มหามังคลชาดก ... วันเสาร์ที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๕๔

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ

ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ

สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

สนทนาธรรมที่

มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา (มศพ.)

พระสูตร ที่จะนำมาสนทนาที่มูลนิธิฯ วันเสาร์ที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๕๔ เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. คือ

๑๕. มหามังคลชาดก

(ว่าด้วยมงคล)

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕ - หน้าที่ ๙๔๓

(ภาพแสดงบรรยากาศการสนทนาธรรมที่มูลนิธิฯ ในวันอาทิตย์ที่ ๖ มี.ค. ๒๕๕๔)

...นำสนทนาโดย...

ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ และ คณะวิทยากร

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕ - หน้าที่ ๙๔๓

๑๕. มหามังคลชาดก

(ว่าด้วยมงคล)

[๑๔๗๓] นรชนรู้วิชาอะไรก็ดี รู้สุตะทั้งหลายอะไร- ก็ดี กระซิบถามกันว่า อะไรเป็นมงคล ในเวลา ปรารถนามงคล นรชนนั้นจะทำอะไร จึงจะเป็น ผู้อันความสวัสดีคุ้มครองแล้ว ทั้งในโลกนี้ และโลกหน้า.

[๑๔๗๔] เทวดาและพรหมทั้งปวง ทีฆชาติ * และ สรรพสัตว์ทั้งหลาย อันบุคคลใด อ่อนน้อม อยู่เป็นนิจ ด้วยเมตตา บัณฑิตทั้งหลาย กล่าว เมตตาของบุคคลนั้นแล ว่า เป็นสวัสดิมงคล ในสัตว์ทั้งหลาย.

[๑๔๗๕] ผู้ใดประพฤติถ่อมตน แก่สัตวโลกทั้งปวง แก่หญิงและชาย พร้อมทั้งเด็ก เป็นผู้อดทนต่อ ถ้อยคำชั่วร้าย ไม่กล่าวลำเลิกถึงเรื่องเก่าๆ บัณฑิตทั้งหลาย กล่าวความอดกลั้น ของผู้นั้นว่า เป็นสวัสดิมงคล.

[๑๔๗๖] ผู้ใดเป็นผู้มีปัญญาดี มีความรู้ปรุโปรง ในเมื่อเหตุเกิดขึ้น ไม่ดูหมิ่นมิตรสหายทั้งหลาย ด้วยศิลปะ สกุล ทรัพย์ และด้วยชาติ บัณฑิตทั้งหลาย กล่าวการไม่ดูหมิ่นสหายของผู้ นั้น ว่าเป็นสวัสดิมงคล ในสหายทั้งหลาย.

[๑๔๗๗] สัตบุรุษทั้งหลาย เป็นผู้ชอบพอคุ้นเคย กัน เป็นมิตรแท้ ของผู้ใด ผู้มีคำพูดมั่นคง อนึ่ง ผู้ใด เป็นผู้ไม่ประทุษร้ายมิตร แบ่งปัน ทรัพย์ของตนให้แก่มิตร บัณฑิตทั้งหลายกล่าว การได้ประโยชน์ เพราะอาศัยมิตร และการ แบ่งปันของผู้นั้น ว่า เป็นสวัสดิมงคล ในมิตร ทั้งหลาย.

[๑๔๗๘] ภรรยาของผู้ใด มีวัยเสมอกัน อยู่ร่วมกัน ด้วยความปรองดอง ประพฤติตามใจกัน เป็น คนใคร่ธรรม ไม่เป็นหญิงหมัน มีศีลโดย สมควรแก่สกุล รู้จักปรนนิบัติสามี บัณฑิต ทั้งหลายกล่าวคุณความดี ในภรรยาของผู้นั้น ว่า เป็นสวัสดิมงคลในภรรยาทั้งหลาย.

[๑๔๗๙] พระราชาผู้เป็นเจ้าชีวิต ทรงพระอิสริย- ยศ ทรงทราบความสะอาด และความขยัน หมั่นเพียร ของราชเสวกคนใด และทรงทราบ ราชเสวกคนใด ด้วยความเป็นผู้ไม่ร้าวรานกับ พระองค์ และทรงทราบราชเสวกคนใด ว่า มี ความจงรักภักดีต่อพระองค์ บัณฑิตทั้งหลาย กล่าวคุณความดี ของราชเสวกนั้นๆ ว่า เป็น สวัสดิมงคลในพระราชาทั้งหลาย.

[๑๔๘๐] บุคคลใดมีศรัทธา ให้ข้าวน้ำ ให้ดอกไม้ ของหอม และเครื่องลูบไล้ มีจิตเลื่อมใส บันเทิงใจ บัณฑิตทั้งหลาย กล่าวคุณข้อนั้น ของบุคคลนั้นแล ว่าเป็นสวัสดิมงคล ในสวรรค์ ทั้งหลาย.

[๑๔๘๑] สัตบุรุษทั้งหลาย ผู้รู้แจ้งด้วยญาณ ผู้ ยินดีแล้วในสัมมาปฏิบัติ เป็นพหูสูต แสวง หาคุณ เป็นผู้มีศีล ยังบุคคลใดให้บริสุทธิ์ด้วย อริยธรรม บัณฑิตทั้งหลาย ยกย่องความดีของ สัตบุรุษนั้น ว่า เป็นสวัสดิมงคล ในท่ามกลาง พระอรหันต์.

[๑๔๘๒] ความสวัสดีเหล่านี้แล ผู้รู้สรรเสริญ แล้ว มีสุขเป็นผลกำไรในโลก นรชนผู้มีปัญญา พึงเสพความสวัสดี เหล่านั้น ไว้ในโลกนี้ ก็ใน มงคล มีประเภท คือ ทิฏฐมงคล * สุตมงคล * และมุตมงคล * มงคลสักนิดหนึ่งที่จะเป็นมงคลจริงๆ ไม่มีเลย.

จบ มหามังคลชาดกที่ ๑๕.

หมายเหตุ

ทีฆชาติ หมายถึง สัตว์ที่มีรูปร่างยาว เช่น งู เป็นต้น

ทิฏฐมงคล หมายถึง การถือเอารูปที่ได้เห็นว่าเป็นมงคล

สุตมงคล หมายถึง การถือเอาเสียงที่ได้ยินว่าเป็นมงคล

มุตมงคล หมายถึง การถือเอาอารมณ์ที่ได้ทราบ คือ กลิ่น รส และ โผฏฐัพพะ ว่า เป็นมงคล.