บุคคลผู้ไม่โกรธ เป็นไฉน ? บุคคลผู้ไม่ผูกโกรธ เป็นไฉน ?

 
pirmsombat
วันที่  7 พ.ย. 2554
หมายเลข  19985
อ่าน  2,121

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอภิธรรมปิฎก ธาตุกถา-บุคคลบัญญัติ เล่ม ๓ - หน้าที่ 260

………………………….

[๖๘] ๑. อักโกธนบุคคล บุคคลผู้ไม่โกรธ เป็นไฉน?

ความโกรธในข้อนั้น เป็นไฉน? ความโกรธ กิริยาที่โกรธ ภาวะ

ที่โกรธ โทสะ กิริยาที่ประทุษร้าย ภาวะที่ประทุษร้าย พยาบาท กิริยาที่

พยาบาท ภาวะที่พยาบาท ความพิโรธ ความพิโรธตอบ ความดุร้าย ความ

เกรี้ยวกราด ความที่จิตไม่ยินดี นี้เรียกว่า ความโกรธ ความโกรธนี้ อัน

บุคคลใดละได้แล้ว บุคคลนี้เรียกว่า ผู้ไม่โกรธ.

๒. อนุปนาหีบุคคล บุคคลผู้ไม่ผูกโกรธ เป็นไฉน?

ความผูกโกรธ ในข้อนั้น เป็นไฉน? ความโกรธมีในกาลเบื้องต้น

ความผูกโกรธมีในกาลภายหลัง ความผูกโกรธ กิริยาที่ผูกโกรธ ภาวะที่ผูก

โกรธ การไม่หยุดโกรธ การตั้งความโกรธไว้ การดำรงความโกรธไว้ การไหล

ไปตามความโกรธ การผูกพันความโกรธ การทำความโกรธให้มั่นเข้า อันใด

เห็นปานนี้ นี้เรียกว่า ความผูกโกรธ. ความผูกโกรธนี้ อันบุคคลใดละได้แล้ว

บุคคลนี้เรียกว่า ผู้ไม่ผูกโกรธ.

อรรถกถาอักโกธนบุคคล คือ บุคคลผู้ไม่โกรธ เป็นต้น

บทว่า "ปหีโน" ได้แก่ ความโกรธที่บุคคลละได้แล้ว ด้วยวิก-

ขัมภนปหาน หรือด้วยตทังคปหาน หรือ ด้วยสมุจเฉทปหาน


  ความคิดเห็นที่ 1  
 
เซจาน้อย
วันที่ 7 พ.ย. 2554

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขอบคุณในกุศลจิตของคุณหมอ และขออนุโมทนาครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 2  
 
ผู้ร่วมเดินทาง
วันที่ 7 พ.ย. 2554

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาคุณหมอครับ ขออนุญาตเรียนสอบถามสนทนาเพิ่มเติม

ครับว่า เมื่อโกรธเกิดขึ้น ก็สะสมความโกรธต่อ การผูกโกรธ เป็นการพอใจในความโกรธ

เป็นผลให้ยิ่งสะสมมากขึ้นไปอีกหรือไม่อย่างไรครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 3  
 
khampan.a
วันที่ 7 พ.ย. 2554

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ขออนุญาตร่วมสนทนา ในความคิดเห็นที่ ๒ ด้วยนะครับ ที่ท่านผู้ร่วมเดินทาง ได้กล่าวมานั้น เป็นจริงทุกประการ ครับ ความโกรธ ความขุ่นเคืองใจ ความไม่พอใจ การผูกโกรธ ล้วนเป็นอกุศลธรรมที่มีจริง เป็นธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไปตามการสะสมของแต่ละบุคคล โดยปกติของอกุศลธรรมแล้ว ไม่ว่าจะน้อยหรือมาก ก็เป็นโทษทั้งนั้น ไม่เป็นประโยชน์เลย และที่น่าพิจารณา คือ ถึงแม้ว่ากิเลสจะมีมากสะสมมามาก แต่ถ้ายังไม่ล่วงเป็นทุจริตกรรมประการต่างๆ กล่าวคือ ยังไม่ถึงขั้นเบียดเบียนผู้อื่น ประทุษร้ายผู้อื่น ฆ่าผู้อื่น เป็นต้น ก็ยังไม่เป็นเหตุใ้ห้เกิดผล คือ อกุศลวิบาก แต่ก็ยังสะสมสืบต่อ จะมีมากขึ้นเรื่อยๆ และสามารถที่จะล่วงเป็นทุจริตกรรมประการต่างๆ ได้ ซึ่งจะประมาทกำลังของกิเลสไม่ได้เลยจริงๆ

จะเห็นได้ว่า ระดับของความโกรธ นั้น มีตั้งแต่เพียงขุ่นใจเพียงเล็กน้อยในใจ จนกระทั่งมีกำลังแรงถึงขั้นที่จะเบียดเบียนประทุษร้าย ฆ่าผู้อื่นได้ ซึ่งมีแต่โทษอย่างเดียวเป็นเหตุนำมาซึ่งความทุกข์ความเดือดร้อนในภายหลัง เท่านั้น และความโกรธทุกระดับขั้นจะถูกดับหมดสิ้นไปได้นั้น ก็ต่อเมื่อได้รู้แ้จ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอนาคามีบุคคล

ถ้าไม่ได้ศึกษาพระธรรม ไม่ได้ฟังพระธรรม ไม่ได้อบรมเจริญปัญญา ก็จะเป็นเหตุให้สะสมกิเลสประการต่างๆ เป็นอุปนิสัยที่หนาแน่นขึ้น จนยากที่จะแก้ไขได้ จึงต้องศึกษาพระธรรม ฟังพระธรรม อบรมเจริญปัญญาเพื่อความเข้าใจถูกในลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง และขัดเกลากิเลสของตนเอง ต่อไป จึงจะเป็นผู้มีที่พึ่ง คือ มีความเข้าใจพระธรรม (ปัญญา) เป็นที่พึ่ง ครับ. ...ขอบพระคุณและขออนุโมทนาในกุศลจิตของคุณหมอ และ ทุกๆ ท่านครับ...

 
  ความคิดเห็นที่ 4  
 
paderm
วันที่ 8 พ.ย. 2554

ขออนุโมทนาในกุศลจิตของคุณหมอ อ.คำปั่น คุณผู้ร่วมเดินทางและทุกท่านครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 5  
 
หลานตาจอน
วันที่ 8 พ.ย. 2554

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 6  
 
pirmsombat
วันที่ 8 พ.ย. 2554

ขอบพระคุณและอนุโมทนา

คุณเซจาน้อย คุณผู้ร่วมเดินทาง คุณคำปั่น คุณผเดิมและทุกท่านครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 7  
 
lnwcat
วันที่ 8 พ.ย. 2554

สาธุ ทุกความเห็น _/\_

"แท้จริงแล้วไม่มีเหตุผลใดเลยที่สมควรให้ต้องโกรธ"

 
  ความคิดเห็นที่ 9  
 
mahabaramee
วันที่ 9 พ.ย. 2554

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 10  
 
ผิน
วันที่ 9 พ.ย. 2554

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 11  
 
JANYAPINPARD
วันที่ 9 พ.ย. 2554

ขอสนทนาด้วยคะ..ที่ว่าการผูกโกรธ เป็นการพอใจในความโกรธ..ผู้ร่วมเดินทางหมายถึงฉันทะเจตสิกหรือเปล่าคะอ่านจาก...การผูกโกรธ ...หมายถึงสัญญาเจตสิก หรือว่าสภาพของความผูกโกรธ..เป็นการสะสมโทสะด้วยฉันทะที่จะโกรธและสัญญาเรื่องที่โกรธและบุคคลที่ถูกโกรธ..? ขออนุโมทนาคะ

 
  ความคิดเห็นที่ 12  
 
ผ้าเช็ดธุลี
วันที่ 9 พ.ย. 2554

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขอบพระคุณ และ ขออนุโมทนากุศลจิตทุกท่านครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 13  
 
mahabaramee
วันที่ 20 ธ.ค. 2554

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

 
เขียนความคิดเห็น กรุณาเข้าระบบ