วันโกน กะ วันพระ
กราบเรียนอาจารย์ที่เคารพอย่างสูงครับ
รบกวนถามเพื่อประโยชน์ผู้อื่นและประโยชน์ของผมเอง (ซึ่งต้องการความชัดเจนกว่าครับ)
* เมื่อวันลอยกระทง สังเกตุเห็นว่าภิกษุ สามเณร โกนผม จึงมีเรื่องรบกวนสอบถามครับ
๑ มีกำหนดวันอย่างไรหรือไม่ครับ ว่าต้องโกนผมหรือปลงผม ของภิกษุ สามเณร และ
วัตถุประสงค์เพื่อความเรียบร้อยของหมู่สงฆ์ มีกำหนดในพระวินัยใช่หรือไม่ครับ
๒ ต้องโกนผม ขนรักแร้ รวมถึงขนทุกชนิดเลยหรือไม่ครับ
๓ เวลากล่าวคำ ควรใช้คำ่ว่า ปลงผม หรือ โกนผม ครับ
๔ คำว่าภิกษุ คือ เรียกพระ ๑ องค์ ส่วน "สามเณร" มีที่มาอย่างไรครับ ทำไมมี "สาม"
กราบขอบพระคุณอาจารย์อย่างมากนะครับ
ขออาจารย์ทุกท่านสุขภาพแข็งแรง และ มีความสุขอย่างที่ควร อย่างที่ชอบ นะครับ
ขอแสดงความเคารพอย่างสูง
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ขออนุญาตแสดงความคิดเห็น ดังนี้ครับ พระภิกษุสามเณร เป็นเพศบรรพชิต ซึ่งเป็นเพศที่แตกต่างไปจากคฤหัสถ์ แตกต่างโดยสรีระ คือ จะต้องมีการปลงผมและหนวด และ แตกต่างโดยบริขารเครื่องใช้ต่างๆ แต่สิ่งสำคัญที่สุดของการเข้าสู่เพศบรรพชิต ก็เพื่อประโยชน์ในการศึกษาพระธรรม อบรมเจริญปัญญาขัดเกลากิเลสให้ยิ่งขึ้น เพราะเป็นผู้เห็นโทษของการอยู่ครองเรือนอย่างคฤหัสถ์ว่าเป็นที่หลั่งไหลมาของกิเลสอกุศลธรรมทั้งหลาย จึงมีอัธยาศัยน้อมไปในเพศที่สูงยิ่งกว่าคฤหัสถ์เพื่อขัดเกลากิเลสของตนเองเป็นสำคัญ
- สำหรับประเด็นคำถามเรื่องปลงผมของพระภิกษุสามเณรนั้น เวลาที่อ่านข้อความจากพระไตรปิฎก ก็จะพบคำว่า ปลงผมและหนวด การปลงผมและหนวดนั้น เป็นเครื่องหมายของเพศบรรพชิตประการหนึ่ง และอีกประการหนึ่ง ก็เพื่อตัดความกังวลในเรื่องการดูแลรักษา คือ ไม่ต้องเกล้าผม ไม่ต้องแต่งผม เป็นต้น ซึ่งไม่ได้กำหนดวันที่ตายตัวว่าจะต้องปลงผม วันนั้น วันนี้ แต่มีพระบัญญัติ ในเรื่อง ผม ว่า ไม่ให้ภิกษุไว้ผมยาวเกิน ๒ องคุลี (๒ นิ้ว) -ในพระวินัยบัญญัติ ทรงแสดงไว้เฉพาะการปลงผมและหนวด -จะใช้โกนผม หรือ ปลงผม ก็ได้ เพราะทั้งสองคำนี้ เป็นคำภาษาไทย สื่อให้ผู้ฟังผู้ศึกษาเข้าใจได้ว่าหมายถึงอะไร ซึ่งเมื่อแปลจากภาษาบาลี ก็คือ การยังผมและหนวดให้หลุดไป นั่นเอง -พระภิกษุ จะใช้ว่าเป็นรูป หรือ เป็นองค์ ก็ได้ เช่น พระภิกษุ ๑ รูป หรือ ๑ องค์ ส่วนคำว่า สามเณร นั้น เป็นคำมาจากภาษาบาลี แปลว่า เหล่ากอของสมณะ มีวิเคราะห์ว่า สมณสฺส อปจฺจํ สามเณโร แปลว่า เหล่ากอของสมณะ ชื่อว่า สามเณร ซึ่งก็เป็นหนึ่งในเพศบรรพชิต ดังนั้น คำว่า สาม ในคำว่า สามเณร จึงไม่เกี่ยวกับเลข ๓ เลย ครับ ขอเชิญคลิกอ่านข้อความเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ คิ้ว ไว้หนวดเครา ผมยาว ...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...