สถานที่ที่มีการคลุกคลีเพื่อคุยเดรัจฉานกถา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
คำว่า "อโคจร" แปลว่า สถานที่ที่ไม่ควรเที่ยวไป ถ้าได้ศึกษาในคำสอนทางพระพุทธศาสนา จะทรงแสดงเกี่ยวกับเพศบรรพชิตโดยตรง (แต่ก็จะเป็นไปเพื่ออุปการะเกื้อกูลแก่ผู้ที่เป็นคฤหัสถ์ด้วยเช่นเดียวกัน) คือเมื่อไปสถานที่ที่ไม่ควรไปจะทำให้เป็นอันตรายแก่พรหมจรรย์ และทำให้อกุศลธรรมเจริญขึ้น เพิ่มมากยิ่งขึ้น เช่น ที่อยู่ของหญิงแพศยา หญิงหม้าย โรงมหรสพ โรงสุรา หรือตามห้าง เป็นต้น อันไม่ควรแก่การเที่ยวไปของเพศบรรพชิตโดยประการทั้งปวง เป็นเหตุให้อกุศลธรรมเจริญเพิ่มมากยิ่งขึ้น กุศลธรรมเสื่อมไป
สำหรับ สถานที่ที่มีการกล่าวดิรัจฉานกถา ซึ่งเป็นเรื่องหรือถ้อยคำที่ขัดขวางความเจริญขึ้นของกุศลธรรม เป็นไปกับด้วยความเพ้อเจ้อ ไม่ได้เกี่ยวกับการพูดเพื่อที่จะให้เข้าใจสภาพธรรมที่กำลังมีในขณะนี้ เป็นถ้อยคำที่ขวางทางสวรรค์และนิพพาน ทำให้เกิดความคลุกคลี (กับด้วยอกุศลธรรม) มากขึ้น เป็นที่ชุมนุมกันของผู้ที่ไม่มีศรัทธา ถ้าจะใส่ชื่อก็ควรที่จะได้ชื่อว่า เป็นสถานที่อโคจร เช่นเดียวกัน แต่ไม่ควรลืมความเป็นอนัตตาของสภาพธรรม ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น มีเหตุที่จะทำให้ได้ไป ก็ไป แต่สำหรับผู้ที่มีปกติอบรมเจริญสติปัฏฐาน ระลึกรู้สภาพธรรมที่กำลังมีกำลังปรากฏในขณะนี้ ก็สามารถระลึกรู้สภาพธรรมที่กำลังมีกำลังปรากฏในขณะนั้นตามความเป็นจริงได้ เพราะไม่ว่าจะอยู่ ณ ที่ใด ก็มีสภาพธรรมที่มีจริงซึ่งก็จะต้องแตกต่างจากผู้ที่ไม่เห็นประโยชน์ของพระธรรม ไม่มีศรัทธาที่จะฟังพระธรรม อย่างสิ้นเชิง ครับ
ขอเชิญคลิกอ่านข้อความเพิ่มเิติมได้ที่นี่ครับ
ควรพูดและไม่ควรพูด [สุตสูตร จตุกกนิบาต]
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุำกๆ ท่านครับ...
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สำหรับคำว่า อโคจร มีหลายนัย ซึ่งจะขออธิบายเพิ่มเติมดังนี้ครับ
โคจร หมายถึง การเที่ยวไป อโคจร จึงหมายถึง การไม่ควรเที่ยวไป ซึ่ง เมื่อว่าโดย
ละเอียดแล้ว แม้แต่คำว่า เที่ยวไป ก็ต้องพิจารณาให้ละเอียดครับว่า มุ่งหมายถึงอะไร
และมีนัยอะไรบ้างครับ เที่ยวไป ในความเป็นจริง ไม่พ้นจากสภาพธรรมที่มีจริง คือ จิต
เจตสิกและรูปที่เกิดขึ้นและดับไป ดังนั้น เมื่อพูดถึง คำว่า เที่ยวไป ที่เป็นโคจร โดยทั่ว
ไป เราเข้าใจว่า เป็นการเที่ยวไปของสัตว์ บุคคล เช่น ภิกษุ ไปสถานที่เที่ยวไป เป็นต้น
แต่ในความเป็นจริง หากไม่มี จิต เจตสิก ก็ไม่มีการเที่ยวไปได้เลย เพราะฉะนั้น อีกนัย
หนึ่ง การเที่ยวไป คือ การเที่ยวไปของจิต เจตสิก จิต เจตสิกทีเกิดขึ้นแต่ละขณะ เป็น
การเที่ยวไปของจิตและเจตสิก ครับ
เข้าใจง่ายๆ ครับ ว่า ถ้าเป็น สถานที่ หรือ บุคคล ที่เป็นผู้ทำให้เห้นผิด หรือ มากไป
ด้วยอกุศล การเที่ยวไป คือ การเสพคุ้นด้วยใจ สมควรหรือไม่ เพราะจะทำให้
ปุถุชน ผู้มีัปัญญาน้อย ที่เต็มไปด้วยกิเลส ย่อมเกิดอกุศลจิตได้ง่าย ดังเช่น มงคลข้อ
ที่ 1 คือ การไม่คบคนพาล เพราะจะทำให้ เสพคุ้นกับอกุศลของบุคคลนั้น และทำ
ให้เกิดอกุศลได้ง่าย เพราะความหวั่นไหวของปุถุชนนั่นเอง ดังนั้น สถานที่ที่มีบุคคล
ที่พูดเดรัจฉานกถา พูดในสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์ อันไม่เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของ
ปัญญา ก็จัดเป็นที่อโคจร คือ ไม่ควรเป็นสถานที่ที่ควรเที่ยวไป ตามที่กล่าวแล้ว ว่า
การเที่ยวไป อีกนัยหนึ่ง คือ การเที่ยวไป ของ จิต เจตสิก ดังนั้น เที่ยวไปของจิต
เจตสิกที่ทำให้เกิดอกุศลจิตไ้ดง่าย ก็ไม่ควรไปเสพคุ้น บุคคล หรือ สถานที่ที่ทำให้
เกิดอกุศล มีการคบคนพาล เพราะ กล่าวแต่เรื่องไม่เป็นประโยชน์ ก็ไม่ควรเที่ยวไป
โดยไม่จำกัดเพศเลยว่า จะต้องเป็นพระภิกษุ แม้ฆราวาส ก็ไม่ควรเสพคุ้นในสิ่งเหล่า
นี้ เพราะ อกุศลก็ไม่จำกัดเพศเช่นกันครับ ที่จะเกิดขึ้น เพราะอาศัยการคบคนพาล
นั่นเองครับ แต่เมื่อเที่ยวไปแล้ว คือ เข้าไปได้เห็น ได้ยิน ในคำพูด เสียงต่างที่ไม่
ประกอบด้วยประโยชน์ แต่เมื่อเป็นผู้อบรมเจริญปัญญญามา ก็ไม่จำเป็นจะต้องเที่ยว
ไปด้วยใจที่เป็นอกุศล เพราะเข้าใจความจริงในขณะนั้นว่าเป็นแต่เพียง เสียง ไม่มีเรา
ไม่มีใคร เป็นแต่เพียงธรรม ครับ การเที่ยวไปที่รู้ความจริงในสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ
ชื่อว่า เป็นโคจร การเที่ยวไปที่ประเสริฐ อันเป็นการเที่ยวไปด้วยปัญญา ที่เรียกว่า
อุปนิพันธโคจร คือ สิ่งที่ผูกไว้เป็นที่เที่ยวไปของบุคคลที่เจริญสติปัฏฐาน 4 ครับ
ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา
เดรัจฉานกถา หมายถึง การพูดทุกอย่างที่ไม่เกี่ยวกับธรรมเป็นเดรัจฉานกถา และ
เป็นทางขวาง หรือ กั้นสวรรค์ และ กั้นมรรคผล นิพพาน เพราะฉะนั้นการพูดตั้ง
ร้อยตั้งพัน ก็สู้การพูดธรรมะเพียงบทเดียว แต่เข้าถึงความจริงประเสริฐที่สุด ค่ะ