สันโดษ, สติสัมปชัญญะ [อรรถกถาเมตตสูตร]

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความตอนหนึ่งจาก ....อรรถกถาเมตตสูตร

สนฺตุสฺสโก จ ดังนี้.

ในคาถานั้น กุลบุตรชื่อว่า เป็นผู้สันโดษ เพราะอรรถวิเคราะห์ว่า

ย่อมยินดีด้วยสันโดษ ๑๒ อย่าง มีประเภทที่กล่าวแล้ว ในคาถานี้ว่า

สนฺตุฏฺฐี จ กตญฺญุตา.

อีกอย่างหนึ่ง กุลบุตรชื่อว่า เป็นผู้มีความพอใจ

เพราะอรรถวิเคราะห์ว่า ย่อมพอใจ. กุลบุตรผู้สันโดษ เพราะอรรถว่า

ผู้พอใจด้วยของของตน พอใจด้วยของมีอยู่ พอใจโดยชอบ.

ใน ๓ อย่างนั้น ปัจจัยสี่ที่ตนแลรับแล้ว ซึ่งยกขึ้นในมณฑลแห่งการ

อุปสมบทอย่างนี้ว่า อาศัยโภชนะ คือคำข้าวที่หามาได้ด้วยปลีแข้งชื่อว่า ของ

ตน กุลบุตรไม่แสดงอาการผิดแปลกในเวลารับและเวลาบริโภค เป็นอยู่ ด้วย

ปัจจัยสี่นั้น ดีก็ตาม ไม่ดีก็ตาม ที่เขาให้โดยเคารพ หรือ ไม่เคารพก็ตาม เรียกว่า

ผู้พอใจด้วยของของตน.

สิ่งใดอันตนได้แล้ว เป็นของมีอยู่ของตน สิ่งนั้นชื่อว่า ของมีอยู่

กุลบุตรยินดีด้วยของมีอยู่นั้นนั่นแล คือ ไม่ปรารถนาสิ่งอื่นจากของมีอยู่นั้น

สละความเป็นผู้ปรารถนาที่เกินเสีย เรียกว่า

พอใจด้วยของมีอยู่.

การละอนุสัยและปฏิฆะในอิฏฐารมณ์ และอนิฏฐารมณ์ ชื่อว่า ชอบ

กุลบุตรพอใจในอารมณ์ทั้งปวงโดยชอบนั้น เรียกว่า

พอใจโดยชอบ.

..........................

ข้อความบางตอนจากการบรรยายธรรมโดยท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์

สติ สัมปชัญญะ

สติสัมปชัญญะ

การฟังพระธรรมนี้เป็น กุศลจิต ไม่ใช่ไปเที่ยว

สติสัมปชัญญะเกิดรู้ลักษณะของกุศลจิตหรือเปล่า

นี่คือความหมายของ สติสัมปชัญญะ

แน่นอนไม่ใช่เพียงขั้นการฟัง เพราะว่าขั้นการฟัง สติมี แต่ว่า

สัมปชัญญะ จะรู้ลักษณะ ของสภาพของจิต ในขณะนี้ไหม

จะต้องมีลักษณะของสภาพธรรม ปรากฏ ให้รู้ ให้เข้าใจได้