ณ กาลครั้งหนึ่ง ท่านอาจารย์ ที่ มูลนิธิฯ ๖ พฤษภาคม ๒๕๕๕

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เมื่อวันอาทิตย์ ที่ ๖ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๕๕

ในชั่วโมงพื้นฐานพระอภิธรรม ที่มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา

มีข้อความธรรมะ จากการสนทนาธรรม ของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ บางตอน

ที่ใคร่ขอบันทึกและนำเสนอ เพื่อประโยชน์แก่ทุกๆ ท่านในการพิจารณา ดังนี้

ความรู้ จากขั้นการฟัง ยังไม่ได้ "รู้ลักษณะ" ตรงตามที่ได้ฟัง

ว่า ขณะนี้ แม้กำลัง "เห็น" เห็นก็ต้องเกิดขึ้น แล้ว "เห็น" ก็ดับไป

เพราะฉะนั้น ต้อง เป็นผู้ที่ "ตรง" สัจจะบารมี

มีอธิษฐานบารมี ที่จะ มี "ความเข้าใจ" ที่ "มั่นคง"

ว่า "สภาพธรรมะ" เป็นอย่างนี้ ไม่มีใครสามารถ ที่จะเปลี่ยนแปลงได้เลย

วิริยะบารมี ขันติบารมี ก็คือว่า สิ่งที่มีจริงๆ ขณะนี้ ตามที่ได้ยิน ได้ฟัง

"รู้ยาก" ไม่ใช่ "ง่าย" เลย

ต่อให้จะได้ฟังสักกี่ครั้ง ก็ไม่สามารถที่จะ "ประจักษ์" การเกิดขึ้นและดับไป

ของ "สภาพธรรมะ" ในขณะนี้ได้ ตามที่คิด ตามที่หวัง ตามที่ต้องการ

ตามที่พยายาม อย่างมากมายเหลือเกิน

ก็ว่างเปล่า

เพราะเหตุว่า ไม่ใช่ "ความเข้าใจถูกต้อง" ในสิ่งที่กำลังมี ที่ค่อยๆ เพิ่มขึ้น

แล้วก็จะรู้ได้ว่า (เป็น) สิ่งที่ "กั้น" ไม่ให้สามารถที่จะเข้าใจ สิ่งที่กำลังปรากฏ

แม้ว่า กำลังฟัง

เพราะเหตุว่า "เห็น" ไม่ใช่มีแต่เฉพาะเดี๋ยวนี้ และ วันนี้

แต่ "เห็น" มีมานานแสนนาน ด้วยความไม่รู้ ด้วยความไม่เข้าใจ

และ นอกจากเห็นแล้ว ก็ยังนำมาซึ่ง "เรื่องราว" มากมาย

ที่ "ติดข้อง"บ้าง "ขุ่นเคืองใจ"บ้าง "ริษยา"บ้าง "มานะ"บ้าง

สำคัญตนบ้าง มากมาย

จนกระทั่ง "จิตขณะนี้" ของแต่ละคน "ใครรู้" ตามความเป็นจริง?

เพราะว่า สะสม ซับซ้อน มากมาย แล้วแต่ว่า มีปัจจัยเกิดเมื่อไหร่ ก็รู้เมื่อนั้น

ว่า สภาพธรรมะนั้น มี จึงได้เกิดขึ้น เป็นไป

ยังไม่ได้ดับ ทางฝ่ายอกุศลไปเลย

ด้วยเหตุนี้ (จึง) เป็นผู้ที่มีอกุศลอย่างมากมาย นับไม่ถ้วน ประมาณไม่ได้

ชาตินี้ เยอะไหม? อกุศล ใครรู้ดี? นอกจากตัวเอง

แล้วชาติก่อนๆ ล่ะ? เท่าไหร่?

ก็จะให้เป็นผู้ที่ สามารถฟังธรรมะแล้ว เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง ไม่ได้

ด้วยเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคฯ ทรงหยั่งรู้อัธยาศัย ของผู้ที่ไปเฝ้า ฟังพระธรรม

จึงรู้ว่า พระธรรมที่ทรงแสดง "บางคน" สามารถที่จะ "รู้" ความจริงของสภาพธรรมะ

ใน "ขณะที่ฟัง"

เพราะว่า ได้ "สะสม" ความเข้าใจถูก ความเห็นถูก

การละคลายอกุศล มากพอที่จะเข้าใจได้

แต่สำหรับ ผู้ที่ยังไม่สามารถเข้าใจได้ ก็เป็นประโยชน์

คือ เป็นอุปนิสัย ที่จะสะสม สืบต่อไป

จนเป็นที่อาศัย ที่มีกำลัง

จากการที่ ฟังแล้ว ฟังอีก ฟังแล้ว ฟังอีก

ในทุกเรื่อง ที่ทรงแสดง

พระธรรมที่ทรงแสดง ทุกกาละ และ ทุกสถานที่

ก็ตรัสถึง เรื่องที่กำลังมี กำลังเป็น ในขณะนั้น

กับบุคคล ที่กำลังอยู่ในที่นั้น

เพื่อเขาจะได้สามารถเข้าใจความจริงได้

ด้วยเหตุนี้ นอกจากการที่ได้ฟังพระธรรม เรื่องของสิ่งที่มีจริง เป็น วาจาสัจจะ

ทำให้เกิด ญาณสัจจะ ทำให้ค่อยๆ โน้มไปสู่ การที่จะเข้าใจลักษณะ ของสภาพธรรมะ

แล้วก็ยังต้องเป็นผู้ที่ "เห็นโทษ" ของอกุศล

แล้วก็รู้จริงๆ ว่า ถ้ายังคงมีอกุศลมากมาย ในวันหนึ่งๆ

แล้วก็ ฟังเรื่องของสภาพธรรมะที่กำลังปรากฏ เพียงเล็กน้อย

ไม่มีทางที่จะรู้ลักษณะ ของสภาพธรรมะได้

เพราะฉะนั้น พระธรรมทั้งหมด "ทุกคำ"

เกื้อกูล อุปการะ ให้ผู้ที่ได้ฟัง ได้เข้าใจสภาพธรรมะที่มี ตามความเป็นจริง

แล้วก็ เห็นโทษ ของอกุศล ด้วย

มิฉะนั้นแล้ว ฟังไป ก็เพียง อยากที่จะรู้ลักษณะ ของสภาพธรรมะ ประจักษ์แจ้ง อริยสัจจะ

โดยไม่คำนึงถึงว่า มีอกุศล ที่ยังมากมายเท่าไหร่?

เพราะฉะนั้น ก็ ต้องเป็นผู้ที่ละเอียด เป็นผู้ที่รู้ตามความเป็นจริง

ว่า ไม่ใช่เพียงแต่ จะเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมะ ในขณะที่กำลังฟัง ได้

แต่ยังต้องรู้ด้วย ว่า ความเข้าใจนี้ ต้องติดตามไป

ไม่ว่าสภาพธรรมะใดเกิดขึ้น ปรากฏ

"ปัญญา" ที่ได้ฟังเข้าใจแล้ว ก็ต้องติดตามไป "เข้าใจ" ลักษณะ ของสภาพธรรมะ

จนกระทั่ง "ทุกอย่าง เป็นธรรมะ"

เมื่อนั้น ก็แสดงถึง "กำลังของปัญญา"

ความเห็นถูก ที่สามารถที่จะรู้ ความจริงของสิ่งที่กำลังปรากฏ

จนถึงการ สามารถ ละคลาย "ความติดข้อง"

มีความหน่าย ในการที่ เป็นแต่เพียงธาตุ ที่เกิดขึ้น และ ทำกิจการงาน เท่านั้น

ทั้งหมด ตลอดชีวิต

ไม่มีขณะไหนเลย ซึ่งไม่ใช่ธรรมะ

เพราะฉะนั้น "การฟัง" ก็เป็นเรื่องของการ "สะสม" ความเห็นถูก

เพื่อ "ละ" อกุศล

จนกว่าจะ "รู้แจ้ง" อริยสัจจธรรม

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่าน ครับ