ธรรมเป็นทุกข์อย่างไร? อายตนะ-ธาตุเป็นทุกข์อย่างไร? [ปฐมสุขสูตร]

ธรรมเกิดแล้วดับแล้ว เป็นทุกข์หรือไม่ เพราะว่าเกิดว่าเพียงเพื่อเห็นแล้วก็ดับไป ไม่กลับมาอีกเลย ซึ่งไม่สามารถทนที่จะเป็นสภาพธรรมนั้นๆ ต่อไปได้ ก็ต้องดับไปจึงเป็นทุกข์ แม้สิ่งที่ปรากฏทางตาก็เช่นเดียวกันก็เกิดแล้วดับไป ไม่กลับมาอีกเลยเป็นแต่เพียงการอุปัติของธาตุ ซึ่งเกิดแล้วกระทบจักขุปสาท ซึ่งขณะนั้นมีเจตสิกเกิดร่วมทุกขณะจิต ซึ่งจะกล่าวว่าเป็นอายตนะก็ได้และอายตนะ ก็เป็นสภาพธรรมที่มีจริง ประชุมพร้อมกันในขณะที่จิตเกิดขึ้นรู้อารมณ์ทีละขณะ ปราศจากกันไม่ได้เลยในขณะนั้น เป็นที่ก่อ เป็นที่ประชุมเป็นที่เกิด และเป็นที่สืบต่อด้วย คือ เป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดโดยไม่สิ้นสุดซึ่งไม่มีอะไรเลย นอกจากธาตุที่เกิดขึ้น ทำกิจของธาตุนั้นๆ แล้วก็ดับไปอย่างเร็วมาก และไม่กลับมาอีก

อ่านข้อความเตือนสติ ทั้งหมดจากปฐมสุข สูตร..

ข้อความเตือนสติเรื่องปฐมสุขสูตร