กาลวินิมุต แปลว่าอย่างไร? และมีความหมายอย่างไร? บัญญัติใช่กาลวินิมุตหรือไม่?

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

กาลวินิมุต แปลว่า พ้นจากกาละ หรือ ไม่มีกาละ บัญญัติ เป็นกาลวินิมุต คือพ้นจากกาละ ไม่มีกาละ

บัญญัติ ไม่ใช่สภาพธรรมที่มีจริง ไม่มีสภาวลักษณะ ไม่เหมือนกันกับสภาพธรรมที่เกิดแล้วดับไปที่เป็นสภาพธรรมที่มีจริงในขณะนี้ เมื่อเกิดแล้วดับไป ก็เป็นอดีต ขณะที่กำลังเกิดปรากฏก็เป็นปัจจุบันและที่จะเกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัยในขณะต่อไป ก็เป็นอนาคต เพราะฉะนั้น บัญญัติไม่มีสภาวะที่เกิดขึ้นเป็นไป จึงไม่มีกาละ จึงพ้นจาก กาละ ไม่ใช่สภาพธรรมที่เป็นปรมัตถธรรม

ที่น่าพิจารณา คือ ที่มีการบัญญัติ เป็นกาล เวลา ก็เพราะมีสภาพธรรมธรรมที่มีจริงที่เป็นจิต เจตสิก และ รูป เกิดขึ้นเป็นไป เกิดดับสืบต่อกัน สภาพธรรมที่เกิดดับ มีกาล เพราะเป็นเหตุให้มีการบัญญัติเป็นกาล เป็นเวลา เนื่องกับความเป็นจริงของสภาพธรรมที่เกิดแล้วดับไป แต่บัญญัติไม่มีกาละ เพราะไม่ใช่สภาพธรรมที่มีจริง ไม่ใช่สภาพธรรมที่เกิดแล้วดับไป

และ อีกอย่างหนึ่งที่เป็นธรรมที่พ้นจากกาละ คือพระนิพพาน แต่พระนิพพานไม่ใช่บัญญัติ เพราะนิพพานเป็นสภาพธรรมที่มีจริงๆ แต่เป็นสภาพธรรมที่ไม่เกิด ไม่ดับ จึงพ้นจากความเป็นอดีต ปัจจุบันและอนาคต อย่างสิ้นเชิง ครับ.

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

กาลเวลา เป็นสิ่งที่สมมติขึ้น จากการเกิดดับสืบเนื่องกันของจิต เจตสิก ครับ เพราะฉะนั้น กาลเวลา ไม่มีสภาวธรรมของตน คือ ไม่ใช่สภาพธรรมที่มีจริง ที่เป็น จิต เจตสิก และ รูป แต่เพราะ อาศัยสภาพธรรมที่มีจริง จึงมีกาลเวลาได้ มี ๑ วินาที เพราะอาศัยการเกิดดับของสภาพธรรมอย่างรวดเร็ว หลายล้านขณะ จน บัญญัติ แต่งตั้ง เป็นเวลาที่เป็นสมมติบัญญัติขึ้น ครับ ซึ่งหากเราได้สึกษาอย่างละเอียด ในคำว่า กาลเวลา เป็นการสมมติขึ้น เพราะฉะนั้น เราสามารถกล่าวได้ว่า บัญญัติ เป็น กาล หรือ กาลเวลา เป็นบัญญัติ เพราะ ไม่ใช่สิ่งที่มีอยู่จริง แต่ บัญญัติ พ้นจากเวลา เพราะ ไม่มีการเกิดขึ้นและดับไปนั่นเอง ครับ

ดังนั้น เราจึงแยกเป็นสองประเด็น คือ กาลเวลา เป็นบัญญัติ แต่ บัญญัติ ไม่มีกาลเวลา คือ ไม่สามารถจะนับได้เป็นวินาที เป็นต้น เพราะ ไม่ใช่สภาพธรรมที่เกิดขึ้นและดับไป

ขออนุโมทนาครับ