รูปที่เกิดดับ
ขอเรียนถามว่า รูปที่ไม่ได้ปรากฏนั้น เกิดดับตลอดเวลาหรือไม่ ยกตัวอย่างเช่น ในขณะที่ตาเห็นรูป รูปที่ปรากฏทางตา เกิดแล้วดับเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ ในขณะที่ตาเห็นรูป ก็จะไม่ได้ยินเสียง เสียงอาจจะมี หรือไม่มีก็ได้ในขณะนั้น แต่ไม่ได้เป็นอารมณ์ คือไม่ได้ปรากฏรูปต่างๆ ที่ไม่ได้ปรากฏนั้น เกิดดับ ด้วยหรือไม่คะ
ขอบพระคุณค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
รูปเป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นสภาพธรรมที่ไม่รู้อะไรเลย รูปธรรม เป็นสภาพธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่ง จึงเกิดขึ้นและดับไป ซึ่ง รูปธรรม นั้น ไม่ว่ารูปใด ก็เกิดขึ้นและดับไป เท่ากับจิตเกิดับ ๑๗ ขณะ จะรู้หรือไม่รู้ก็ตาม จะปรากฏ หรือ ไม่ปรากฏก็ตาม ครับ
เช่น เสียงในป่า แม้ไม่ไปรู้ รูปก็เกิดดับ ตลอดเวลา เกิดดับ ๑๗ ขณะจิต ครับ ซึ่ง รูปมี สมุฏฐานให้เกิด ๔ สมุฏฐาน คือ กรรม จิต อุตุ อาหาร รูปก็เกิดดับ ๑๗ ขณะ ตามสมุฏฐานนั้น รูปที่เกิดจากอุตุ เช่น ต้นไม้ เป็นต้น ที่มีการประชุมของรูปที่เกิดจากอุตุ รูปเหล่านั้น แม้เราไม่ไปรู้ ก็เกิดดับ ๑๗ ขณะจิต
ปสาทรูป ๕ ที่เป็นรูปที่เกิดจากรรม มี จักขุปสาทรูป เป็นต้น ซึ่ง เราไม่มีปัญญาที่จะไปรู้ จักขุปสาทรูป แต่ จักขุปสาทรูป ก็เกิดดับ ๑๗ ขณะจิตอยู่ในขณะนี้ ครับ
ดังนั้น จึงไม่ได้สำคัญว่า จะต้องมีจิตไปรู้ หรือ ไม่ไปรู้ หรือจะปรากฏกับจิต หรือ ไม่ปรากฏกับจิต รูปธรรม ก็เกิดดับตามสมุฏฐานที่เกิด เท่ากับจิต ๑๗ ขณะจิต แม้ไม่มีจิตไปรู้ รูปก็เกิดดับ ๑๗ ขณะจิตอยู่ ครับ
ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา
ไม่ว่าจะเป็นรูปที่อยู่ในป่า รูปที่มีใจครองหรือไม่มีใจครอง รูปก็เกิดดับตามปกติ ค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
รูปธรรม เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นสภาพธรรมที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย แล้วก็ดับไป ไม่เที่ยง ไม่ยั่งยืน รูปธรรม มีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ ไม่มีอะไรที่จะเป็นเครื่องวัดอายุของรูปได้ นอกจากการเกิดขึ้นและดับไปของจิต
จิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ รูปๆ หนึ่งจึงดับ แม้อย่างนั้นก็สั้นแสนสั้น ไม่ว่าจะเป็น สี เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นต้น เมื่อเกิดขึ้น ก็มีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะทั้งนั้น ความจริงเป็นอย่างไรก็เป็นจริงอย่างนั้น ไม่มีใครไปเปลี่ยนแปลงได้ ครับ.
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
จิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ หมายความว่ายังไงครับ รบกวนอธิบายหน่อยครับ
ขอบคุณครับ
เรียนความเห็นที่ 5 ครับ
ตามความเป็นจริง สภาพธรรมทั้งหลายเกิดขึ้นและดับไป แม้ จิต และรูป ก็เป็นสภาพธรรมที่เกิดขึ้นและดับไปเช่นกัน ซึ่ง อายุของจิต คือ การเกิดดับของจิต รวดเร็วกว่ารูป
ดังนั้น รูป เมื่อเกิดขึ้น และดับไปนั้น มีอายุเท่ากับ ๑๗ ขณะจิตจึงดับไปครับ
ขอยกตัวอย่างรูปที่ปรากฏทางตา ซึ่งรูปเกิดขึ้นที่จิต
ขณะแรก คือ อตีตภวังค์
ขณะที่ ๒ คือ ภวังคจลนะ
ขณะที่ ๓ ภวังคุปัจเฉทะ
ขณะที่ ๔ ปัญจทวาราวัชชนจิต
ขณะที่ ๕ คือ ทวิปัญจวิญญาณ (เช่น จิตเห็น)
ขณะที่ ๖ คือ สัมปฏิจฉันนจิต
ขณะที่ ๗ คือ สันตีรณจิต
ขณะที่ ๘ คือ โวฏฐัพพนจิต
ขณะที่ ๙ - ๑๕ คือ ชวนจิต ๗ ขณะ
ขณะที่ ๑๖ - ๑๗ คือ ตทาลัมพณจิต ๒ ขณะ
ครบ ๑๗ ขณะจิต รูปที่เกิดขึ้นจึงดับไปครับ
ขออนุโมทนา