ปัจจัยปรุงแต่งจิตดวงแรก

กราบสวัสดีท่านวิทยากรและมิตรธรรมที่เคารพทุกท่าน

ทราบว่า นี่อาจจะเป็นอจินไตย แต่อดสงสัยไม่ได้จริงๆ ตามหาคำตอบมา ก็นานแล้ว แต่ก็ไม่พบคำตอบใดๆ เลย ที่ระบุได้อย่างแจ่มชัด

เท่าที่ทราบ โดยพอจะสรุปได้ก็คือว่า เพราะอวิชชาเป็นปัจจัย (ดั่งที่อวิชชาเป็นต้นตอ ของทุกสิ่งในปฏิจจสมุปบาท) ซึ่งอวิชชาย่อมเป็นของมีอยู่แล้ว ถูกต้องไหมครับ เพราะ วิชชาเป็นของต้องอบรม ต้องปรุงแต่งขึ้น จึงจักมีได้ เพราะฉะนั้นในเมื่อ วิชชา ยังไม่ปรากฏ สิ่งที่มีอยู่แต่แรกเลยก็ต้องเป็น อวิชชา

และ เพราะมีอวิชชาเป็นปัจจัยต่อสังขาร คืออภิสังขาร ๓ แล้วต่อจากนั้นลงมาก็มี จิต เจตสิก รูป จึงเกิดสืบต่อๆ กันมาโดยปัจจัยข้างต้น แต่ว่าโดยอภิสังขาร ๓, อภิสังขาร ๓ ก็จะเกิดไม่ได้เลย ถ้าไม่มี จิต เจตสิก รูป เพราะฉะนั้น แปลว่า ปัจจัยจะให้มีอภิสังขารก็ต้องมี จิต เจตสิก รูป

แล้วปฏิสนธิจิตดวงแรกสุด มีปัจจัยอะไรปรุงแต่งให้เกิด ในเมื่อ การจะเกิดปฏิสนธิจิต ก็ต้องมีปัจจัยคืออภิสังขารทั้ง ๓ แต่ดวงแรก ก็เกิดได้ และก็ต้องเกิดมาแล้ว ไม่เช่นนั้น ก็ไม่มีดวงปัจจุบัน และดวงต่อๆ ๆ ๆ มา ที่เกิดดับสืบต่อโดยเป็นอนันตรปัจจัยอยู่อย่างนี้ไม่จบไม่สิ้น และดวงแรก ปัจจัยคงไม่ใช่อภิสังขาร ๓ เป็นแน่ เพราะก่อนดวงแรกจะเกิด ก็ไม่ได้มีการกระทำกรรมใดๆ เพราะยังไม่เกิดสืบๆ กันมา

เพราะถ้าดวงแรกไม่เกิด ดวงนี้ก็มีไม่ได้ แล้วดวงแรกเอาปัจจัยอะไร ที่ไหน มาทำให้เกิด แต่ก่อนก็คิดว่า เป็นสิ่งที่ไม่จำเป็นต้องรู้ แต่ก็อดสงสัยไม่ได้ และก็กลัว กลัวว่าถ้าไม่ทราบในเรื่องนี้ กลัวว่า ถ้าปฏิสนธิจิตดวงแรก ที่ไม่ได้เกิดสืบต่อจากดวงก่อนๆ โดยอนันตรปัจจัย ยังมีเกิดอยู่ทุกๆ วัน คือมีสิ่งที่ถูกบัญญัติว่า สัตว์โลกเกิดขึ้นทุกๆ ขณะ (ปฏิสนธิจิต หรือปฏิสนธิวิญญาณ) ด้วยการอาศัยปัจจัยอื่น ที่ไม่ใช่ อภิสังขาร เกิดอยู่เรื่อยๆ (เพราะโดยความเข้าใจ มันก็ต้องมีใช่ไหม ในเมื่อจิตของเราก็มีอยู่)

ขณะนี้ เกิดมาแล้วนับชาติไม่ถ้วน เกิดได้ ก็ต้องมีจุดเริ่มต้น ต้องมีดวงแรกแน่ๆ ไม่มี ก็ไม่เกิด เพราะฉะนั้นดวงอื่นๆ ที่ไม่เนื่องกับดวงนี้ก็มี คือจิตของคนอื่นอีกตั้งมากตั้งมาย เพราะฉะนั้น มันจะไม่มีเชียวหรือ ที่ปฏิสนธิวิญญาณจะเกิดอยู่ทุกๆ ขณะ โดยที่ไม่อาศัยอภิสังขาร ๓ เกิดมาเป็นจิตดวงแรกในสังสารวัฏฏ์ของคนนั้นๆ )

ก็กลัวว่า ถ้าอย่างนั้น อบรมจนถึงนิพพานแล้วจะไม่เกิดจริงหรือ หรือนิพพานไปแล้ว อาจจะยังต้องเกิดอีก ด้วยการเกิดแบบไม่ได้อาศัยอภิสังขาร ๓

อย่างนั้นแล้ว จะยังประโยชน์อะไรด้วยนิพพาน ในเมื่อ อาจจะยังต้องเกิดอีก ด้วยการมีปัจจัยอื่นทำให้เกิด ที่ไม่ใช่อภิสังขาร ๓

หรือแม้จะนิพพานแล้ว นิพพานก็ดับกิเลสสิ้น มีวิชชาบริบูรณ์แล้ว พอจุติจิตดับ ก็เป็นอันสิ้นสุดสังสารวัฏฏ์ฏะของจิตดวงนั้นๆ (หมายถึงจิตที่เกิดดับสืบต่อตลอดสายนั้นในสังสารวัฏฏ์ ไม่ใช่ดวงเดียวโดดๆ ไม่เกิดไม่ดับ) แต่ก็มีจิตอื่น ธาตุรู้อื่นที่เกิดขึ้นอีก โดยอาศัยปัจจัยอื่น นอกจากอภิสังขาร ๓

ก็แปลว่า เรา อาจจะไปเกิดเป็นจิตดวงแรกอีก โดยที่ก็ไม่ใช่ดวงที่นิพพาน แต่ก็อาจจะไปเกิดอีก เป็นดวงอื่น ที่ไม่เนื่องกับดวงที่นิพพานแล้ว เพราะดวงที่นิพพานแล้ว ก็ไม่เกิดไม่ดับแล้ว แต่ก็ไปเป็นดวงอื่น ที่ไม่เนื่องกับดวงเก่า อย่างนี้

สุดท้ายนี้ ด้วยความเขลายิ่ง จึงขอถามคำถามนี้ คืออยากจะทราบว่า พระพุทธองค์ ก็ทรงทราบใช่ไหม ว่าปฏิสนธิจิตดวงแรก เกิดแต่ที่ใด เกิดอย่างไร แต่เพียงแค่ ไม่ทรงแสดงไว้เท่านั้น ใช่ไหมครับ แล้วพระอรหันต์ ปรกติ สามารถจะทราบได้หรือไม่ หรือ เป็นวิสัยของพระพุทธเจ้าเท่านั้น

ขอกราบรบกวนท่านผู้รู้ช่วยทำความเห็นของผมให้กระจ่างไปในทางที่สมควรด้วยครับ

ขอกราบอนุโมทนาครับ