การบรรลุธรรม [เรื่องเด็กหลายคน]

[เล่มที่ 42] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๓ - หน้าที่ 74

๓. เรื่องเด็กหลายคน

ข้อความเบื้องต้น

พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภเด็กเป็นอันมาก ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "สุขกามานิ ภูตานิ" เป็นต้น พระศาสดาทรงพบพวกเด็กตีงู ความพิสดารว่า ในวันหนึ่ง พระศาสดาเสด็จทรงบาตรเข้าไปในกรุงสาวัตถี ทรงเห็นพวกเด็กเป็นอันมาก เอาไม้ตีงูเรือนตัวหนึ่งในระหว่างทาง ตรัสถามว่า "แน่ะ เจ้าเด็กทั้งหลาย พวกเจ้าทำอะไรกัน" เมื่อเด็กเหล่านั้นกราบทูลว่า "พวกข้าพระองค์เอาไม้ตีงู พระเจ้าข้า" ตรัสถามอีกว่า "เพราะเหตุไร" เมื่อพวกเขากราบทูลว่า "เพราะกลัวมันกัด พระเจ้าข้า" จึงตรัสว่า "พวกเจ้าตีงูนี้ด้วยคิดว่า 'จักทำความสุขแก่ตน' จักไม่เป็นผู้ได้รับความสุขในที่แห่งตนเกิดแล้วๆ . แท้จริง บุคคลเมื่อปรารถนาสุขแก่ตน (แต่) ประหารสัตว์อื่น ย่อมไม่ควร" ดังนี้แล้วเมื่อจะทรงสืบอนุสนธิแสดงธรรม จึงได้ทรงภาษิตพระคาถาเหล่านี้ว่า

สุขกานานิ ภูตานิ โย ทณฺเฑน วิหึสติ อตฺตโน สุขเมสาโน เปจฺจ โส น ลภเต สุขํ. สุขกานานิ ภูตานิ โย ทณฺเฑน น หึสติ อตฺตโน สุขเมสาโน เปจฺจ ลภเต สุขํ

"สัตว์ผู้เกิดแล้วทั้งหลาย เป็นผู้ใคร่สุข บุคคลใดแสวงหาสุขเพื่อตน แต่เบียดเบียนสัตว์อื่นด้วยท่อนไม้ บุคคลนั้นละไปแล้วย่อมไม่ได้สุข. สัตว์ผู้เกิดแล้วทั้งหลาย เป็นผู้ใคร่สุข บุคคลใดแสวงหา สุขเพื่อตน ไม่เบียดเบียน (ผู้อื่น) ด้วยท่อนไม้ บุคคลนั้นละไปแล้ว ย่อมได้สุข"
ในกาลจบเทศนา เด็กเหล่านั้นทั้ง ๕๐๐ ตั้งอยู่ในโสดาปัตติผล ดังนี้แล

เรื่องเด็กหลายคน จบ