ปฏิสัมภิทาต่างจากอภิญญาอย่างไร

ปฏิสัมภิทา หมายถึงปัญญาแตกฉานในธรรม ๔ ได้แก่ ธรรม ๑ อรรถ ๑ นิรุตติ ๑ ปฏิภาณ ๑ ส่วนอภิญญาเป็นจิตที่ความรู้พิเศษเกิดจากการอบรมฌานจิตทั้งรูปฌานและอรูปฌาน จนชำนาญ กระทำอภิญญาให้เกิดขึ้น มี ๕ อย่าง บางแห่งมี ๖ คืออิทธิวิธ ๑ ทิพย์โสต ๑ เจโตปริยญาณ ๑ ปุพเพนิวาสญาณ ๑ ทิพย์จักขุ ๑ อาสวักขยญาณ ๑ สรุปคือ ปฏิสัมภิทาเป็นปัญญาของพระอริยบุคคลเท่านั้น ส่วนอภิญญาเป็นจิตของปุถุชนก็มี ของพระอริยบุคคลก็มี โดยเฉพาะอาสวักขยญาณต้องเป็นของพระอรหันต์เท่านั้น

ปฏิสัมภิทาเป็นปัญญาของพระอริยบุคคลเท่านั้น หมายความว่าอริยบุคคลทุกขั้นตั้งแต่

พระโสดาบันขึ้นไปใช่หรือไม่ พระมหาสาวกทุกท่านมีปฏิสัมภิทาต่างกันอย่างไร

พระอริยบุคคลทุกขั้นมีปฏิสัมภิทาญาณ แต่ไม่บริบูรณ์ เท่ากับพระอรหันต์ที่เป็นมหาสาวก

สำหรับพระมหาสาวกทุกท่านมีปฏิสัมภิทาต่างกันได้ คือ มีปัญญาแตกฉานตามการสะสม

เช่น ท่านพระสารีบุตรย่อมแตกฉานมากกว่ามหาสาวกท่านอื่นๆ