ความตั้งใจแต่ไม่มีปัญญา ไม่ใช่เหตุที่ทำให้เกิดการละอันแท้จริง

คำบรรยายธรรมบางตอนของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ชุด โสภณธรรม ตอนที่ ๒๔๙๒

ผู้ถาม ที่ท่านอาจารย์บอกว่า นามธรรม รูปธรรม เนี่ยนะคะ ถ้าเรารู้รูปและนามนั้น และเราไม่ติดอยู่กับมัน เช่น เรารับประทานอาหารอร่อย เรารู้ว่ามันอร่อย แต่ในขณะเดียวกันที่อาจารย์บอกว่าไม่ติด จะเป็นอย่างนี้หรือเปล่าคะว่า เรารู้ว่ามันอร่อยแต่เราก็ไม่หวังจะรับประทานอีก หรือเราก็จะไม่เสียใจว่าเราไม่ได้รับประทานอีก

ท่านอาจารย์ ไม่ค่ะ อันนี้ไม่เป็นผลเลยนะคะ เพียงแต่จะมาคิดเอาเองว่า เมื่ออร่อยก็อร่อย แต่อย่าไปติดนะคะ ไม่ใช่เหตุที่จะทำให้เกิดการละอันแท้จริงค่ะ เพราะเหตุว่าไม่ใช่ปัญญา เพียงความคิดด้วยตัวเราอยากจะเป็นอย่างนั้น อยากจะทำอย่างนี้ ไม่ใช่ปัญญาที่รู้ลักษณะสภาพธรรมนั้นจริงๆ เมื่อใดที่ไม่ใช่ปัญญา เมื่อนั้นไม่สามารถที่จะละกิเลสได้ เพียงแต่ว่าอาศัยความตั้งใจว่าจะทำหรือไม่ทำ เพราะเหตุว่า จริงนะคะ อาหารอร่อยมาก แต่บางคนก็ต้ังใจไม่รับประทานเพราะไม่อยากจะเป็นทาสของความอร่อย เพราะฉะนั้นสำหรับตัวเค้า ไม่มีหนทาง เพราะเหตุว่าไม่ได้ศึกษาพระธรรมของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า เค้าก็คิดหนทางของเค้าขึ้นมาเองว่า ฉันไม่รับประทานสิ่งที่อร่อย เนี่ยค่ะ ก็ไม่ใช่เรื่องของการละคลาย ทั้งๆ ที่ยังอยากจะรับประทาน ด้วยว่ายังจำรสอร่อยนั้นได้ เพียงแต่มีความตั้งใจที่จะชนะตัวเองก็ได้นะคะ คือไม่รับประทาน แต่ว่าไม่มีประโยชน์อะไร เพราะว่าไม่ใช่ปัญญาจริงๆ

ผู้ถาม ที่ท่านอาจารย์พูดถึง หมายความว่ารับประทานอร่อย แล้วก็รู้ว่าอร่อย แล้วก็จบตรงนั้น เหรอคะ

ท่านอาจารย์   ต้องมากกว่านั้นค่ะ คือ ไม่มีใครไปทำจบ การคิดนึกต้องมีอีกนะคะ แน่นอนค่ะ เราจะจบอะไรไม่ได้เลย ไม่มีใครจะไปยับยั้งจิตไม่ให้เกิดขึ้น เวลานี้เรารู้ว่าเป็นจิตทั้งนั้นเลย ที่กำลังเห็น กำลังคิดนึก กำลังฟัง กำลังชอบ ไม่ชอบ เนี่ยนะคะ แต่จิตนั้นก็ดับไปแล้ว และจะไม่ให้หลังจิตที่ดับไปเนี่ยมีจิตเกิดมาอีกเลย ไม่ให้มีจิตเกิดต่อมาอีกเลย เป็นไปไม่ได้ ด้วยเหตุนี้ค่ะ การที่เราจะพ้นทุกข์จริงๆ นะคะ ไม่ใช่เกิดมาแล้วก็เป็นสุข ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย แล้วก็บางวันก็เจ็บไข้ เป็นทุกข์ หรือบางวันก็ได้รับสิ่งที่ขัดข้องไม่พอใจ ใช่ไหมคะ แต่ว่า ทั้งหมดที่จะสงบระงับได้จริงๆ นะคะ ต้องไม่เกิดอีก ไม่เห็นอีก เพราะว่าถ้าเห็นแล้ว พอใจ นำมาซึ่งความทุกข์ทีหลัง ถ้าได้ยินก็นำมาซึ่งความติด แล้วก็นำมาซึ่งความทุกข์ทีหลัง ได้กลิ่น ลิ้มรสอาหารอร่อย ก็นำมาซึ่งความทุกข์ทีหลัง ทุกสิ่งทุกอย่างจะนำมาซึ่งความทุกข์ทั้งสิ้น ถ้าเกิดมีการเห็น การได้ยินต่างๆ เหล่านี้นะคะ เพราะฉะนั้นถ้าจะดับจริงๆ ก็คือว่า ไม่มีจิตเกิดอีกเลย

กราบเท้าบูชาท่านอาจารย์สุจินต์ด้วยความเคารพยิ่ง

ขออนุโมทนาทุกๆ ท่านด้วยครับ