การให้ผลของกรรม กับชวนวิถี
กราบสวัสดีท่านวิทยากรและมิตรธรรมิตรธรรมที่เคารพทุกท่าน
อยากขอเรียนถามว่า การที่กรรมหนึ่งๆ ให้ผล ยกตัวอย่างเช่น กุศลกรรม ซึ่งเพียงกระทำกุศลกรรมอย่างหนึ่ง ก็ให้ผลได้เป็นเวลานานมากๆ และบางช่วง กรรมนั้นก็ให้ผลบนสวรรค์ชั้นต่างๆ บางครั้งกรรมนั้นก็ให้ผลบนมนุษย์ ซึ่งมีความละเอียดประณีตของกุศลวิบากต่างกัน สวรรค์ก็ประณีตกว่า มนุษย์ก็ประณีตกว่า แต่ก็เป็นการให้ผลของกรรมเดียวกันที่ได้กระทำแล้ว ที่เป็นเช่นนี้ ในกรณีที่เป็นการให้ผลของกรรมเดียวกัน ทั้งนี้ไม่ทราบว่า เพราะเหตุว่าชวนวิถีในขณะทำกุศลนั้นแตกต่างกันในหลายๆ วาระ ใช่หรือไม่ เช่น การกระทำบุญ ให้ทาน เป็นต้น ในขณะที่ทำทานนั้น มีชวนวิถีมาก ชวนวิถีบางช่วงอาจเป็นโสมนัส บางช่วงอาจเป็นอุเบกขา บางช่วงมีกำลังมาก บางช่วงมีกำลังน้อย เมื่อถึงการให้ผลของกรรม วิบากที่ได้รับจึงละเอียดประณีต แตกต่างกันออกไป ตามช่วงของชวนวิถีเหล่านั้น ช่วงที่มีกำลังมาก ก็ให้ผลละเอียดประณีตมาก เช่น บนสวรรค์ ช่วงที่ประณีตน้อย ก็ให้ผลน้อย เช่นการเป็นมนุษย์
"เพราะเหตุนี้ มหากุศลญาณสัมปยุตต์ จึงให้ผลได้ 3 อย่างใช่ไหม เพราะมหาศุลญาณสัมปยุตต์ ให้ผลได้ทั้งเป็น ติเหตุกกุศลวิบาก ทวิเหตุกกุศลวิบาก และอุเบกขาสันตีรณกุศลวิบาก ก็คือโดยนัยเดียวกัน ขณะที่กระทำกุศลญาณสัมปยุตต์ บางช่วงชวนวิถีมีปัญญาเกิดร่วมด้วย บางช่วงไม่มีปัญญา และบางช่วงชวนวิถีมีกำลังน้อย จึงให้ผลได้ทั้งสามอย่าง ในกุศลกรรมเดียวกันที่เป็นมหากุศลญาณสัมปยุตต์ครั้งนั้น
ขอบพระคุณครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ชวนวิถีจิต เมื่อพิจารณาก็ต้องแยกเป็นวิถีจิตแต่ละวิถีจิตไม่ปนกัน ครับ ดังนั้น มหากุศลจิตที่ประกอบด้วยปัญญา ก็ต้องเป็นชวนวิถีหนึ่ง ซึ่งให้ผลเป็น ติเหตุก ทวิเหตุก และ อเหตุก ก็ได้ และ ชวนวิถีอีกวิถีหนึ่ง ก็เป็นอีกวิถี เช่น มหากุศลที่ไม่ประกอบด้วยปัญญา ก็สามารถให้ผลเป็นทวิเหตุก และ อเหตุก ครับ ดังนั้น แม้จะมีชวนจิตหลายๆ วิถีเกิด แต่จะต้องพิจารณาเพียงแต่ละชวนจิต แต่ละชวนะ ไม่ปนกัน เพราะมีหลายวิถี จึงทำให้ชวนจิตที่ประกอบด้วยปัญญาให้ผลได้ 3 อย่าง ซึ่งการให้ผลของกรรมอาศัยเหตุปัจจัยหลายๆ ประการ เพียงแต่เมื่อเราพูดถึงการให้ผล ต้องพูดถึงจิตขณะเดียว กรรมเดียว แต่กรรมเดียวนั้นสามารถให้ผลได้หลายแบบตามที่กล่าวมา ครับ
ขออนุโมทนา
