การเปิดเทปธรรมะให้ผู้ป่วยใกล้เสียชีวิตฟัง
กราบเรียนท่านอาจารย์สุจินต์ที่เคารพ
ดิฉันมีข้อสงสัยดังนี้ค่ะ
1. วันหนึ่งดิฉันไปเยี่่ยมผู้ป่วยที่โรงพยาบาล ผู้ป่วยมีอาการหนักมากผ่าตัดสมอง ไม่รู้สึกตัวนอนนิ่งหมอบอกว่าสมองตายหัวใจหยุดเต้นแต่ใช้เครื่องช่วยหายใจ สัญญาณชีพทำงานดูจากเครื่องวัดที่หัวเตียง ความดันเหลือประมาณ 30 พยาบาลนำเทปธรรมะมาเปิดให้ฟังเบาๆ ดิฉันอยากทราบว่าผู้ป่วยจะได้ยินไหมคะ อีกประมาณ 3 ชั่วโมงคนป่วยก็เสียชีวิต
2.ดิฉันเคยได้ยินว่าคนใกล้ตายจะมีอาการอยู่ในภวังค คำว่าภวังค หมายถึงอะไรคะ
กราบขอบพระคุณอย่างสูงค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
1.ขณะที่ได้ยิน คือ ขณะที่เกิด จิตที่ได้ยินเกิดขึ้น ซึ่งขณะที่หลับสนิท ที่เรียกว่าขณะที่ภวังคจิตเกิดนั้น ไม่สามารถได้ยินได้ แต่ขณะที่ฝัน แม้จะดูเหมือนว่าหลับ อยู่ในอาการภายนอก ขณะนั้น เกิดจิตสลับ ที่เป็นการได้ยินได้ เพราะฉะนั้น เพียงอาการภายนอกที่ดูเหมือนหลับสนิท ไม่สามารถจะบอกได้เลยว่า ผู้นั้นกำลังหลับสนิท ที่จะไม่มีการเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การรู้กระทบสัมผัส หรือ ไม่ได้หลับสนิท ซึ่งสามารถได้ยินได้
การได้ยินเป็นจิตเจตสิกที่เกิดขึ้น เป็นนามธรรม จิตเจตสิกไม่ว่าของใคร ที่เป็นการได้ยิน ไม่มีใครรู้ได้เลย เพราะไม่สามารถเห็นด้วยตาเปล่า เพราะนามธรรม คือ จิต เจตสิก เห็นด้วยตา คือ ปัญญา เพราะฉะนั้น ก็อาจจะได้ยิน หรือไม่ได้ยินก็ได้ แต่อย่างไรก็จะต้องได้ยินบ้าง เพราะภวังคจิต หรือ ขณะที่หลับสนิทไม่ได้เกิดตลอดเวลาครับ ก็มีการสลับจิตที่เป็นจิตได้ยินได้ ครับ แต่อย่างไรก็ดี ก็เป็นประโยชน์กับผู้ที่ได้ฟังไม่มากก็น้อย หากสะสมความเข้าใจมาบ้าง ครับ
2. ภวังคในพระพุทธศาสนา คือ จิต เจตสิก ที่เรียกว่าภวังคจิต ที่ทำหน้าที่ดำรงภพชาติความเป็นบุคคลนี้ ซึ่งขณะนั้น จะไม่มีการเห็น การได้ยิน...และ ไม่มีการคิดนึกเลย ก็เป็นภวังคจิต ที่เป็นขณะที่หลับสนิท ครับ ดังนั้น ไม่ต้องรอใกล้ตาย ก็มีภวังคจิตเกิดเป็นปกติอยู่แล้วในชีวิตประจำวัน และขณะที่หลับสนิทก็เป็นภวังคจิตที่เกิดต่อเนื่อง และขณะที่ใกล้ตายก็มีภวังคจิตเกิด และขณะที่ตายก็มีจิตที่ไม่รู้อารมณ์ในโลกนี้ทั้งสิ้น ที่เรียกว่า จุติจิตเกิด ทำกิจเคลื่อนจากความเป็นบุคคลนี้คือ ตาย ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ถ้ามีเหตุปัจจัยที่จะได้ยินก็ต้องได้ยิน แต่ต้องไม่ใช่ในขณะที่เป็นภวังค์อย่างแน่นอน ตราบใดก็ตามที่จุติจิตยังไม่เกิดขึ้น ก็มีจิต ๒ ประเภทใหญ่ๆ เกิดขึ้นเป็นไป คือ วิถีจิตสลับกับภวังคจิต ประโยชน์ที่ควรจะได้พิจารณา คือ ถ้าไม่เคยสะสมการได้ยินได้ฟังพระธรรมมาเลยก็ย่อมไม่มีศรัทธาที่จะฟัง ไม่ว่าจะเป็นเวลาใดก็ตาม เป็นไปตามการสะสมของแต่ละบุคคลอย่างแท้จริง และที่สำคัญเราไม่รู้ว่าจะตายเมื่อใด จึงไม่ควรประมาท ค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกเป็นปกติในชีวิตประจำวันด้วยการฟังพระธรรม และสะสมกุศลประการอื่นๆ ด้วย ก่อนที่วันละจากโลกนี้ไปจะมาถึง ครับ
... ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านด้วยครับ...
การเปิดเทปธรรมให้ผู้ป่วยได้ฟังดี แม้เขาจะไม่รู้สึกตัว แต่ก็ทำให้เขาได้ยินเสียงที่ดี ทำให้เกิดกุศลจิตก่อนตายได้ ค่ะ