ผู้ไม่โกรธเป็นไฉน ? ผู้ไม่ผูกโกรธเป็นไฉน ?

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความบางตอนจาก

พระอภิธรรมปิฎก ธาตุกถา-บุคคลบัญญัติ เล่ม ๓ - หน้าที่ 260

[๖๘] ๑. อักโกธนบุคคลบุคคลผู้ไม่โกรธเป็นไฉน?

ความโกรธในข้อนั้น เป็นไฉน? ความโกรธ กิริยาที่โกรธ ภาวะที่โกรธ

โทสะ กิริยาที่ประทุษร้าย ภาวะที่ประทุษร้าย พยาบาท กิริยาที่พยาบาท

ภาวะที่พยาบาท ความพิโรธ ความพิโรธตอบ ความดุร้าย ความเกรี้ยวกราด

ความที่จิตไม่ยินดี นี้เรียกว่า ความโกรธ

ความโกรธนี้ อันบุคคลใดละได้แล้ว บุคคลนี้เรียกว่า

ผู้ไม่โกรธ.

๒. อนุปนาหีบุคคลบุคคลผู้ไม่ผูกโกรธเป็นไฉน?

ความผูกโกรธ ในข้อนั้น เป็นไฉน? ความโกรธมีในกาลเบื้องต้น

ความผูกโกรธมีในกาลภายหลัง ความผูกโกรธ กิริยาที่ผูกโกรธ ภาวะที่ผูกโกรธ

การไม่หยุดโกรธ การตั้งความโกรธไว้ การดำรงความโกรธไว้

การไหลไปตามความโกรธ การผูกพันความโกรธ

การทำความโกรธให้มั่นเข้า อันใดเห็นปานนี้ นี้เรียกว่า ความผูกโกรธ.

ความผูกโกรธนี้ อันบุคคลใดละได้แล้ว บุคคลนี้เรียกว่า

ผู้ไม่ผูกโกรธ.

อรรถกถาอักโกธนบุคคลคือบุคคลผู้ไม่โกรธเป็นต้น

บทว่า "ปหีโน" ได้แก่ ความโกรธที่บุคคลละได้แล้ว

ด้วยวิกขัมภนปหาน หรือด้วยตทังคปหาน หรือ ด้วยสมุจเฉทปหาน.