ทัททรชาดก.. ไม่ควรถือตัวในที่ที่เขาไม่รู้จัก
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๔ - หน้าที่ 400
๔. ทัททรชาดก
ไม่ควรถือตัวในที่ที่เขาไม่รู้จัก
[๕๑๔] ข้าแต่พี่ทัททระ ถ้อยคำด่าว่าอันหยาบคาย
ในมนุษยโลกเหล่านี้ ย่อมทำให้ฉัน
เดือดร้อน พวกเด็กๆ ชาวบ้านผู้ไม่มีพิษ
ฤทธิ์เดช ยังมาด่าว่าเราผู้เป็นอสรพิษร้ายได้
ว่าเป็นสัตว์กินกบกินเขียด และว่าเป็นสัตว์น้ำ.
๕๑๕] บุคคลผู้ถูกขับไล่จากแว่นแคว้นของตน
ไปอยู่ยังถิ่นอื่นแล้ว ควรสร้างฉางใหญ่ไว้
สำหรับเก็บคำหยาบคายทั้งหลาย.
[๕๑๖] บุคคลอยู่ในสำนักคนผู้ไม่รู้จักชาติและ
โคตรของตน ไม่พึงทำการถือตัวในที่ที่ไม่มี
ใครรู้จักตน โดยชาติหรือโดยวินัย.
[๕๑๗] บุคคลผู้มีปัญญา แม้เปรียบเสมอด้วยไฟ
เมื่อไปอยู่ต่างถิ่นไกล พึงอดทน
แม้จะเป็นคำขู่ ตะคอกของทาสก็ตาม.
จบทัททรชาดกที่๔
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
จากที่คุณหมอยกมานั้น เป็นชาดก ที่พระพุทธเจ้า ทรงปรารภ ภิกษุผู้ที่มักโกรธ
ด่าว่า ภิกษุรูปอื่น พระพุทธเจ้าตรัสว่า แม้ในอดีต เพราะอาศัยความักโกรธ ทำให้
ต้องจมอยู่ในสถานที่เปื้อนคูถ ทรงปรารภ เหตุการณ์ในอดีตว่า
ในอดีตกาล พระโพธิสัตว์เกิดเป็นพญานาค มีน้องชายเป็นพญานาค น้องชายเป็น
ผู้มักโกรธ บิดาของพระโพธิสัตว์เป็นพระราชาปกครองเหล่านาคทั้งหลาย น้องชาย
ผู้มักโกรธ มักด่าว่า หมู่นาคทั้งหลาย พระราชาผู้บิดา จึงได้ให้ขับไล่ น้องชายออก
ไป พระโพธิสัตว์ผู้เป็นพี่ ข้องร้องไว้ ไม่ให้ขับไล่ เป็นอย่างนี้สองครั้ง จนครั้งที่สาม
พระราชาผู้เป็นบิดา ก็ได้ขับไล่น้องชาย และ ตัวพระโพธิสัตว์ด้วย ที่ไปห้ามไม่ให้
ขับไล่ ไปอยู่ในสถานที่สกปรก เป็นงูอยู่ที่นั่น เมื่อทั้งสองไปอยู่ในสถานที่นั้น เด็กๆ
เห็นงู ก็พากันล้อเลียน น้องชาย ทนไม่ได้ จึงจะทำร้ายเด็ก พระโพธิสัตว์กล่าวว่า
๕๑๕] บุคคลผู้ถูกขับไล่จากแว่นแคว้นของตน
ไปอยู่ยังถิ่นอื่นแล้ว ควรสร้างฉางใหญ่ไว้
สำหรับเก็บคำหยาบคายทั้งหลาย.
[๕๑๖] บุคคลอยู่ในสำนักคนผู้ไม่รู้จักชาติและ
โคตรของตน ไม่พึงทำการถือตัวในที่ที่ไม่มี
ใครรู้จักตน โดยชาติหรือโดยวินัย.
[๕๑๗] บุคคลผู้มีปัญญา แม้เปรียบเสมอด้วยไฟ
เมื่อไปอยู่ต่างถิ่นไกล พึงอดทน
แม้จะเป็นคำขู่ ตะคอกของทาสก็ตาม.
อธิบายว่า หากว่าเป็นผู้อยู่ต่างถิ่น แม้จะถูกด่า ว่า ก็จะต้องอดทนด้วยกุศลจิต
ทำดั่งเช่น ฉางใหญ่รับคำหยาบ ไม่มีใครที่จะรู้จักเราว่าเป็นชาติ ยศ ยิ่งใหญ่แค่ไหน
แต่ประโยชน์ที่สำคัญ คือ กุศลจิต ที่อดทนต่อสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้น ครับ แม้ว่าคำนั้น
จะมาจากใครก็ตาม
เมื่อจบพระเทศนา พระพุทธเจ้าแสดงสัจจะ กับ ภิกษุผู้มักโกรธนั้น ได้บรรลุเป็น
พระอนาคามี นี่คือ ประโยชน์ของการฟังพระธรรม แล้วไตร่ตรองด้วยปัญญา ครับ
ขออนุโมทนาคุณหมอ และ ทุกท่าน ครับ
ขอบพระคุณและขออนุโมทนาคุณหมอ อาจารย์ผเดิม และทุกๆ ท่าน ด้วยครับ
บุคคลผู้มีปัญญา แม้เปรียบเสมอด้วยไฟ
เมื่อไปอยู่ต่างถิ่นไกล พึงอดทน
แม้จะเป็นคำขู่ ตะคอกของทาสก็ตาม.
..................................ธรรมะคือสิ่งที่เป็นจริงไม่ว่าจะเป็นกาลไหน..เป็นประโยชน์ต่อผู้ได้อ่านและได้ศึกษาขออนุโมทนาคะ
ขอบพระคุณและอนุโมทนาคุณผเดิม คุณผู้ร่วมเดินทาง คุณคำปั่น
คุณwannee คุณเซจาน้อย
และ
ทุกท่านครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
อดทนที่จะไม่ว่าร้ายผู้อื่น อดทนที่จะไม่ทำร้ายผู้อื่น อดทนที่จะไม่กระทำทุจริต
กรรมประการต่างๆ อดทนในการที่จะฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม สะสมปัญญา
ไปตามลำดับ เพราะพระธรรมเป็นเรื่องยาก ต้องมีความอดทน ในการฟัง ในการศึกษา
ต่อไป ครับ
ขอบพระคุณและขออนุโมทนาคุณหมอ อาจารย์ผเดิม และทุกๆ ท่าน ด้วยครับ
อดทนต้องเป็นไปในกุศลที่จะไม่บ่นเรื่องดิน ฟ้า อากาศ ที่อยู่ อาหาร หรือ
อดทนที่จะไม่เกิดอกุศล แม้จะรับรูป เสียงที่ดีก็ไม่ติดข้อง ค่ะ
