ถามเรื่องอริยมรรคมีองค์ ๘ ค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุใด อริยมรรคมีองค์ ๘ จึงต้องเป็นไปตามลำดับขั้น สงสัยตรงที่ว่า สัมมาวาจา

เป็นลำดับที่เกิดก่อนสัมมาสติ?

- พระพุทธเจ้าทรงแสดง หลากหลายนัย ตามโวหารเทศนา ซึ่ง ทรงแสดงอริยมรรค

มีองค์ 8 ซึ่ง อริยมรรค คือ หนทางของผู้ไกลจากกิเลส , หนทางอย่างประเสริฐ

หมายถึง มรรคมีองค์ ๘ อันเป็นหนทางอย่างประเสริฐ เพราะทำให้ผู้อบรมบรรลุ

ถึงความเป็นพระอริยเจ้า พ้นจากความเป็นปุถุชน และพ้นจากการเกิดในอบายภูมิ

โดยเด็ดขาด

ส่วน ที่พระพุทธเจ้า ทรงแสดงลำดับ ของ อริยมคค ในแต่ละลำดับก็มีเหตุผล

อย่างเช่น ข้อแรก คือ สัมมาทิฏฐิ คือ ความเห็นถูก ก็จะต้องมีความเห็นถูก เข้าใจ

ถูกก่อน จึงจะทำให้สามารถอบรมปัญญาดับกิเลสได้ และ เพราะอาศัย สัมมาทิฏฐิ

ความเห็นถูก ย่อมเป็นปัจจัยให้คิดถูก คือ สัมมาสังกัปปะ และ เป็ปนัจจัยให้เกิด

ข้ออื่นๆ ต่อไป

ส่วนทีทรงแสดง สัมมาวาจาก่อน เพราะ ทรงแสดง สัมมาสังกัปปะ อันเกิดจาก

ความเห็นถูก เพราะ คิดถูก ย่อมกล่าวชอบ กล่าวถูกต้อง และ ก็แสดงองค์อื่นๆ

ต่อไปตามลำดับ แต่ในความเป็นจริงของสภาพธรรม ทุกๆ ข้อเกื้อหนุนกัน และ

ขณะที่เกิด อริยมรรคมีองค์ 8 ขณะนั้เนกิดพร้อมกัน ไม่ใช่เกิดคนละขณะกัน ครับ

และ ขณะที่กล่าววาจาชอบ ขณะนั้นก็มีสติด้วย เป็นต้น อันแสดงให้เห็นถึงความที่

ธรรมเป็นอุปการะซึ่งกันและกัน ครับ

๒. สัมมาญาณ และ สัมมาวิมุตติ นับเป็นอริยมรรคมีองค์ ๘ หรือคะ?

ถ้ากล่าวถึง อริยมรรคมีองค์ 8 ย่อมไม่รวม สัมมาญาณ และ สัมมาวิมุตติ แต่

ถ้ากล่าวเพียง อริยมรรคที่เป็นทางอันประเสริฐ ย่อมหมายรวม อริยมรรคมีองค์ 8

และ รวมอีก 2 ข้อ คือ สัมมาญาณ และ สัมมาวิมุตติด้วย ครับ ดังข้อความใน

พระไตรปิฎกที่ว่า

พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เล่ม ๕- หน้าที่ 398

อริยมรรควรรคที่ ๕

๑. อริยมรรคสูตร

ว่าด้วยธรรมที่เป็นอริยมรรคและไม่เป็นอริยมรรค

[๑๔๕] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมที่เป็นอริยมรรค

และธรรมที่มิใช่อริยมรรคแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี

เราจักกล่าว ภิกษุเหล่านั้นทูลรับ พระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว พระผู้มีพระ-

ภาคเจ้าได้ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมที่มิใช่อริยมรรคเป็นไฉน

มิจฉาทิฏฐิ ฯล ฯ มิจฉาวิมุตติ นี้เรียกว่าธรรมที่มิใช่อริยมรรค ดูก่อน

ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมที่เป็นอริยมรรคเป็นไฉน สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ

สัมมาวิมุตติ นี้เรียกว่าธรรมที่เป็นอริยมรรค.

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ก่อนอื่นก็ต้องแปลคำว่า มรรค ก่อนว่า มรรค หมายถึง หนทาง ซึ่งมีทั้งทางถูกกับทางผิด ถ้าเป็นหนทางที่ถูกต้องเป็นไปเพื่อการอบรมเจริญปัญญา ขัดเกลากิเลส จนกว่าจะดับได้อย่างหมดสิ้น ก็เป็นหนทางที่ถูกต้อง (สัมมามรรค,อริยมรรค) เริ่มต้นด้วยความเข้าใจถูกเห็นถูก (สัมมาทิฏฐิ) เป็นต้น แต่ถ้าเป็นหนทางที่ผิด ที่ไม่ได้เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของปัญญา มีแต่จะทำให้อกุศลเพิ่มพูนมากยิ่งขึ้น ซึ่งตรงกันข้ามกับหนทางที่ถูกต้องอย่างสิ้นเชิง นั่นเป็นมิจฉามรรค อันมีพื้นฐานมาจากความเห็นผิดและความไม่รู้

ดังนั้น ถ้าเป็นกล่าวมรรค อันประกอบด้วยองค์ ๘ แล้ว ย่อมเป็นหนทางถูก เป็นหน

ทางที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นไปเพื่อกำจัดกิเลส เป็นหนทางที่เป็นไป

เพื่อความบริสุทธิ์ หมดจดแห่งสัตว์ทั้งหลาย

การที่จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรม ดับกิเลสได้ตามลำดับขั้นนั้น ต้องดำเนินตามหนทางที่ถูกต้อง คือ อริยมรรคมีองค์ ๘ เท่านั้น ซึ่งก็ต้องเริ่มตั้งแต่ในขั้นของการอบรม ด้วยการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปตามลำดับ ในขณะที่สติปัฏฐานเกิดระลึกรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ขณะนั้นมรรคมีองค์ ๕ กล่าวคือ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ และสัมมาสมาธิ เกิดขึ้นพร้อมกัน

และถ้ามีวิรตีเจตสิกหนึ่งเจตสิกใดเกิดด้วย ก็เป็นมรรคมีองค์ ๖เป็นการอบรมมรรค

อันเป็นโลกิยมรรค ยังไม่ถึงขั้นที่เป็นโลกุตตระ เพราะมรรคทั้ง ๘ องค์จะประชุม

พร้อมกันในขณะที่มรรคจิต ผลจิตเกิดขึ้นเท่านั้น ซึ่งถ้าไม่เดินทางตามที่ถูกต้องแล้ว

ก็ย่อมไม่มีวันถึงขณะที่มรรคจิตและผลจิต จะเกิดได้เลยครับ

-สำหรับสัมมาญาณ กับ สัมมาวิมุตติ นั้น แสดงว่าเป็นความถูกต้อง เป็นหนทางที่ถูกด้วย

และเป็นผลของการดำเนินตามหนทางอันประเสริฐ คือ อริยมรรคมีองค์ ๘ ก็ย่อมจะเป็น

เหตุให้ปัญญาถึงความเจริญสมบูรณ์พร้อม สามารถดับกิเลสตามลำดับขั้นจนกระทั่งดับ

ได้อย่างหมดสิ้นไม่มีเหลือ ครับ

ขอเชิญคลิกฟังและอ่านคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ได้ที่นี่ครับ ธรรมะที่เป็นหนทาง

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

อริยมรรค คือ หนทางที่นำไปสู่การพ้้นทุกข์ด้วยการเจริญสติปัฏฐาน ค่ะ

ขอบคุณมากเลยค่ะอาจารย์ทุกๆ ท่านที่ให้ความกระจ่างค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

พระพุทธเจ้า ทุกๆ พระองค์ล้วนตรัสรู้อริยสัจ ๔ มรรค ๘ ทุกพระองค์ สัมมาวาจานั้นคือส่วน วจีสุจริต สัมมาสังกัปปะ คือส่วนมโนสุจริต สัมมากัมมันตะ คือส่วนกายสุจริต สติเป็นบาทฐานไม่ให้ประกอบกาย วาจา ใจ ที่ไม่ดี เป็นหนทาง มรรค ผล นิพพาน เมื่อปฏิบัติตาม มรรค๘แล้ว ยอมทำให้สัมมาญาณ สัมมาวิมุตติเกิดขึ้นตามลำดับ แล้วแต่ว่าจะปฏิบัติได้ถึงขั้นไหน