โมหะ โมหเจตสิก ความเห็นผิด ความไม่รู้ อวิชชา
โมหะ โมหเจตสิก ความเห็นผิด ความไม่รู้ อวิชชา คำต่างๆ เหล่านี้มีความหมายเหมือนกันหรือไม่ครับ ถ้าไม่เหมือนกันแตกต่างกันอย่างไรครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ความเป็นจริงของสภาพธรรมเป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น และสภาพธรรมแต่ละอย่าง เป็นสิ่งที่มีจริงแต่ละอย่างโดยไม่ปะปนกัน แม้แต่ในประเด็นคำถามก็กล่าวถึงสิ่งที่มีจริง ๒ อย่างที่เป็นอกุศลธรรม คือ ความไม่รู้ กับ ความเห็นผิด ไม่ใช่สภาพธรรมอย่างเดียวกัน
อวิชชา (ความไม่รู้) โมหะ (ความเขลา ความหลง) และความไม่รู้ ทั้ง ๓ คำ กล่าวถึงสิ่งที่มีจริงที่เป็นอกุศลธรรม เป็นรากเหง้าของสิ่งที่ไม่ดีทั้งหลาย เป็นสภาพธรรมที่ทำให้หมู่สัตว์ท่องเที่ยวไปในสังสารวัฏฏ์อย่างไม่มีวันจบสิ้น และเป็นอกุศลเจตสิกที่เกิดร่วมกับอกุศลจิตทุกชนิดเป็นความไม่รู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง
ส่วนมิจฉาทิฏฐิ ไม่ใช่อวิชชา แต่เป็นความเห็นผิดคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงของสภาพธรรม เช่น เห็นว่าทานที่ให้แล้วไม่มีผล การบูชาไม่มีผล มารดาบิดา ไม่มีคุณ เป็นต้น และแน่นอนว่าขณะมี่อกุศลเกิดขึ้นนั้น จะไม่ปราศจากโมหะหรืออวิชชาเลยครับ
..ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
โมหะ คือ ความหลง อวิชชา ความไม่รู้ ทั้งสองคำ เป็นสภาพธรรมอย่างเดียวกัน แต่แสดงความหมายได้หลากหลายนัย เพราะ มีความไม่รู้ จึงมีความหลง หลงไปในทางที่ผิด และ ที่สำคัญ เพราะ มีอวิชชา ความไม่รู้ จึงทำให้มีความเห็นผิด ซึ่งความเห็นผิด เป็นสภาพธรรมคนละอย่าง กับความไม่รู้ เพราะความเห็นผิด เป็นการเห็นผิดจากความเป็นจริง เห็นผิดว่ามีเรา มีสัตว์ บุคคล แต่ ความไม่รู้ ก็คือไม่รู้ความจริง แต่ไม่ได้มีความเห็นผิด แต่เพราะมีความไม่รู้ จึงทำให้มีอกุศลประการต่างๆ เกิดขึ้น อวิชชา โมหะ จึงเป็นสภาพธรรมที่เป็นรากเหง้าของกิเลสทั้งหลาย พระโสดาบันดับความเห็นผิดได้ แต่ ยังมีความไม่รู้เกิดขึ้นอยู่ พระอรหันต์เท่านั้นที่ดับความไม่รู้ได้ ครับ
