โพธิสัตว์ สาวกโพธิสัตว์
ขอนอบน้อมแด่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขอทบทวนความเข้าใจเรื่องนี้ด้วยครับ พอดีเป็นประเด็นในการสนทนาในกลุ่ม
โพธิสัตว์ จะใช้แทนปุถุชนผู้ที่จะตรัสรู้ในอนาคต
สาวกโพธิสัตว์ จะหมายถึงเฉพาะปุถุชนที่จะตรัสรู้ตามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต
แล้วเมื่อบรรลุเป็นพระอริยบุคคลโดยอาศัยการฟังพระธรรม แต่ยังไม่เป็นพระอรหันต์
จะยังเรียกว่าสาวกโพธิสัตว์อยู่ไหมครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
คำว่า โพธิสัตว์ หมายถึง สัตว์ แปลว่า ผู้ข้อง โพธิ คือ การตรัสรู้ โพธิสัตว์
ความหมาย คือ ผู้ที่ข้องอยู่ เพื่อการตรัสรู้ หรือ พูดง่ายๆ คือ ผู้ที่จะตรัสรู้ในอนาคตครับ
ดังนั้น โพธิสัตว์ คือ ผู้ที่จะตรัสรู้ในอนาคต จึงมี 3 ประเภท คือ สาวกโพธิสัตว์ ปัจเจก
โพธิสัตว์ และ สัมมาสัมพุทธโพธิสัตว์ ทั้ง 3 ประเภท นี้ คือ สัตว์ที่จะตรัสรู้ในอนาคต
สัพพัญญูโพธิสัตว์ หรือ สัมมาสัมพุทธโพธิสัตว์ คือ ผู้ที่บำเพ็ญพระบารมีมาเพื่อตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง แล้วสอนให้ผู้อื่น
ได้รู้ตาม
ปัจเจกโพธิสัตว์ คือ ผู้ที่บำเพ็ญพระบารมีเพื่อตรัสรู้เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า ตรัสรู้สภาพธรรมได้ด้วยตนเอง แต่ไม่สามารถสนอให้ผู้อื่นรู้ตามได้ สาวกโพธิสัตว์ หรือ อนุพุทธโพธิสัตว์ คือ ผู้บำเพ็ญบารมี เพื่อตรัสรู้ธรรม เป็นสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าครับ
ดังนั้น คำว่า โพธิสัตว์ เป็นคำที่แทน ผู้ที่จะตรัสรู้ในอนาคต ผู้ถามมีความเข้าใจ
ถูกต้องแล้ว ครับ
ส่วนคำว่าพระอรหันต์ หมายถึง ผู้ที่ตรัสรู้ธรรม ละกิเลสได้ทั้งหมด ได้แก่ พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า พระอรหันตสาวก ส่วน พระอรหันต์
คือ ผู้ที่บรรลุธรรมเป็นพระอริยบุคคล ดับกิเลสหมดสิ้น
ดังนั้นพระโพธิสัตว์ ยังไม่ตรัสรู้ แต่จะตรัสรู้ดับกิเลสในอนาคต เป็นพระอรหันต์
พระโพธิสัตว์ จึงยังไม่ใช่พระอรหันต์ ครับ แต่จะเป็นพระอรหันต์ดับกิเลสได้ในอนาคต
พระโพธิสัตว์ทั้งหลาย แม้สาวกโพธิสัตว์ จึงยังเป็นปุุถุชน ยังไม่ถึงความเป็นพระอรหันต์
แต่ถ้าเป็นพระอรหันต์ดับกิเลสแล้ว ไม่ชื่อว่า เป็นโพธิสัตว์แล้ว ครับ ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ประโยชน์ที่เกิดจากการมีโอกาสได้ศึกษาพระธรรม คือ เป็นไปเพื่อความเข้าใจถูก
เห็นถูก พระอรหันต์ คือ บุคคลผู้ที่ห่างไกลแสนไกลจากกิเลสโดยประการทั้งปวง ดับกิเลสทั้งปวงได้อย่างหมดสิ้น ไม่มีกิเลสใดๆ เกิดขึ้นอีกเลย ซึ่งหนทางแห่งการดับกิเลส
ต้องเริ่มที่การอบรมเจริญปัญญา เป็นหนทางที่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงค้นพบ
และทรงแสดง ถ้าไม่เริ่มต้นด้วยความเข้าใจถูกเห็นถูกแล้ว ก็ไม่สามารถดำเนินไปถึง
ซึ่งการดับกิเลสได้
กว่าจะได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ ตั้งแต่ขั้นพระ
โสดาบันจนกระทั่งถึงความเป็นพระอรหันต์ ต้องเป็นผู้ที่ได้สะสมอบรมบารมีซึ่งเป็น
ความดีประการต่างๆ ตามสมควรแก่ฐานะของตน ในขณะที่ยังเป็นพระโพธิสัตว์ ถ้า
เป็นผู้ที่จะได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ทรงบำเพ็ญพระบารมีที่สมควรแก่การ
ที่จะได้ทรงตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ที่จะได้ตรัสรู้เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า
ก็บำเพ็ญบารมีตามสมควรแก่การที่จะได้ตรัสรู้เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า ส่วนผู้ที่จะได้
ตรัสรู้เป็นอนุพุทธะ คือ ผู้ที่ตรัสรู้ตามพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็บำเพ็ญบารมีตาม
สมควรที่จะได้ตรัสรู้เป็นอนุพุทธ คือ เป็นพระสาวกของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
ดังนั้นพระอรหันต์ ไม่ใช่พระโพธิสัตว์ แต่ก่อนที่จะเป็นพระอรหันต์ ต้องบำเพ็ญ
บารมีในขณะที่เป็นพระโพธิสัตว์ ก่อน ตามสมควรแก่ฐานะของตน และก่อนที่จะถึง
ความเป็นพระอรหันต์ ก็ต้องเป็นพระอริยบุคคลขั้นต้นๆ ก่อน ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
