ผู้รู้จักประมาณในโภชนะ

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๔ หน้าที่ 43

(ข้อความบางตอน)

เพราะฉะนั้น ความเป็นผู้รู้จักประมาณ กล่าวคือความเป็นผู้ไม่ติดในโภชนะเป็นความดี

อธิบายว่า การรู้ประมาณเป็นความดี.อีกอย่างหนึ่งแม้ความเป็นผู้รู้ประมาณก็เป็นความดี

ซึ่งท่านพรรณนาไว้อย่างนี้ว่า ภิกษุพิจารณาโดยแยบคายแล้วกลืนกินอาหาร มิใช่

เพื่อเล่น มิใช่เพื่อมัวเมา ฯลฯ ด้วยการอยู่อย่างผาสุก และว่า :-

ภิกษุบริโภคของสดหรือของแห้งไม่ควรให้อิ่มเกินไป

เป็นผู้มีท้องพร่อง รู้จักประมาณในอาหาร

มีสติพึงงดเว้นเสีย ยังอยู่๔-๕ คำ ก็จะอิ่ม อย่าบริโภค พึงดื่มน้ำแทน

เป็นการเพียงพอเพื่อจะอยู่อย่างผาสุก

สำหรับภิกษุผู้มีจิตตั้งมั่น.

เวทนาของภิกษุนั้นผู้เป็นมนุษย์มีสติอยู่ทุกเวลา

ผู้ได้โภชนะแล้วรู้จักประมาณมีสติอยู่ทุกเวลา

ย่อมเป็นเวทนาที่เบา อาหารที่บริโภคย่อมค่อยๆ ย่อยไปเลี้ยงอายุ
มีความเป็นผู้ไม่ติด ก็เป็นความดี

ซึ่งท่านพรรณนาไว้อย่างนี้ว่า
บุคคลไม่ติดรส ย่อมกลืนกินอาหาร

เพื่อต้องการยังอัตภาพให้เป็นไป

เหมือนบริโภคเนื้อบุตรในหนทางกันดาร

เหมือนใช้น้ำมันหยอดเพลารถฉะนั้น.