โยธาชีวรรคที่ ๔ โยธสูตร
[เล่มที่ 34] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๓- หน้าที่ 570
[๕๗๓] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย นักรบประกอบด้วยองค์ ๓ จึงคู่ควร แก่พระราชา เป็นราชเสวก นับว่าเป็นองคาพยพของพระราชาทีเดียว องค์ ๓ คืออะไร คือ ยิงไกล ๑ ยิงเร็ว ๑ ทำลาย (ข้าศึก) หมู่ใหญ่ได้ ๑ นักรบประกอบด้วยองค์ ๓ นี้แล จึงคู่ควรแก่พระราชา เป็นราชเสวก นับว่าเป็นองคาพยพของพระราชาทีเดียว ฉันนั้นนั่นแล ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม ๓ จึงเป็น (อาหุเนยฺโย) ผู้ควรของคำนับ (ปาหุเนยฺโย) ผู้ควรของต้อนรับ (ทกฺขิณยฺโย) ผู้ควรของทำบุญ (อญฺชลิกรณีโย) ผู้ควรทำอัญชลี (อนุตฺตร ปุญฺญกฺเขติต โลกสฺส) เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ธรรม ๓ คืออะไร คือ ยิงไกล ๑ ยิงเร็ว ๑ ทำลาย (ข้าศึก) หมู่ใหญ่ได้ ๑
ภิกษุยิงไกลเป็นอย่างไร ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ เห็นด้วยปัญญา อันชอบตามเป็นจริงอย่างนี้ว่า (ขันธ์ ๕ คือ) รูป (ร่างกายอันประกอบขึ้น ด้วยธาตุ ๔) เวทนา (ความเสวยอารมณ์เป็นสุขบ้างเป็นทุกข์บ้าง ไม่ทุกข์ ไม่สุขบ้าง) สัญญา (ความจำอะไรๆ ได้) สังขาร (ความคิดอ่านต่างๆ ดีบ้าง ไม่ดีบ้าง กลางๆ บ้าง) วิญญาณ (ความรู้สึกทางทวาร ๖) ทุกอย่าง ทั้งที่เป็นอดีต อนาคต ปัจจุบัน ทั้งภายใน ภายนอก ทั้งหยาบ ละเอียด ทั้งเลว ประณีต ทั้งอยู่ไกล อยู่ใกล้ ทั้งหมด (เนต มม) นั่นไม่ใช่ของเรา (เนโสหมสฺมิ) เราไม่ได้เป็นนั่น (น เมโส อตฺตา) นั่นไม่ใช่อัตตาของเรา
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุยิงไกลเป็นอย่างนี้ ภิกษุยิงเร็วเป็นอย่างไร?ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้รู้ตามจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี่ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุยิงเร็วเป็นอย่างนี้
ภิกษุทำลาย (ข้าศึก) หมู่ใหญ่ได้เป็นอย่างไร? ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ทำลายกองอวิชชาอันใหญ่ได้ ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุทำลาย (ข้าศึก) หมู่ใหญ่ได้เป็นอย่างนี้
ภิกษุประกอบด้วยธรรม ๓ นี้แล จึงเป็นผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็น นาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า
จบโยธสูตรที่ ๑
