พระนิพพานเป็น นามธรรมใช่หรือไม่คะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ปรมัตถธรรม คือ สิ่งที่มีจริงๆ ไม่เปลี่ยนแปลงเป็นอย่างอื่นๆ เป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น มี ๔ ประเภท ได้แก่

จิต สภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์

เจตสิก สภาพธรรมที่เกิดร่วมกับจิต ตามความแก่จิตประเภทนั้นๆ ดับพร้อม กับจิตและรู้อารมณ์เดียวกันกับจิต ด้วย

รูป สภาพธรรมที่ไม่ใช่สภาพรู้ ไม่ใช่ธาตุรู้ แต่มีจริงๆ

พระนิพพาน เป็นสภาพธรรมที่มีจริง ที่เป็นสภาพธรรมที่ดับทุกข์ดับกิเลส เป็นสภาพธรรมทีไม่เกิดไม่ดับ พระนิพพาน มีลักษณ์ที่สงบจากกิเลส เป็นสภาพ ธรรมที่ตรงกันข้ามกับสภาพธรรมที่เกิดดับอย่างสิ้นเชิง

สิ่งที่มีจริงๆ ไม่พ้นจากปรมัตถธรรม ๔ อย่างนี้เลย

จากประเด็นคำถาม ก็สามารถเข้าใจได้ว่า พระนิพพาน ไม่ใช่สภาพธรรมที่รู้ อารมณ์ ไม่เหมือนกับจิตและเจตสิกที่เกิดขึ้นและรู้อารมณ์ แต่ก็ไม่ใช่รูปธรรม ดังนั้น พระนิพพาน จึงเป็นนามธรรม แต่เป็นนามธรรมที่ไม่รู้อารมณ์ ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ปรมัตถธรรม ที่เป็นสภาพธรรมที่มีจริง แบ่งเป็นามธรรมและรูปธรรม นามธรรม คือ จิต เจตสิก และนิพพาน ส่วนรูปธรรม คือ รูป ปรมัตถธรรม จึงแบ่งเป็นจิต เจตสิก รูปและ นิพพาน

นิพพานเป็นสภาพธรรมที่เป็นนามธรรมด้วยครับ แต่ไม่ใช่นามธรรมแบบจิต เจตสิก เพราะนามธรรมที่เป็นจิต เจตสิก เป็นสภาพธรรมที่เป็นนามธรรมที่ยังมีเหตุปัจจัยปรุง แต่ง เป็นสังขารธรรม ที่เกิดขึ้นและดับไป จิต เจตสิก เป็นนามธรรมที่รู้อารมณ์ แต่ นิพพาน เป็นสภาพธรรมที่ไม่มีเหตุปัจจัย ปรุงแต่ง ไม่เกิดขึ้นและดับไป ต่างกับ จิต เจตสิก และนิพพาน เป็นนามธรรมแต่ไม่เกิดขึ้นและดับไป และไม่รู้อารมณ์ คือ ไม่ใช่ สภาพรู้ ครับ จึงเป็นนามธรรมพิเศษ ดังนั้นเราจะต้องแยกระหว่างนามธรรมที่เป็นพระ นิพพาน กับ นามธรรมที่เป็นจิต เจตสิก ครับ คือเป็นนามธรรมที่ไม่รู้อารมณ์ ไม่มีปัจจัย ปรุงแต่ง เป็นพระนิพพาน กับ นามธรรมที่รูอามรณ์ มีปัจจัยปรุแต่ง เกิดขึ้นและดับไป เป็น จิต เจตสิกครับ นิพพานแม้ไม่ใช่สภาพธรรมที่รู้อารมณ์ แต่เป็นสภาพธรรมที่ถูกรู้ คือ เป็นอารมณ์ได้ เป็นอารมณ์ของจิตและเจตสิกได้ครับ จิตและเจตสิก เป็นสภาพ ธรรมที่รู้ จึงสามารถรู้สภาพธรรมทุกๆ อย่าง รู้แม้พระนิพพานด้วยครับ จิตและเจตสิกก็ สามารถรู้พระนิพพานได้ครับ ดังนั้นนิพพานไม่ใช่สภาพรู้ แต่เป็นอารมณ์ หรือ เป็นสิ่งที่ ถูก จิตและเจตสิกรู้ได้ครับ

กราบขอบพระคุณคะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

อบรมปัญญาให้เข้าใจความจริง จะเป็นประโยชน์ทั้งชาตินี้ และชาติต่อๆ ไป กุศลที่ทำได้เสมอๆ คือ การฟังพระธรรมที่พระอรหันตสัมมาสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง มีคุณค่ามหาศาลสำหรับชีวิตที่ต้องเดินทางต่อไป อีกแสนไกล และกันดาร

ขอเชิญศึกษาพระธรรม...

รวมลิงก์เมนูต่างๆ ในเว็บไซต์

พระไตรปิฎก

ฟังธรรม

วีดีโอ

ซีดี

หนังสือ

กระดานสนทนา