ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๑๒

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตแบ่งปันข้อความธรรม (ปันธรรม) ที่ได้จากการฟังพระธรรม จากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ในแต่ละครั้ง รวบรวมเป็นธรรมเตือนใจสั้นๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีเวลาน้อย เพื่อศึกษาและพิจารณาร่วมกัน เพื่อความเข้าใจธรรม (ปัญญ์ธรรม) ตามความเป็นจริง ถึงแม้ว่าจะเป็นข้อความที่สั้น แต่ก็มีอรรถที่สมบูรณ์อยู่ในตัว ควรค่าแก่การพิจารณาอย่างยิ่ง ดังนี้

[ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ครั้งที่ ๑๑๒]

๐ ถ้าตราบใดยังไม่ประจักษ์ในลักษณะของสภาพธรรม คือนามธรรมและรูปธรรม จะมีความเห็นผิดเกิดมากมายหลายประการ เนื่องมาจากการไม่รู้ลักษณะของนามธรรม และรูปธรรมตามความเป็นจริง นอกจากนั้นจะเห็นได้ว่า ไม่ใช่มีแต่ความเห็นผิด เท่านั้น กิเลสอื่นที่ยังมีปัจจัยที่จะให้เกิดขึ้น ก็เกิดขึ้น เมื่อได้ปัจจัยควรแก่กิเลสนั้นๆ ก็เกิด ซึ่งเป็นชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นกาย หรือวาจา หรือใจ ก็ย่อมประกอบไป ด้วยกิเลสนานาประการ

๐ พูดกระทบ พูดเสียดแทงให้เจ็บช้ำน้ำใจ ด่าว่า พูดเหน็บแนม หรือแม้ คำพูดที่ล้อเลียน ล้วนมาจากอกุศลจิต

๐ ถ้าไม่ขัดเกลา ไม่บรรเทา ไม่เห็นว่าเป็นโทษ ไม่เห็นว่าเป็นอกุศลธรรมที่น่า รังเกียจแล้ว ก็ย่อมนำมาซึ่งทุจริตกรรมทุกประการได้ เวลาที่คิดทุจริต แม้แต่ก่อน ที่จะกระทำ ก็ต้องอำพราง ต้องปกปิด ต้องพูดเท็จ เพื่อจะกระทำทุจริตกรรมนั้นให้ สำเร็จลงไปได้ แม้ว่ากระทำแล้ว ก็ยังไม่ปรารถนาที่จะให้บุคคลอื่นเห็น รู้ว่าเป็นทุจริต ก็ยังต้องพูดเท็จ อำพราง ปกปิดต่อไปอีก

๐ ถ้ายังเห็นว่ามุสาวาท (พูดเท็จ) เป็นเรื่องธรรมดา ไม่เพียรละ ไม่เพียรขัดเกลาแล้ว ก็ย่อมนำมาซึ่งทุจริตกรรมได้ทุกประการ

๐ การศึกษาธรรม ปฏิบัติธรรม ไม่ใช่เพื่อลาภ เพื่อสักการะ เคารพ นับถือ บูชา ยำเกรง แต่เพื่อการดับกิเลส ซึ่งคนอื่นดับให้ไม่ได้เลย เพราะฉะนั้น จะเห็นได้ว่า เรื่องของการศึกษาธรรม ปฏิบัติธรรม เพื่อประโยชน์อย่างเดียว คือการดับกิเลส

๐ เวลาที่กิเลสเกิดขึ้น กระเพื่อมไปแล้ว หวั่นไหวไปแล้ว แล้วแต่ว่าจะเป็นไปด้วย กำลังของโลภะ หรือว่า ด้วยกำลังของโทสะ

๐ ถ้ายังเข้าใจผิด คิดว่าที่ปฏิบัตินั้นถูก แต่ความจริงผิด เพราะฉะนั้น ก็ไม่สามารถ ทำให้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม เมื่อไม่ทำให้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม ก็ย่อมเกิดในอบายภูมิได้ ยังไม่พ้นไปจากอบายภูมิเลย

๐ เรื่องของวาจา ก็แล้วแต่สภาพของจิต พูดเรื่องธรรมที่เป็นอกุศลโดยละเอียด แต่พูดด้วยกุศลจิตได้ เพื่อจะให้ผู้ฟังเข้าใจสภาพธรรมนั้นโดยแจ่มแจ้ง

๐ การกระทำใดๆ ถ้าเป็นไปด้วยอกุศลจิต แม้วาจาที่เป็นไปด้วยอกุศลจิต ก็ย่อมไม่ อาจทำถ้อยคำของตนที่พูดออกไปแล้วให้สมควรได้ อันนี้พอจะพิจารณาเห็นได้ เวลาพูดด้วยอกุศลจิต มีคำพูดที่แรงเกินไปบ้าง หรือว่าไม่ควรจะเป็นในลักษณะ กระทบกระเทียบเปรียบเปรยเสียดแทงให้เจ็บช้ำน้ำใจ แต่ก็เป็นไปแล้วด้วยอกุศลจิต เพราะฉะนั้น จะเห็นได้ว่าถ้าเป็นอกุศลจิตแล้ว ไม่อาจทำให้ถ้อยคำของตนที่พูดออก ไปแล้วให้สมควรได้เลย เพราะจิตเป็นอกุศล วาจาก็คล้อยไปตามจิตที่เป็นอกุศล

๐ ความประพฤติเป็นไปทางกาย ทางวาจา เป็นไปตามจิต ขึ้นอยู่กับว่าจะเป็น กุศลจิตหรืออกุศลจิต

๐ อกุศล เป็นสิ่งที่ควรละเว้น

๐ ฟังเรื่องของศีล (ความประพฤติเป็นไปทางกาย ทางวาจา ที่ดี ซึ่งมาจากจิต) เพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกแล้วละเว้นจากอกุศล

๐ ศีล จะเจริญขึ้น ด้วยความเข้าใจถูกเห็นถูก

๐ เคยคิดบ้างไหมว่า ควรเป็นกุศลเพิ่มขึ้น?

๐ ยอมรับไหมว่า เราเป็นผู้มากไปด้วยอกุศลจริงๆ

๐ การไม่ฟังพระธรรม เป็นกุศลหรืออกุศล? ธรรมเป็นสิ่งที่ควรฟังหรือไม่ควรฟัง?

๐ เห็นประโยชน์ของพระธรรมเมื่อไหร่ นั่น เป็นเพราะ หิริ โอตตัปปะ พร้อมกับโสภณธรรม (ธรรมฝ่ายดี) อื่นๆ เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่

๐ กำลังจะพูดไม่ดี กำลังจะว่าผู้อื่น กำลังจะล้อผู้อื่น แต่ไม่พูด นั่นก็เพราะหิริ โอตตัปปะ พร้อมกับโสภณธรรมอื่นๆ เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่

๐ ถ้าไม่มีธรรมเดช (พระธรรมคำสอนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง) จะไม่มี ทางทำให้กุศลธรรมเจริญยิ่งขึ้นได้เลย

๐ บาปธรรมทั้งหลาย ไม่สามารถทำให้เข้าใจสภาพธรรมที่มีจริงๆ ในขณะ นี้ได้เลย

๐ อกุศลเกิดเมื่อใด ก็ขยายห้วงน้ำให้กว้างไกลออกไป ห่างไกลจากฝั่งแห่ง การดับกิเลสมากขึ้น

๐ จะถึงการดับกิเลสเมื่อไหร่? เมื่อปัญญาถึงความเจริญสมบูรณ์พร้อมแล้ว

๐ ความไม่รู้ ไม่รู้อะไรเลย ความไม่รู้มีมากไหม? มีมากจริงๆ

๐ การที่ได้ฟังและค่อยๆ เข้าใจขึ้น ก็เป็นการละความไม่รู้เพราะได้เข้าใจ ซึ่งอีกไกลมากกว่าจะดับความไม่รู้ได้หมดสิ้น แต่ขณะนี้ก็ได้เริ่มแล้ว คือ เริ่มสะสมความ เข้าใจถูก

๐ วิชชาหรือปัญญาความเข้าใจถูกเห็นถูก จะมั่นคงขึ้น ก็ต้องเกิดบ่อยๆ เพราะตอน นี้อวิชชามั่นคงเหลือเกิน

๐ เกิดมาเป็นบุคคลนี้ โอกาสที่ประเสริฐคือ ได้ฟังพระธรรม ได้เข้าใจถูกในสิ่ง ที่กำลังปรากฏ

๐ ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรม จะไม่สามารถเข้าใจสภาพธรรมที่มีจริงๆ ในขณะนี้ได้เลย ความเพลิดเพลิน เกิดขึ้นเป็นไปมาก ขณะนี้ได้เริ่มลดละคลายลงบ้างหรือยัง?

๐ ไม่ว่าจะเป็นใครก็ตาม ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรม ไม่มีทางที่จะเข้าใจธรรมได้เลย

๐ แต่ละคำที่กล่าวถึง ขอให้เข้าใจจริงๆ ว่า คืออะไร

๐ เที่ยวไปตลอด หลังเห็น หลังได้ยิน หลังได้กลิ่น หลังลิ้มรส หลังรู้สิ่งที่กระทบ สัมผัสทางกาย เป็นเรื่องเป็นราวต่างๆ นี้คือ วิตักกะเกิดขึ้นทำกิจหน้าที่

๐ ธรรม ละเอียดลึกซึ้ง ไม่ง่าย ถ้ากล่าวว่า จะเอาธรรมมาพูดให้ยากๆ ทำไม ลืมไปหรือเปล่าว่า เราเป็นใคร?

๐ ธรรม ละเอียดลึกซึ้ง ไม่ง่าย ถ้ากล่าวว่า ธรรม ไม่ต้องไปศึกษา คิดเอาเองก็ได้ ลืมไปหรือเปล่าว่า เราเป็นใคร? ในเมื่อไม่ใช่ผู้ตรัสรู้เอง ก็ต้องฟัง ต้องศึกษาพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ด้วยความละเอียดรอบคอบ

๐ เพราะไม่รู้ จึงมีความเพลิดเพลิน เพราะเริ่มเข้าใจขึ้น จึงมีการขัดเกลาละคลายความเพลิดเพลิน และเมื่อรู้อย่างทั่วถึง ก็ดับความเพลิดเพลินได้หมดสิ้น

๐ ผู้ฟัง ทำกิจอะไร? ทำกิจของการฟัง แต่ยังไม่จบ ก็ต้องทำกิจนี้ต่อไป

๐ ดับอวิชชาได้ ก็ดับความเพลิดเพลินได้หมดสิ้นโดยประการทั้งปวง

๐ กำลังโกรธ ก็ทำดีไม่ได้แล้วในขณะนั้น นี้คือความเป็นจริงของอกุศลที่ กลุ้มรุมจิต กางกั้นไม่ให้ความดีเกิดขึ้น

(ขอเชิญผู้ศึกษาพระธรรมร่วมกันทุกท่าน ร่วมแบ่งปันข้อความธรรม ด้วยนะครับ)

ขอเชิญคลิกอ่านข้อความย้อนหลังครั้งที่ ๑๑๑ ได้ที่นี่ครับ

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๑๑

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง...

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...