ความไม่สบายใจหลังฆ่าสัตว์โดยไม่ได้ตั้งใจ
ดิฉันทำงานวิจัยเกี่ยวข้องกับเกษตร มีแมลงลงต้นไม้เป็นหมื่นๆ ตัว ไม่เคยมีเจตนาฆ่า พยายามหลีกเลี่ยงใช้วิธีที่ดีที่สุด เช่น เอาไปไล่เคาะ ปัด แต่ถึงกระนั้นก็ยังมีแมลง จำนวนไม่น้อยที่ตายไป ด้วยความไม่ระวังต่างๆ (ทำให้การงานหนักขึ้นหลายเท่าตัว ซึ่งในมุมมองเพื่อนร่วมงาน เค้าคงคิดว่าไม่จำเป็นแค่ใช้ยาฆ่าก็จบ แต่ดิฉันไม่สามารถทำได้ลง เพราะผิดศีล)
1. การที่ทำให้สัตว์ตายโดยไม่มีสติระมัดระวังมากพอนี่ ถือว่า ทำให้ศีลด่างพร้อยไหมคะ หรือว่าไม่ผิดศีลข้อหนึ่งเลย (คิดว่าศีลข้อหนึ่งไม่ขาด เพราะไม่มีเจตนาฆ่าค่ะ)
2. การที่มีความละเอียดมากเกินไป ทำให้รู้สึกไม่สบายใจทุกครั้ง และการงานลำบากขึ้น ถือว่าไม่สมควรไหมคะ หรือในเมื่อเราไม่มีเจตนาแล้ว พยายามไม่เบียดเบียนเท่าที่ทำได้ก็แล้ว ไม่ควรปล่อยให้จิตเศร้าหมองด้วยเรื่องนี้อีก แต่ยอมรับว่ายากค่ะ รู้สึกไม่ดีมากๆ ทุกครั้งที่เห็นมันตาย
3. ทำไมดิฉันถึงมีความรู้สึกผิดจิตเศร้าหมองในเรื่องนี้บ่อย ตั้งแต่มีความละเอียดกับสัตว์ต่างๆ มากขึ้นคะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
1. การที่ทำให้สัตว์ตายโดยไม่มีสติระมัดระวังมากพอนี่ ถือว่าทำให้ศีลด่างพร้อยไหมคะ หรือว่าไม่ผิดศีลข้อหนึ่งเลย (คิดว่า ศีลข้อหนึ่งไม่ขาด เพราะไม่มีเจตนาฆ่าค่ะ)
ไม่มีเจตนาฆ่า ไม่ผิดศีลข้อที่ 1 ครับ ส่วนสัตว์ตายก็เพราะกรรมของสัตว์ ครับ
2. การที่มีความละเอียดมากเกินไปทำให้รู้สึกไม่สบายใจทุกครั้ง และการงานลำบากขึ้น ถือว่าไม่สมควรไหมคะ หรือในเมื่อเราไม่มีเจตนาแล้ว พยายามไม่เบียดเบียนเท่าที่ทำได้ก็แล้ว ไม่ควรปล่อยให้จิตเศร้าหมองด้วยเรื่องนี้อีก แต่ยอมรับว่ายากค่ะ รู้สึกไม่ดีมากๆ ทุกครั้งที่เห็นมันตาย
การที่มีความคิดที่ละเอียดในการที่จะไม่ทำชั่วเป็นสิ่งดีครับ ต่างจากความคิดที่คิดมาก แต่คิดที่จะล่วงศีล ครับ แต่ต้องแยกระหว่างที่ไม่สบายใจ ก็เป็นอกุศลไม่ดี ซึ่งเกิดสลับกันได้ ครับ
3. ทำไมดิฉันถึงมีความรู้สึกผิด จิตเศร้าหมองในเรื่องนี้บ่อย ตั้งแต่มีความละเอียดกับสัตว์ต่างๆ มากขึ้นคะ
เพราะเรากลัวสัตว์ตาย จึงทำให้เกิดโทสะ ความเครียดได้เป็นธรรมดา อันมีเหตุมาจากอกุศลที่สะสมมา อย่างไรก็ดีควรเข้าใจว่าสัตว์มีกรรมเป็นของๆ ตนครับ
อนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขึ้นอยู่กับเจตนาเป็นสำคัญ ถ้ามีเจตนาที่จะฆ่า มีความพยายามในการฆ่า และสัตว์ตายด้วยความพยายามของเรา นั้นเป็นปาณาติบาตอย่างแน่นอน แต่ถ้าไม่มีเจตนา ก็ไม่เป็นการล่วงศีลในข้อฆ่าสัตว์ ข้อที่น่าพิจารณา คือ สัตว์ทุกประเภทไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ ย่อมรักชีวิตด้วยกันทั้งนั้น แม้แต่เราเองก็เช่นเดียวกัน เพราะฉะนั้นแล้ว เมื่อรักสุขเกลียดทุกข์ ก็ไม่พึงเบียดเบียนสัตว์อื่น เพราะการฆ่าสัตว์ แม้จะเป็นสัตว์เล็กๆ ก็เป็นบาป เป็นอกุศลกรรม เป็นเหตุทำให้เกิดในอบายภูมิได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่จะประมาทไม่ได้เลยทีเดียว
การทำอะไรด้วยความรอบคอบ ก็ย่อมเป็นสิ่งที่ดี ตราบใดที่ยังไม่ได้ดับกิเลส จนหมดสิ้นถึงความเป็นอรหันต์ แล้ว ในชีวิตประจำวันอกุศลจิตย่อมเกิดขึ้นเป็นไปมาก มากกว่ากุศลอย่างเทียบกันไม่ได้ เพราะฉะนั้น ประโยชน์ที่ควรพิจารณาคือ เข้าใจสิ่งที่มีจริง ตามความเป็นจริง แม้อกุศลที่เกิดขึ้นก็เป็นธรรม ไม่ใช่เรา
ธรรม เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย ความเศร้าโศกเสียใจ เป็นธรรมดาของผู้ที่ยังมีกิเลสอยู่ ห้ามไม่ให้เกิดขึ้นก็ไม่ได้ ที่จะเป็นไปเพื่อคลายความเศร้าโศกเสียใจได้ ก็เมื่อมีความเข้าใจธรรม เข้าใจสิ่งที่มีจริงตามความเป็นจริง แล้วจะมีความเข้าใจได้อย่างไร ก็ต้องกลับมาที่เหตุ คือ การฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ครับ
ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ