มานเจตสิก
เรียนขอคำอธิบายและช่วยยกตัวอย่าง
มานะ เหตุใกล้ให้เกิด คือ ความอยากที่ปราศจากทิฏฐิ และสภาพของจิต โลภที่ไม่ประกอบด้วยทิฎฐิ แต่ประกอบด้วยมานเจตสิก
ขออนุโมทนาค่ะ
ก่อนอื่นควรทราบลักษณะของมานะ ก่อนนะครับ
มานะ มีลักษณะ ถือตัว สำคัญตัว ยกตัว (อุนฺนติลกฺขโณ)
ส่วนเหตุใกล้ ภาษาบาลี คือ ทิฏฺฐิวิปฺปยุตฺตโลภ ปทฏฺฐาโน แปลว่า มีโลภะไม่ประกอบด้วยทิฏฐิ เป็นเหตุใกล้ อธิบายว่า โลภะแบ่งเป็น ๒ กลุ่ม คือ โลภะที่ประกอบด้วยความเห็นผิด ๑ โลภะที่ไม่ประกอบด้วยความเห็นผิด ๑ ขณะที่มานะเกิดขึ้น ขณะนั้นไม่มีทิฏฐิ (ความเห็นผิด) ท่านจึงใช้คำว่า โลภะปราศจากทิฏฐิ (ทิฏฐิคตวิปปยุต)
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ความเป็นจริงของมานะ ตลอดจนถึงสภาพธรรมอื่นๆ ก็ไม่มีใครเปลี่ยนแปลงได้ เป็นจริงอย่างไรก็เป็นจริงอย่างนั้น มานะเป็นอกุศลธรรมที่มีจริงๆ ตราบใดที่ยังไม่สามารถ ดับได้อย่างหมดสิ้น ก็ย่อมมีเหตุปัจจัยให้เกิดขึ้นเป็นธรรมดา เป็นไปตามการสะสมของแต่ละบุคคล เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย และเวลาเกิดก็เกิดกับโลภะที่ไม่มีความเห็นผิดเกิดร่วมด้วย เพราะขณะนั้นมีการเปรียบเทียบ ซึ่งไม่ได้มีความคิดว่าเที่ยงยั่งยืน ไม่ได้มีความคิดว่า ตายแล้วสูญ บุญบาปไม่มี เป็นต้น แต่อย่างใด ครับ
ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านครับ
ขออนุโมทนาค่ะ คือมีความคิดตามคนที่ไม่ได้มีความรู้ทางธรรมนักคิดว่า ปกติหากเรามีมานะถือตน เช่น ตนมีความรู้เก่งกว่าไม่ว่าทางด้านไหน ฐานะดีกว่า ยศมากกว่าเลยเรียกพวกนี้ว่ามีทิฏฐิยังมองโลกในแง่ผิดยังมีตัวตน แต่ทราบมาว่าปกติ มานะ และทิฏฐิเจตสิกจะไม่เกิดร่วมกัน ดังนั้นความหมายของทิฏฐิคงเฉพาะมองไม่เห็นธรรมคือ สรุปคิดว่าความมีทิฏฐิเห็นผิดส่งเสริมให้คนมีมานะ เรียนอธิบายเพื่อความเห็นถูกต้องด้วยค่ะ
ขออนุโมทนา
ขออนุโมทนาค่ะตัวเองอาจสับสนเพราะไปมองในด้านแยกจากจิตโลภคิดว่าเข้าใจแล้วค่ะ
เรียนความเห็นที่ ๗ ครับ
ในปฏิจจสมุปบาท องค์ ๑๒ ไม่มีมานะ แต่ในขณะมานะเกิดขึ้น ขณะนั้นก็เป็นปฏิจจสมุปบาท เช่น เพราะมีอวิชชาเป็นปัจจัย มานะก็จึงเกิดขึ้น อธิบายในขณะที่อปุญญาภิสังขารเกิดขึ้น เป็นไปกับมานะ คือเกิดร่วมด้วย หรือแม้ในขณะที่ตัณหา อุปาทานเกิดขึ้น ขณะนั้นก็มีมานะเกิดร่วมด้วยครับ
ลักษณะจริงๆ ของมานะรู้ยาก มานะก็คือธรรมขณะนี้ เดี๋ยวนี้ที่มีจริง เช่น สำคัญตนว่าเราเก่งกว่าเขา หรือเราสู้เขาไม่ได้ โลภะก็เกิดบ่อย เรายังมีทิฏฐิยึดขันธ์ 5 ว่าเป็นตัวตน เป็นสัตว์ บุคคลต่างๆ แม้พระอนาคามีก็ยังละมานะไม่ได้ ต้องเป็นพระอรหันต์เท่านั้น จึงจะดับมานะได้เป็นสมุจเฉท ค่ะ