ปัจจัย ๒๔ (ชวนจิต)

 
mouy179
วันที่  12 พ.ย. 2556
หมายเลข  24013
อ่าน  1,023

ขอเรียนถามอ.วิทยากร ถึงความต่างของ ชวนจิต ๗ ขณะทางปัญจทวาร กับชวนจิต ๗ ขณะทางมโนทวาร และทางปัญจทวารสติเกิดได้ไหมคะ (ทางปัญจทวาร มีเจตสิกเกิดพร้อมกัน ๗ ดวง แต่ไม่มีสติเจตสิก) และปัญญาเจตสิกเกิดทางมโนทวาร แล้วความคิดนึกเป็นเรื่องราวเกิดทางมโนทวารแล้วมันเชื่อมโยงกันยังไงค่ะ การลำดับความเข้าใจกำลังสับสนและงงค่ะ ขอความกรุณาช่วยอธิบายดัวยค่ะ

กราบขอบพระคุณค่ะ


  ความคิดเห็นที่ 1  
 
paderm
วันที่ 13 พ.ย. 2556

ควรแยกระหว่าง ปัญจทวาร กับ ปัญจวิญญาณ ปัญจทวาร คือ ทางที่เกิดของจิตที่เป็นทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ซึ่ง มีจิตเกิดขึ้นมากมายหลายประเภท ไม่ใช่เพียงแค่จิตเห็น จิตได้ยิน ชวนจิตก็สามารถเกิดได้ทางปัญจทวาร ที่เป็นกุศลจิต อกุศลจิต

ส่วน ปัญจวิญญาณ คือ จิตที่เกิดที่เป็น จิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น จิตลิ้มรส จิตรู้กระทบสัมผัส ซึ่งจะมี เจตสิกเกิดขึ้น เจ็ดประเภทเท่านั้น ซึ่ง ทางปัญจทวาร เมื่อสามารถเกิดจิตได้หลายประเภท คือ เกิด กุศลจิตก็ได้ ไม่ใช่เฉพาะจิตเห็น ก็สามารถเกิดสติเจตสิกทางปัญจทวาร ได้ครับ คือ เกิดสติที่ระลึกรู้ลักษณะขอสภาพธรรมที่เป็น สี เสียง กลิ่น รส สิ่งที่กระทบสัมผัส ครับ

ส่วนปัญญาเจตสิก คือ ความเห็นถูก สามารถเกิดได้ทั้งทางปัญจทวาร และ ทางมโนทวาร ซึ่ง การลำดับ คือสามารถเกิดปัญญาและสติทั้งทางปัญจทวารและมโนทวาร ในวาระแรกที่มีปรมัตเป็นอารมณ์และหลังจากนั้นก็คิดนึกต่อเป็นเรื่องราวทางมโนทวาร แต่ก็สามารถเกิดปัญญา ในขณะที่คิดนึกได้ ที่เป็นปัญญาในขั้นคิดนึก

ขออนุโมทนา ครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 2  
 
papon
วันที่ 13 พ.ย. 2556

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 3  
 
ธนัตถ์กานต์
วันที่ 13 พ.ย. 2556

กราบอนุโมทนาค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 4  
 
peem
วันที่ 13 พ.ย. 2556

ขออนุโมทนาค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 5  
 
khampan.a
วันที่ 13 พ.ย. 2556
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น สติปัฏฐานสามารถเกิดได้ทั้งทางปัญจทวารและทางมโนทวาร และในขณะที่สติปัฏฐานเกิด ก็ต้องเป็นในขณะที่เป็นชวนะ เป็นกุศลที่ประกอบด้วยปัญญา ไม่ได้มีเฉพาะเจตสิก ๗ ประเภท เท่านั้น มีเจตสิกที่เป็นโสภณเจตสิกเกิดร่วมด้วยมากมายมีศรัทธาสติ หิริ โอตตัปปะ เป็นต้น และที่ขาดไม่ได้เลยคือ ปัญญาความเข้าใจสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง กว่าที่สติปัฏฐานจะเกิดได้ต้องอาศัยเหตุที่สำคัญ คือ การฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ฟังในสิ่งที่มีจริงบ่อยๆ เนืองๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย เรื่องสติปัฏฐาน เป็นเรื่องการการอบรมเจริญปัญญาอย่างแท้จริง เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัชาของใครทั้งสิ้นครับ ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ
 
  ความคิดเห็นที่ 6  
 
mouy179
วันที่ 14 พ.ย. 2556

กราบอนุโมทนาค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 7  
 
pamali
วันที่ 15 พ.ย. 2556

กราบอนุโมทนาค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 8  
 
wannee.s
วันที่ 15 พ.ย. 2556

ขณะที่สติปัฏฐานเกิดทางปัญจทวาร ก็เกิดต่อทางมโนทวารทันที ชวนะทางปัญจทวารเป็นกุศล ทางมโนทวารก็เป็นกุศลด้วยค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 9  
 
ธนฤทธิ์
วันที่ 16 พ.ย. 2556

ขอบคุณและขออนุโมทนาครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 10  
 
thilda
วันที่ 6 ธ.ค. 2556

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 11  
 
chatchai.k
วันที่ 18 เม.ย. 2563

ขออนุโมทนาครับ

 
เขียนความคิดเห็น กรุณาเข้าระบบ