การนอนกลางวันเป็นสภาพธรรมที่ไม่ดีหรือครับ
เรียนอาจารย์ทั้งสองท่าน
กระผมจำไม่ได้ว่าอ่านการบรรยายตอนไหนมีข้อความเกี่ยวกับการห้ามนอนกลางวัน กระผมไม่เข้าใจว่าการนอนกลางวันมีผลต่อสภาพธรรมหรือไม่อย่างไร ครับ ขอรายละเอียดและขอคิดเห็นด้วยครับ ขอความอนุเคราะห์
และขออนุโมทนาครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ต้องเข้าใจตั้งแต่เบื้องต้นว่า ขณะที่หลับสนิท ไม่ว่าจะเป็นช่วงเวลาใดก็ตามขณะนั้น เป็นภวังคจิต ที่เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ ซึ่งเป็นจิตชาติวิบาก ตามความเป็นจริงแล้ว ขณะที่หลับสนิท เป็นวิบาก ไม่ใช่กุศล และไม่ใช่อกุศล ขณะที่หลับสนิทนั้น กุศลไม่เกิดเลยในขณะนั้น รวมถึงอกุศลก็ไม่ได้เกิดขึ้นเป็นไป ด้วยเช่นกัน ที่น่าพิจารณาคือ ถ้าเป็นผู้มากไปด้วยความเป็นผู้เห็นแก่นอน ก็จะทำให้ช่วงเวลาแห่งการเกิดขึ้นของกุศลธรรมที่ควรจะเกิดขึ้น ก็ไม่เกิดขึ้น เพราะมัวแต่นอน ไม่ได้ฟังพระธรรม ไม่ได้สะสมความดีที่ควรจะได้สะสมในขณะนั้น
ธรรม เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุปัจจัยจริงๆ ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ซึ่งไม่ได้มีกฏตายตัวว่าจะต้องไม่นอน ทุกอย่างเกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุปัจจัย แต่สำหรับผู้ที่เห็นคุณของกุศลธรรม เห็นคุณของการอบรมเจริญปัญญาแล้ว นอกเหนือจากเวลาที่พักผ่อน ก็จะมีเวลาให้กับสิ่งที่เป็นประโยชน์ โดยเฉพาะการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย ครับ
ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สำหรับพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง มีหลากหลายนัย แม้แต่เรื่องการนอนกลางวัน ที่ไม่ควรนอน ก็มีการแสดงไว้ ในส่วนของเพศบรรพชิต ที่พระพุทธเจ้าให้เป็นผู้ปรารภความเพียร ไม่เป็นผู้นอนมาก แต่เป็นผู้ปรารภความเพียร อบรมปัญญาไม่เห็นแก่นอน ด้วยว่าเพศบรรพชิต เป็นเพศที่สละทั้งหมด และจุดประสงค์ที่สำคัญคือ เพื่อดับทุกข์โดยสิ้นเชิง การนอนมาก เอาแต่นอนกลางวันย่อมไม่ควรกับเพศพระภิกษุ ที่มุ่งดับกิเลส เพราะการนอน ในขณะที่นอนเป็นภวังคจิต ขณะนั้น ไม่เป็นกุศล อกุศล เมื่อไม่เป็นกุศลธรรม ก็ไม่สามารถเกิดปัญญา เกิดความเห็นถูก และขณะนอนจึงไม่สามารถอบรมปัญญาได้ครับ การนอนจึงเหมือนการเป็นหมันของชีวิต ที่ไม่ได้ทำให้ชีวิตเจริญขึ้นในทางกุศลธรรม นี่กล่าวโดยนัยของเพศบรรพชิต ที่ไม่ควรเห็นแก่นอน แม้แต่การนอนกลางวัน ครับ
ส่วน สำหรับเพศคฤหัสถ์ ไม่ใช่เพศที่จะสละหมดโดยสิ้นเชิง เพราะฉะนั้น จึงไม่ใช่ห้ามคฤหัสถ์ไม่นอนกลางวัน แต่ใช้ชีวิตเป็นปกติ ที่ควรแก่การเป็นเพศคฤหัสถ์ เพราะไม่ใช่เพศบรรพชิต เพราะฉะนั้น ก็มีการนอนกลางวันได้ และก็สามารถตื่นมาใช้ชีวิตเป็นปกติด้วยการแบ่งเวลา ศึกษาพระธรรม รวมทั้งสามารถรู้ความจริงในขณะที่สภาพธรรมกำลังปรากฎในขณะตื่นแล้วได้ ครับ
การอบรมปัญญาของเพศคฤหัสถ์ จึงเป็นเรื่องปกติ ไม่ใช่การจะไปทำตามเพศบรรพชิต แต่ควรที่จะอบรมปัญญา ศึกษาพระธรรม ในชีวิตประจำวัน ตามควรแต่โอกาส ตามความเหมาะสม ครับ ขออนุโมทนา