การเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป เป็นลักษณะของลักขณรูปของกลุ่มนั้นๆใช่หรือไม่อย่างไร

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เมื่อกล่าวถึงสภาพธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัยแล้ว ก็ต้องเกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุปัจจัย และเมื่อเกิดแล้วก็มีความดับไปเป็นธรรมดา ไม่มีธรรมแม้แต่อย่างเดียวที่เกิดแล้วจะไม่ดับ ล้วนแล้วต้องดับไปทั้งนั้น เห็น เกิดแล้วดับ ได้ยินเกิดแล้วดับ สี เกิดแล้วดับ เสียงเกิดแล้วดับ เป็นต้น แต่เมื่อกล่าวถึงนามธรรม (จิตและเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) กับ รูปธรรมแล้ว นามธรรมมีอายุที่สั้นแสนสั้น คือเพียง ๓ อนุขณะ คือ ๓ ขณะย่อย อันได้แก่ ขณะที่เกิดขึ้น (อุปปาทะ) ขณะที่ดำรงอยู่ยังไม่ดับ (ฐิติ) และ ขณะที่ดับ (ภังคะ) แต่ถ้าเป็นรูปธรรมที่มีสภาวลักษณะเป็นของตนเองมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ (หรือ ๕๑ อนุขณะของจิต) รูปธรรมที่มีสภาวลักษณะเป็นของตนเอง (สภาวรูป) นั้นเมื่อเกิดแล้วยังไม่ดับทันที จะมีลักขณรูป ๔ ได้แก่

เมื่อรูปเกิดขึ้นขณะแรกนั้น เป็น อุปจยรูป ๑

ขณะที่รูปเจริญขึ้น เป็น สันตติรูป ๑

ขณะที่รูปเสื่อมลง เป็น ชรตารูป ๑

ขณะที่รูปดับ เป็น อนิจจตารูป ๑

สภาวรูปแต่ละกลุ่มมีอายุเท่ากับ ๕๑ อนุขณะของจิต เทียบอนุขณะที่ ๑ เป็นอุปจยรูป อนุขณะที่ ๕๑ เป็นอนิจจตารูป ส่วนอนุขณะที่ ๒ - ๕๐ เป็นสันตติรูป และชรตารูป ดังนั้น รูปแต่ละกลุ่ม ต้องมีลักขณรูปทั้ง ๔ คือ เมื่อมีอุปจยะ คือ การเกิดของรูป แล้วก็ต้องมีสันตติ คือ ความสืบต่อจากการเกิดนั้นเพราะรูปนั้นยังไม่ดับ และเมื่อพิจารณาถึงลักษณะของสภาพธรรมรูปเป็นสังขตธรรมต้องมีการเกิดดับ ดังนั้น ในระหว่างขณะที่เกิดกับขณะที่ดับก็ต้องมีความสืบต่อที่จะต้องเป็นไปและเสื่อมลงจนกว่าจะถึงขณะที่รูปนั้นดับไป โดยอุปจยะและสันตติเป็นฝ่ายเกิด ชรตา และอนิจจตาเป็นฝ่ายดับ ซึ่งเป็นสิ่งที่ละเอียดลึกซึ้งอย่างยิ่ง ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

เรียนอาจารย์ทั้งสองท่าน

ทำไมรูปบางกลุ่มไม่มีลักขณรูปร่วมด้วยครับขอ ความ อนุเคราะห์ ด้วย ครับ

ขออนุโมทนาครับ

กราบอนุโมทนาครับ

เรียน ความคิดเห็นที่ 3 ครับ

รูปมีหลากหลายมาก รูปที่มีลักษณะ ก็มี รูปที่ไม่มีลักษณะ ก็มี ที่กล่าวถึงนั้น เป็นรูปที่ไม่มีลักษณะ หมายถึง อสภาวรูป ๑๐ รูป คือ

ปริจเฉทรูป ๑

วิญญัติรูป ๒

วิการรูป ๓

ลักขณรูป ๔

เพราะไม่มีสภาวะเป็นของตนเอง จึงไม่มีลักษณะที่เป็นอนิจจัง ทุกขัง และอนัตตาเป็นของตน แต่อสภาวรูป หรือ อสลักขณรูป ก็เป็นสังขารธรรม เพราะอาศัยสลักขณรูป (รูปที่มีลักษณะ) ซึ่งมีลักษณะที่เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา เมื่อสลักขณรูปไม่เที่ยง มีการเกิดขึ้นและดับไป อสลักขณรูปซึ่งอิงอาศัยสลักขณรูปจึงไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตาไปด้วย ความเป็นจริง เป็นอย่างไร ก็เป็นอย่างนั้น ไม่มีใครเปลี่ยนแปลงได้ ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมทามิ

ขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งค่ะ

ขออนุโมทนาครับ