สิ้นปีเก่า สู่ปีใหม่ ใหม่เสมอ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เวลาโดยสมมติ ก็ก้าวเข้าสู่ปีใหม่ ปี 2557 อีกครั้ง หากแต่ว่า เวลา จะมีได้ ก็เพราะ อาศัยสภาพธรรมที่มีจริง คือ จิต เจตสิก ที่เกิดขึ้นและดับไป วัน เดือน ปี เวลาต่างๆ ก็เพราะ อาศัยการเกิดขึ้นของ จิต เจตสิก ที่ดับไปแต่ละขณะ เพราะฉะนั้น ปีใหม่ ก็คือ จิต เจตสิกที่เกิดขึ้น ใหม่ตลอดดเวลา ของแต่ละบุคคล แต่ละขณะ จึงกล่าวได้ว่า แต่ละขณะจิตที่ดับไป ก็เป็นปีเก่า และ ขณะจิตที่เกิดขึ้นใหม่ก็เป็นปีใหม่ เพราะฉะนั้น ชีวิต คือ จิต ใหม่เสมอ แต่ ที่น่าพิจารณาว่า จิตดวงใหม่ ไม่ใช่มีจิตประเภทเดียว มีจิต ๘๙ ประเภท และ การได้เกิดเป็นมนุษย์ เป็นปฏิสนธิจิต ที่เป็นผลของกุศลวิบาก และ ได้มีโอกาสพบพระพุทธศาสนา และ ฟังธรรม ศึกษาพระธรรม นับเป็นลาภอันประเสริฐที่สุดของชีวิต ปีใหม่ ต่อไป คือ ขณะจิตต่อไป ไม่มีใครรู้ได้เลยว่า จะเกิดจิตประเภทอะไร ซึ่ง อาจจะเกิด จุติจิต คือ จิตที่เคลื่อนจากความเป็นบุคคลนี้ อันเรียกสมมติว่า ตาย พรากจากความเป็นมนุษย์ ที่เป็น ภพภูมิที่ประเสริฐ ที่สามารถเจริญกุศล อบรมปัญญาได้ และ สัมปรายภพ คือ ภพหน้าก็แน่นอน เพราะการเกิดเป็นมนุษย์เป็นของยาก ดังนั้น เมื่อ ชีวิตล่วงเลยผ่าน ปีใหม่ไปแต่ละปี แต่ละจิต แต่ละขณะ สิ่งที่ควรพิจารณา เพื่อเป็นประโยชน์ดังนี้

- ปีใหม่ จิตใหม่ เป็นจิตอะไร โดยมาก อกุศล หรือ กุศล

- ปีใหม่ เป็นเรา เป็นเวลาที่ใหม่ หรือ เป็นเพียงสภาพธรรมที่เกิดขึ้น

- ปีใหม่ เริ่มต้นใหม่ที่ฟัง ศึกษาพระธรรม เพิ่มขึ้น

- ปีใหม่ ให้พรตัวเอง ด้วยการทำดี และ ศึกษาพระธรรม เพราะ พร คือ สิ่งที่นำ มาซึ่งสิ่งที่ดี คือ การทำกุศล

- ปีใหม่ เข้าใจสภาพธรรมที่เกิดขึ้นใหม่ในขณะนี้ ว่าเป็นแต่เพียงธรรมไม่ใช่เรา

- ปีใหม่ พิจารณาว่า ชีวิตกำลังเข้าไปสู่จิตใหม่ คือ จุติจิต คือ ความตายไปทุกขณะ

- ปีใหม่ สิ่งที่เป็นมงคลกับชีวิต คือ ความดีที่เกิดขึ้นในจิตใจ นั่นเป็นมงคลแล้ว

- ปีใหม่ ทุกคนก็ปรารถนาความสุขกับตนเอง แต่ ชีวิตจะมีสุขได้ ก็ด้วยความเข้าใจ พระธรรมที่ค่อยๆ เจริญขึ้น เมื่อความเข้าใจเจริญขึ้นก็จะเป็นเหตุให้กุศลธรรมประการ ต่างๆ เจริญขึ้น ความทุกข์ ความเดือดร้อนที่เกิดจากอกุศล ก็จะค่อยๆ ลดน้อยลง

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา เล่ม ๒ ภาค ๓ ตอน ๓ - หน้าที่ ๑๘๐

ท่านทั้งหลายจงกระทำตามพระพุทธพจน์ คือ จงกระทำตามพระดำรัสของพระผู้มี พระภาคพุทธเจ้า ซึ่งตรัสไว้โดยนัยเป็นต้นว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงเพ่ง (พินิจ) อย่าเป็นผู้ประมาท คือ จงยังข้อปฏิบัติให้ถึงพร้อมตามที่ทรงพร่ำสอน.

บทว่า ขโณ โว มา อุปจฺจคา ความว่า จริงอยู่ บุคคลใด ไม่กระทำตามพระพุทธพจน์ ขณะแม้ทั้งหมดนี้ คือ ขณะที่พระพุทธเจ้าเสด็จอุบัติขึ้น ๑ ขณะที่ได้เกิดขึ้นในปฏิรูปเทสะ (ประเทศอันสมควร) ๑ ขณะที่ได้สัมมาทิฏฐิ ๑ ขณะที่มีอวัยวะทั้ง ๖ไม่บกพร่อง ๑ ย่อมล่วงเลยบุคคลนั้น ขณะ อันนั้น อย่าได้ล่วงเลยท่านทั้งหลายไปเสีย.

บทว่า ขณาตีตา ความว่า ก็บุคคลใดล่วงเลยขณะนั้นไปเสีย หรือว่าขณะอันนั้นล่วงเลยบุคคลใดไปเสีย บุคคลเหล่านั้นก็จะยัดเยียดกันอยู่ในนรก คือ บังเกิดในนรกนั้นเศร้าโศกอยู่สิ้นกาลนาน