ความท้อแท้ เป็นจิตดวง โทสมูลจิต หรือเปล่าคะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ความท้อแท้หรือความหดหู่แห่งจิตเป็นอกุศลชาติ เรียกว่า ถีนะมิทธะเจตสิก

ถีนเจตสิก เป็นเจตสิกที่ทำให้จิตท้อถอย หดหู่ เกิดได้กับอกุศลสสังขาริกจิต ๕ ดวง คือ

โลภมูลจิต สสังขาริก ๔ ดวง

โทสมูลจิต สสังขาริก ๑ ดวง

บางวาระอกุศล สสังขาริกก็มีถีนเจตสิกเกิดร่วมด้วย บางวาระอกุศล สสังขาริกก็ไม่มีถีนเจตสิกเกิดร่วมด้วย

๑๓. มิทธเจตสิก เป็นเจตสิกที่ทำให้เจตสิกที่เกิดร่วมด้วยซบเซา ง่วงเหงา ท้อแท้ เกิดได้กับอกุศลสสังขาริก ๕ ดวง โดยนัยเดียวกับถีนเจตสิก เพราะถีนเจตสิกและมิทธเจตสิก ต้องเกิดร่วมกันทุกครั้ง แยกกันไม่ได้เลย ถีนเจตสิกและมิทธเจตสิกดับเป็นสมุจเฉทด้วยอรหัตตมัคคจิต ซึ่งเมื่อพูดถึงเฉพาะความท้อแท้ ขณะนั้นไม่สบายใจเป็นจิตที่เป็นโทสะในขณะนั้น ครับ

ขออนุโมทนา

กราบขอบพระคุณค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เป็นการกล่าวถึงสภาพธรรมที่มีจริงๆ ที่เป็นอกุศลธรรม ที่เกิดร่วมกับจิตที่มีกำลังอ่อนประเภทที่มีโลภะเกิดร่วมด้วย กับ ประเภทที่มีโทสะเกิดร่วมด้วย ซึ่งก็มีจริงๆ ในชีวิตประจำวัน ความท้อแท้ ท้อถอยง่วงเหงาหาวนอน เซื่องซึม มีจริงๆ แม้จะไม่ใช้ชื่อ หรือ ไม่เรียกชื่อ ความเป็นจริงของสภาพธรรมก็ไม่เปลี่ยนแปลง เป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น หนทางแห่งการอบรมเจริญปัญญาเท่านั้นที่จะทำให้เข้าใจถูกเห็นถูกในสภาพธรรมที่มีจริงๆ เข้าใจว่า แม้ความความท้อแท้ท้อถอยง่วงเหงาหาวนอน เซื่องซึม เป็นธรรมที่มีจริง เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุปัจจัย ไม่ใช่เรา ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ความท้อแท้ เป็นอกุศลที่เป็นประเภท โทสะ ค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ

ขอเรียนถามเพิ่มเติมว่าถีนเจตสิกและมิทธิเจตสิกเกิดร่วมกับโลภมูลจิตที่เป็นสสังขาริก ๔ ดวง เป็นอย่างไรคะ เพราะขณะที่มีความรู้สึกติดข้องหรือพอใจกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งจะมีความรู้สึกตรงกันข้ามกับหดหู่ ท้อถอย หรือง่วงเหงา ท้อแท้ ค่ะ

ขออนุโมทนาครับ