เจตนาในกุศลชวนจิตหรืออกุศลชวนจิตทางปัญจทวารวิถี กล่าวว่าเป็นมโนกรรม ?
ผมเคยอ่านเจอข้อความประมาณว่า "เจตนาในกุศลชวนจิตหรืออกุศลชวนจิตทางปัญจทวารวิถี กล่าวว่าเป็นมโนกรรม" ที่เป็นอย่างนั้นเพราะเหตุใด?
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เป็นมโนกรรมได้ เพราะ กรรมที่เกิดทางใจ นั่นเอง แต่ จะให้ผลหรือไม่นั้น จะต้องพิจารณา ที่ว่า ครบกรรมบถหรือไม่ ครับ เพราะฉะนั้น คำว่า มโนกรรม วจีกรรม และกายกรรม ก็เป็นกรรมที่ทำทางกาย วาจา และใจ แต่ไม่ได้หมายคามว่า เมื่อเป็นการกระทำทางกาย ที่เรียกว่ากายกรรม การกระทำทางวาจา ที่เรียกว่า วจีกรรม และ การกระทำทางใจ ที่เรียกว่า มโนกรรม จะต้องเป็นกรรมบถ ที่เป็นกุศลกรรมบถ หรือ อกุศลกรรมบถ ครับ เพียงแต่ว่า เมื่อมีเจตนาเจตสิก ที่เกิดกับกุศลจิต อกุศลจิตทางใด ก็เรียกว่า มโนกรรม วจีกรรม กายกรรม โดยไม่จำเป็นจะต้องเป็น กรรมบถ ครับ แต่จะต้องพิจารณาถึงกำลังของ กุศล อกุศล จึงจะเป็นกรรมบถได้ และ พิจารณาการครบองค์ของกรรมบถ แต่ละข้อ แต่ละทวาร ครับ ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ต้องเข้าใจก่อนว่า กรรม เป็นธรรมที่มีจริง คือ เจตนา เกิดร่วมกับจิตทุกขณะ แต่ถ้าเป็นเจตนาที่เกิดร่วมกับอกุศลจิต ก็เป็นอกุศลเจตนา
ถ้าเกิดร่วมกับกุศลจิต ก็เป็นกุศลเจตนา ประโยชน์อยู่ที่ความเข้าใจถูกเห็นถูก ว่า อกุศลกรรมเป็นกรรมที่ไม่ดี ขณะที่อกุศลจิตเกิด เช่น อาบน้ำ ทานอาหาร เป็นไปกับด้วยโลภะ ความยินดีพอใจ ติดข้องต้องการ หรือ แม้เพียงขุ่นเคืองใจผู้อื่นโดยที่ไม่ได้ประทุษร้ายผู้อื่น กล่าวได้ไหมว่าขณะนั้น เป็นอกุศลกรรมที่ไม่ใช่อกุศลกรรมที่เป็นอกุศลกรรมบถ และก็เป็นมโนกรรม ด้วย เพราะไม่ได้ล่วงออกมาทางกาย หรือ ทางวาจา ธรรมละเอียดมาก สำคัญที่เข้าใจว่ากรรม มีจริงๆ ขึ้นอยู่กับว่า จะเป็นกรรมประเภทใด ระหว่างดีกับ ไม่ดี
ข้อความบางตอนจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์
ก็จะต้องเข้าใจถึงความต่างกันของมโนกรรม กับมโนกรรมที่ถึงความเป็นกรรมบถ ถ้าขณะใดที่เจตนาเจตสิกเกิดกับกุศลจิต หรืออกุศลจิต ซึ่งไม่ใช่เป็นไปในทางกาย หรือทางวาจา ขณะนั้นก็เป็นมโนกรรม และก็ถ้าไม่ใช่เป็นไปในอกุศลกรรมบถ ๑๐ หรือกุศลกรรมบถ ๑๐ ขณะนั้นก็ไม่ถึงความเป็นกรรมบถ หรือไม่ถึงความเป็นมโนกรรมที่เป็นกรรมบถ ขณะที่กำลังบริโภคอาหาร แต่งตัวธรรมดา ทำกิจการงานตามปกติ มีเจตนาเจตสิกเกิดกับอกุศลจิตนั้นๆ แต่เมื่อไม่ใช่กายกรรม วจีกรรมที่เป็นอกุศลกรรมบถ แม้ที่เกิดกับปัญจทวาร ก็เป็นมโนกรรม ไม่ใช่กายกรรม และวจีกรรม
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
