เห็นการใส่บาตรเสร็จแล้วนั่งลงกราบ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การไหว้ ในพระไตรปิฎกมี 2 อย่าง คือ ไหว้ด้วยกาย และไหว้ด้วยใจ การไหว้ หรือการกราบ มีได้เพราะอาศัย จิต เจตสิกและรูปที่เกิดขึ้น การไหว้ มีได้ทั้งที่เป็นกุศลจิตและอกุศลจิตครับ ที่เป็นกุศลจิตก็ด้วยการเคารพในพระคุณของผู้นั้น หรือ ด้วยอกุศล ก็เพราะความกลัวบุคคลนั้นจึงไหว้ หรือ เพราะต้องการประจบ เป็นต้น การไหว้จึงมี 4 อย่าง ดังนี้ครับ

[เล่มที่ 17] พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 330

ก็การพนมมือไหว้นั้นมีอยู่ ๔ อย่าง คือ (ถวายมือ) เพราะเป็นญาติ เพราะความกลัว เพราะเป็นอาจารย์ และเพราะเป็นทักขิไณยบุคคล.

-------------------------------------------------------------------------------------

การกราบไหว้ด้วย กุศลจิต ก็ด้วยจิตที่นอบน้อมระลึกถึงพระคุณ เป็นต้น แม้ไม่ได้แสดงออกมาก็เป็นการไหว้แล้วในขณะนั้นที่มีจิตเคารพ แต่เมื่อมีการแสดงออกมาทางกาย ก็มีลักษณะการไหว้ แตกต่างกันไปตามประเพณีของสังคมและตามสมัยนิยมในยุคนั้นที่กระทำกันครับ แม้ในสมัยเดียวกัน ยุคเดียวกัน การไหว้ก็มีลักษณะแตกต่างกันไปครับ เช่น ในสมัยพุทธกาล ก็มีการกราบไหว้ หลากหลาย แต่ก็ด้วยจิตที่เป็นกุศลในการไหว้นั้นครับ เช่น การทำอัญชลีกรรม อันนี้คงเคยได้ยิน คือ การไหว้โดย ยกมือขึ้นเหนือศีรษะ 10 นิ้ว แบบดอกบัว ซึ่งในสมัยนั้นการไหว้พระทั้งหลาย ก็ไหว้ด้วยอัญชลีกรรมมากมายครับ การไหว้ด้วยเบญจางคประดิษฐ์ ตั้งไว้เฉพาะซึ่งองค์ห้า คือ การกราบโดยให้อวัยวะ 5 ส่วนจดลงให้ติดกับพื้น คือเข่าทั้งสอง ฝ่ามือทั้งสอง และหน้าผาก และการไหว้ด้วยการกราบเท้า เช่น ไว้พระพุทธเจ้าก็กราบที่พระบาท บางท่านก็จูบพระบาทและนวดพระบาท ก็มีครับ เช่น พรหมมายุพราหมณ์ไหว้พระพุทธเจ้าครับ

การไหว้พระ เช่น เบญจางคประดิษฐ์ แผ่นดิน ชื่อว่าเป็นส่วนที่ต่ำที่สุด การแสดงความเคารพ ก็แสดงกับผู้ที่พระคุณสูง จึงนำศีรษะส่วนที่สูงที่สุดของเรา หมอบลงจรด พื้นดิน อันแสดงถึงความเคารพ ด้วยอวัยะที่สูงที่สุดของเรา จรด พื้นบริเวณที่ต่ำสุดครับ ซึ่ง การแบมือลงไป ก็เพื่อให้ศีรษะได้จรด กระทบพื้นแผ่นดิน หรือบริเวณที่ต่ำสุดนั่นเองครับ ไหว้กราบผู้มีพระคุณอันสูง อันเป็นการไหว้แบบเบญจางคประดิษฐ์นั่นเอง เพราะถ้าไม่แบมือ ศีรษะก็จรดพื้นดินไม่ได้ครับ

ดังนั้น การไหว้พระภิกษุ เมื่อใส่บาตร ลงกับพื้นก็สามารถทำได้ อันแสดงถึงจิตที่เคารพในพระภิกษุ ด้วยกุศลจิต เพียงแต่ว่า ถ้าท่านยืนแสดงธรรม ไม่ควรนั่งฟังธรรม

ขออนุโมทนา ครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การกราบไหว้ สำคัญอยู่ที่สภาพจิตจริงๆ แม้การแสดงออกทางกายอาจจะเหมือนกัน แต่สภาพจิต อาจจะแตกต่างกันก็ได้ เมื่อกล่าวถึงการกราบไหว้ ในทางพระพุทธศาสนา แล้ว ไม่ว่าจะปรากฏในลักษณะใด ก็เพื่อน้อมสักการะบูชาบุคคลผู้ควรแก่การสักการะบูชา มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระภิกษุสงฆ์ มารดาบิดา ครูอาจารย์ เป็นต้น เป็นความประพฤติที่ดีงาม ที่มาจากจิตใจที่ดีงาม เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของกุศลธรรม ขัดเกลากิเลสในชีวิตประจำวัน, ไม่ว่าจะนั่งหรือยืน การไหว้ ก็สามารถที่จะกระทำได้ก็เพียงแต่ถ้าสิ่งไหนที่จะเป็นเหตุให้พระภิกษุท่านต้องอาบัติ ก็ไม่ทำในสิ่งนั้น เป็นการเกื้อกูลต่อพระภิกษุ และ เป็นการรักษาพระธรรมวินัย ด้วยความเข้าใจที่ถูกต้องด้วยครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ใส่บาตรแล้วไหว้ลงที่พื้นได้ เพราะ ทำด้วยจิตที่นอบน้อม ค่ะ

สาธุ