มาติกา
ในพระไตรปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี เล่ม 1 ภาค 1 หน้า 1 มีคำว่า "มาติกา" แปลว่าอะไรครับ คืออะไร "ติกะ" แปลว่าอะไรครับ คืออะไร "ปกรณ์" แปลว่าอะไรครับ คืออะไร
ช่วยอธิบายโครงสร้างการแบ่ง หมวดหมู่ของ พระไตรปิฎก ให้ได้ไหมครับเพราะเปิดดูแล้วสับสน และไม่เข้าใจในบางศัพท์ครับ
ขอบคุณครับ
คำว่า "มาติกา" หมายถึง แม่บท หรือ หัวข้อธรรม ที่ทรงแสดงไว้เบื้องต้นมี ๒ ประเภท คือ ติกมาติกา ๑ ทุกมาติกา ๑
ติกมาติกา หัวข้อธรรมที่ทรงแสดงปรมัตถ์โดยแบ่งเป็นหมวด หมวดละ ๓ หัวข้อ
ทุกมาติกา หัวข้อธรรมที่ทรงแสดงปรมัตถ์โดยแบ่งเป็นหมวด หมวดละ ๒ หัวข้อ
"ติกะ" หมายถึง หมวด ๓
"ปกรณ์" หมายถึง คัมภีร์ ในธรรมสังคณีปกรณ์ ทรงแสดงโดยแบ่งเป็น ๔ กัณฑ์ คือ ๔ ปริเฉท หรือ ๔ ตอน
๑. จิตตุปปาทกัณฑ์ แสดงเรื่องจิต เจตสิก
๒. รูปกัณฑ์ แสดงเรื่องรูป
๓. นิกเขปกัณฑ์ แสดงทั้งติกะทุกะรวมกัน
๔. อัฏฐกถากัณฑ์ แสดงเพื่อเก็บองค์ธรรมของติกะและทุกะทั้งหมด ฯ
ในพระอภิธรรมปิฎก ถ้าไม่มีพื้นมาก่อนจะอ่านยาก ถ้าศึกษาอภิธรรมมัตถสังคหะมาก่อนจะเข้าใจได้ สำหรับศัพท์ที่ท่านใช้ก็ต่างกับทั่วไป ถ้าค่อยๆ ศึกษาไปเรื่อยๆ ก็จะเข้าใจได้
