ธรรมะเป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตน บุคคล คนสัตว์สิ่งของ
นี่คือคำกล่าวของท่านผู้รู้ ผู้ประกอบด้วยปัญญา แท้ที่จริงก็คือจิตที่ระลึกสติ หากสติเกิด ไม่ใช่ไปทำให้เกิด ไปนึกคิดที่มีตนเป็นผู้คิด เพราะได้ฟังมาว่าสภาพธรรมะประจักษ์แจ้งได้ หากฟังแล้วน้อมจิตไปตรึกบ่อยๆ สติเกิดได้ เมื่อถึงกาละ อย่าไปคิดที่จะทำอะไร ฟังพระธรรมไป และตรึกนึกไปบ่อยก็จะเข้าใจได้ กราบอนุโมทนาทุกท่านที่ศึกษาพระธรรม
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขออนุโมทนาในคำกล่าวที่เป็นความเห็นถูกครับ ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ต้องมั่นคงในสิ่งนี้เสมอ ที่จะเป็นสัจจญาณ ที่จะทำให้เกิด สติและปัญญาที่รู้ความจริงในขณะนี้ เพราะธรรมเป็นอนัตตา สติและปัญญาก็เป็นอนัตตา จึงไม่มีสัตว์ บุคคล หรือ ใครไปทำให้เกิดได้เลย แต่ จะต้องอาศัยเหตุ ที่ดี ที่ถูกต้อง คือ ความเข้าใจขั้นการฟัง ศึกษาพระธรรมเป็นสำคัญ เพราะ มีความเข้าใจถูก จึงเป็นปัจจัยให้สติและปัญญารู้ความจริงในขณะนี้ โดยไม่ต้องไปทำคิดให้ถูก ไม่ต้องไปพิจารณาให้เกิดสติ และ ไม่ต้องไปพยายามทำให้สติและปัญญาเกิด เพราะ เป็นอนัตตา ไม่สามารถบังคับบัญชาได้ และ เป็นไปตามเหตุปัจจัย เมื่อเหตุปัจจัยพร้อม สติและปัญญาจึงเกิดขึ้นเอง หน้าที่ที่สำคัญจึงต้องอบรมเหตุ คือ ฟัง ศึกษาพระธรรมต่อไป อาจหาญร่าเริงที่จะเข้าใจถูกว่าเป็นแต่เพียงธรรมและอนัตตา จึงเป็นเรื่องของการเบาสบายในการศึกษาพระธรรม เพราะ ไม่มีโลภะที่ต้องการ ที่จะหวังให้สติเกิด เพราะฉะนั้น หากมีคำว่า ต้อง ไม่ต้อง หรือจะทำ เมื่อไหร่ ก็ผิดเมื่อนั้น เพราะลืมคำว่า ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา เสมอ ครับ ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ธรรมละเอียด ลึกซึ้งมาก ค่อย ๆ สะสมความเข้าใจถูก เห็นถูก ไปทีละเล็กทีละน้อยแม้แต่คำว่า อนัตตา คำนี้ มีอรรถที่ลึกซึ้งมาก ครอบคลุมพระธรรมทั้งหมด ทั้ง ๓ ปิฎก เพราะมีแต่ธรรมไม่มีสัตว์ ไม่มีบุคคล ไม่มีตัวตน บังคับบัญชาไม่ได้ ไม่เป็นไปตามอำนาจ มีแต่สภาพธรรม สภาพธรรมทั้งหลายเกิดขึ้นเพราะปัจจัยปรุงแต่ง ไม่มีใครบังคับให้เกิดขึ้น ก็เกิดขึ้น เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ไม่มีใครบังคับให้ไม่ดับไปได้ ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นความหมายของคำว่าอนัตตา ซึ่งก็ไม่ใช่เพียงชื่อ แต่เพื่อให้เข้าใจความเป็นจริงของสภาพธรรมแต่ละอย่างๆ ที่หาความเป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวไม่ได้เลย มีแต่ธรรมเท่านั้นจริงๆ ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ธรรมเป็นอนัตตา ไม่เที่ยงเกิดขึ้นและดับไป ไม่มีเรา เลย ค่ะ