สารธรรมจากการสนทนาพระสูตร 5 ก.ค. 2557

ปฐมตถาคตสูตร

ทางสายกลาง มัชณิมาปฏิปทา

@ ได้ยินคำว่าทาง ทางคืออะไร ทางไปไหน ซึ่ง คำว่าทาง ก็เพื่อความเข้าใจถูก เพื่อความเห็นถูก ค่ะ

@ ทางสุดโต่งอีกทาง คือ การทรมานตนให้ลำบาก แม้อย่างละเอียด คือ การทำด้วยโทสะ ทำด้วยการบังคับ ที่พยายามจะละกิเลส ไม่ใช่ทางสายกลาง ค่ะ

@ ทางสายกลาง คือ การอบรมความเข้าใจถูกว่า สภาพธรรมทีเ่กิดขึ้น เช่น โลภะโทสะ โมหะ ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เรา ค่ะ

@ หนทางสายกลาง คือ หนทางการอบรมปัญญาในขั้นการฟัง ตั้งแต่เริ่มต้นว่าไม่มีใครสามารถบังคับให้สามารถไม่เกิดได้ เห็นเกิดแล้ว ได้ยินเกิดแล้ว แข็งเกิดแล้ว โลภะเกิดแล้ว โทสะเกิดแล้ว เป็นธรรม ไม่ใช่เรา

@ มีสิ่งที่ปรากฎรู้หรือยัง แต่ ถ้ายังไม่รู้ ที่สำคัญคือ ค่อยๆ ฟัง มั่นคงไปเรื่อยๆ ให้มั่นคงว่า เป็นธรรมไม่ใช่เรา ฟังไป กี่ภพกี่ชาติอย่างนี้ ให้เข้าใจเช่นนี้ ก็จะทำให้ถึงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฎ

@ วิเวกทัสสีผัสเสสุ คือ เห็นความสงัดในผัสสะสทั้งหลาย คือ เห็นความเป็นเพียงสภาพธรรม ขณะนี้กระทบแข็ง หรือ มีการกระทบแข็ง เริ่มเข้าใจความจริง ในขณะนั้นหรือไม่ว่า เป็นธรรมไม่ใช่เรา และ หนทางนี้ ค่ะ คือ หนทางสายกลาง เพราะเริ่มเข้าใจขั้นการฟัง ว่าเป็นการการกระทบธาตุดิน คือ อ่อน แข็งเท่านั้น ไม่มีใครมีแต่ธรรม นี่คือ ความหมายจริงๆ ของทางสายกลาง ทางที่จะทำให้ละ กิเลสได้จริงๆ เพราะเข้าใจว่า แม้เพียงกระทบ ที่สำคัญว่า กระทบกายใคร ก็เป็นแต่เพียง ธาตุ ธรรมไม่ใช่เรา

@ ถ้าพูดว่าไม่เข้าใจในสิ่งที่มีจริงในขณะนี้ ชื่อว่าเป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าหรือเปล่า

@ บุญที่สุด คือ การเข้าใจแม้ขั้นการฟังในเรื่องสภาพธรรมที่ปรากฎว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เรา

@ เป็นธรรมดาที่ยังมีกิเลส และ มีทุจริตทางกาย วาจา ใจ แต่ ที่ต่างกันของ บุคคลสองบุคคล คือ คนหนึ่งรู้ว่ามีกิเลสก็ฟังธรรม กับ คนหนึ่งไม่ฟังธรรม

@ ศึกษาธรรมเพื่อที่จะไม่ทำให้อย่างนู้นอย่างนี้ ไม่ทำบาป ไม่ทำทุจริต ไม่ใช่ทางสายกลาง เพราะ เป็นทางที่จะทำ ไม่เข้าใจ กลางไม่ได้

@ แต่ละท่าน ทำตามสิ่งที่ชอบ ปลูกต้นไม้ หรือ แม้ทำทุจริต ฟังธรรมเพื่ออะไร คะเพื่อ ไม่ปลูกต้นไม้ ไม่ทำสิ่งที่ชอบ ห้ามไม่ให้อกุศล ไม่ให้ทุจริตหรือเปล่า คะ นั่นไม่ใช่ทางสายกลาง เพราะ ขณะที่ปลูกต้นไม้ ทำสิ่งที่ชอบ หรือ ทำอกุศลประการต่างๆ ก็เป็นธรรมไม่ใช่เรา ทางสายกลาง ที่ยากจะเข้าใจ แต่ เป็นทางที่ถูก คือ เข้าใจแม้ขั้นการฟังว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา

@ แต่เพราะไม่เข้าใจ อกุศลเกิดก็ไม่เข้าใจ เราจะเว้นตรงนั้น จะเว้นตรงนี้ แต่ดูหนังก็เข้าใจ หัวเราะห็เข้าใจ ทำอกุศลก็เข้าใจ เพราะ ปัญญาทำให้เข้าใจทุกอย่างเข้าใจได้ ปัญญาจึงประเสริฐสุด เพราะ รู้ได้ทุกอย่าง

@ ไปปลูกต้นไม้ ดูหนังดูละคร อกุศลเป็นธรรมหรือเปล่าและ คิดว่าเป็นอกุศล อภิเษกตนเองที่จะทำ จะแก้อกุศล จะไม่ทำนั่น ทำนี่ อภิเษกตนเองด้วยใจ ที่จะทำอีกแล้วลืมว่าเป็นธรรมตลอด

@ บางคนก็คิดว่า ติดแล้วก็ติดไป แต่ ในความลึกซึ้งอย่างยิ่ง ที่มรรค ทางสายกลางลึกซึ้งอย่างยิ่ง คือ มีเหตุปัจจัยเกิดแล้ว แม้สภาพธรรมแต่ละขณะโลภะ โทสะ โมหะ เห็น ได้ยิน เพราะฉะนั้น ความเป็นตัวตนไม่ยอมหรอกเพราะ จะทำ จะละ

@ ถ้าถูกแล้ว จะมีคำว่าแต่ไหม แต่เมื่อไหร่ แต่อย่างนั้น แต่อย่างนี้ ที่จะละ จะทำผิดเมื่อนั้น นี่คือความลึกซึ้งของอริยสัจจริงๆ ค่ะ เพราะเป็นทางสายกลางทางสายกลางด้วยปัญญาที่เข้าใจว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เรา เป็นอนัตตา