เรื่องรูปปรมัตถ์ ในรูป ๒๘
รูป ที่มีวิญญาณครอง กับ รูปที่ไม่มีวิญญาณครอง คืออะไร? ขอให้ ช่วยอธิบาย แยกศัพท์ ว่าไปโดยความเป็นขันธ์ พร้อมยกตัวอย่างแบบละเอียดครับ.
ขอเชิญร่วมสนทนาครับ.
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ประโยชน์ของการศึกษาเรื่องรูป เพื่อเข้าใจถึงความเป็นจริงของสภาพธรรม ว่าไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน เป็นแต่เพียงสภาพธรรมที่ไม่ใช่สภาพรู้ เกิดขึ้นเป็นไปแล้วก็ดับไปเท่านั้น
สำหรับรูปที่มีใจครอง ก็ต้องเข้าใจก่อนว่า หมายถึง รูปอะไร หลักๆ แล้ว ได้แก่ มีจิตเกิดกับรูปนั้น อย่างเช่น ที่มีการสมมติว่าเป็นมนุษย์ ก็เพราะมีการเกิดขึ้นเป็นไปของนามธรรมและรูปธรรม ก็มีรูปที่เป็นที่เกิดของจิตด้วย กล่าวคือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และ หทยวัตถุเป็นที่เกิดของจิต ตามควรแก่จิตประเภทนั้นๆ ก็รวมเรียกว่าเป็นรูปที่มีใจครอง เพราะมีจิตเกิดที่รูปนั้น แม้แต่สัตว์ดิรัจฉาน จะตัวเล็กหรือตัวใหญ่ เป็นสัตว์ในภพภูมิที่มีขันธ์ ๕ ครบ มีจิต เจตสิก รูป เกิดขึ้นเป็นไป จิตของสัตว์ดิรัจฉานก็ต้องเกิดที่รูป ซึ่งเมื่อโดยปรมัตถธรรมแล้ว ก็มีแต่ธรรมเท่านั้นจริงๆ ประการที่สำคัญเมื่อกล่าวถึงรูปธรรมแล้วก็มีความเสมอกัน โดยความเป็นสภาพธรรมที่ไม่รู้อะไร และเมื่อเกิดขึ้นแล้วมีแต่จะคล้อยไปสู่ความดับโดยส่วนเดียว ในส่วนของรูปที่ไม่มีใจครอง ก็ได้แก่ รูปที่ไม่มีจิตเกิด เช่นที่เรียกว่าเป็นต้นไม้ ก้อนหิน เป็นต้น ไม่มีจิตเกิดที่รูปเหล่านั้นเลย จึงเป็นรูปที่ไม่มีใจครอง
ความเข้าใจเบื้องต้น ถ้าเป็นรูปที่ไม่มีใจครอง ก็มีอวินิพโภครูป ๘ ลักขณรูป ๔ และ ปริจเทรูป แต่ถ้าเป็นรูปที่มีใจครอง ก็มีมากกว่านั้น มี ตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นต้น ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
