สัญญา จำทุกอย่าง แต่ทำไมชอบหลงทาง
สัญญา เป็นเจตสิกที่ทำหน้าที่จำทุกสิ่งทุกอย่าง เกิดกับจิตทุกขณะ ทำหน้าที่เหมือนกันในทุกบุคคล แต่ทำไมบางคนเรียนเก่ง จำข้อมูลได้มากมาย บางคนจำเส้นทางเก่ง ไม่ว่าเส้นทางจะสลับซับซ้อนเพียงใด ไปเพียงครั้งเดียวก็จำทางได้ บางคนไปกี่ครั้งก็ยังคงหลงทางเสมอ
ขอเรียนถามว่าสัญญาเจตสิก ทำหน้าที่เหมือนกันในทุกคน แต่ทำไมความสามารถในการจำของแต่ละคนจึงแตกต่างกันมาก
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สัญญาเจตสิกไม่เปลี่ยนลักษณะ คือ ทำหน้าที่ที่จำ แต่สัญญาเจตสิก ไม่ได้ทำหน้าที่นึกขึ้นได้ สภาพธรรมที่ตรึกนึ้นได้ ด้วยวิตกเจตสิก และสติเจตสิก แล้วแต่ว่าจะเป็นไปในทางกุศล หรือ อกุศลที่นึกขึ้นได้ ครับ ซึ่งแต่ละบุคคล หรือ แต่ละจิตก็สะสมมาแตกต่างกันไปหลากหลายอย่างยิ่ง สัญญาจำในอารมณ์ทุกขณะ แต่จะตรึกนึกขึ้นได้ก็ตาม การใส่ใจในเรื่องนั้น และตามการสะสมของแต่ละคน จึงมีบางบุคคลที่มีความจำดี นึกขึ้นได้ในเรื่องต่างๆ แม้นานหรือละเอียด ก็นึกขึ้นได้ แต่บางบุคคลก็นึกในรายละเอียดไม่ได้ เพราะฉะนั้นการสะสมการใส่ใจ การตรึก ในแต่ละเรื่องที่สะสมมา จึงแตกต่างกัน เพราะการใส่ใจ สนใจในแต่ละเรื่องก็แตกต่างกันไปตามที่สะสมกันมาที่ยาวนานและเนิ่นนาน อย่างเช่น บางท่านก็ลืม นึกไม่ออกในบางเรื่อง แต่บางเรื่องกับนึกขึ้นได้อย่างรวดเร็ว แต่บางบุคคล เรื่องเดียวกันกับที่คนอื่นลืม เช่น เรื่องเส้นทาง แต่คนนี้กลับนึกขึ้นได้อย่างละเอียด แต่บางเรื่องกลับลืมนึกขึ้นได้ ครับ
นี่แสดงว่า สัญญาทำหน้าที่จำไม่เปลี่ยน แต่การนึกขึ้นได้ ก็ตามการสะสมของแต่ละบุคคลที่แตกต่างกันในการใส่ใจ สนใจในเรื่องนั้นที่สะสมมาเนิ่นนาน ที่แตกต่างกันไป ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ประโยชน์ คือ เข้าใจความจริง ไม่ว่าจะกล่าวถึงเรื่องใด ก็ไม่พ้นไปจากธรรม ขณะที่จิตเกิดขึ้นรู้อารมณ์ มีเจตสิกเกิดประกอบกับจิตมากมายตามควรแก่จิตประเภทนั้นๆ และต่างทำกิจของเจตสิกนั้นๆ เช่น สัญญาเจตสิกเป็นสภาพที่จำในอารมณ์ วิตกเจตสิกเป็นสภาพที่ตรึกถึงอารมณ์ ดังนั้นในการจะตรึกนึกถึงสิ่งที่เคยจำไว้ก็เป็นหน้าที่ของวิตกเจตสิก ที่เกิดขึ้นทำกิจการงานร่วมกับเจตสิกอื่นๆ สัญญาเจตสิกเดิมที่จำในอารมณ์และดับไปแล้ว ก็สืบต่อการจำนั้นไว้ในจิตขณะต่อๆ ไป เมื่อมีเหตุปัจจัยที่จะมีการคิดถึงสิ่งนั้นวิตกก็ตรึกถึงสิ่งที่เคยจำ และในขณะนั้นก็ต้องมีสัญญาเจตสิกที่เกิดขึ้นทำกิจจำอีก ดังนั้น ถ้ามีการตรึกถึงสิ่งที่เคยจำในเรื่องหนึ่งเรื่องใดบ่อยๆ ก็ยิ่งมีความจำในเรื่องนั้นมั่นคงขึ้น สืบต่อสะสมการจำในเรื่องนั้น ต่อไป ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...