เรียนถามเกี่ยวกับพระอรหันต์ค่ะ
เรียนถามอาจารย์ค่ะ คำกล่าวที่ว่าเมื่อพระอรหันต์ดับขันธ์ไปแล้วนั้น ก็เปรียบได้ดังเปลวเทียนที่ดับลง อยู่ในส่วนไหนของพระไตรปิฎกหรือเปล่าคะ ขอบพระคุณค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระอรหันต์ เป็นผู้ที่ห่างไกลจากกิเลสทั้งหลายทั้งปวง เป็นผู้ทำลายข้าศึก คือกิเลสได้หมดสิ้น เป็นผู้ไม่มีภพใหม่อีกต่อไป หลังจากที่ดับขันธปรินิพพานแล้ว ไม่มีการเกิดอีก จึงเป็นผู้ดับวัฏฏะได้อย่างเด็ดขาด, การบรรลุถึงความเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ เริ่มตั้งแต่พระโสดาบันบุคคล ถึง ความเป็นพระอรหันต์นั้น ต้องเป็นผู้ที่สะสมอบรมเจริญปัญญา สะสมการสดับตรับฟังพระธรรมจากพระพุทธเจ้าองค์ก่อนๆ มาเป็นระยะเวลาที่ยาวนานและต้องเป็นผู้ดำเนินตามทางที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้ คือ การอบรมเจริญอริยมรรค ถ้าไม่มีปัญญาแล้วก็ไม่สามารถบรรลุถึงความเป็นพระอริยบุคคลได้เลย
ซึ่ง พระอรหันต์ เมื่อจุติจิตเกิด ก็ไม่มีการเกิดขึ้นของสภาพธรรมอีกเลย เมื่อไม่มี ก็เหมือนเปลวเทียนที่ดับไป หาเปลวเทียนที่ดับไป ไม่ได้อีกเลย ครับ
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จูฬนิทเทส เล่ม ๖ หน้าที่ 47
บัดนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าเมื่อจะทรงแสดงถึงอุบายการดับนามรูปนั้น จึงตรัสว่า เพราะวิญญาณดับ นามและรูปนี้จึงดับ ณ ที่นี้.
บทเหล่านั้น บทว่า วิญฺาณ ได้แก่ จริมวิญญาณบ้าง อภิสังขารวิญญาณบ้าง. เพราะละและดับอภิสังขารวิญญาณ นามและรูปนี้จึงดับ ณ ที่นี้ ย่อมถึงความไม่มีบัญญัติดุจเปลวประทีปฉะนั้น. เพราะความที่จริมวิญญาณเป็นปัจจัยแห่งความไม่เกิด นามและรูปจึงดับไปด้วยอำนาจความไม่เกิดขึ้น ด้วยความดับ คือความไม่เกิด
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สำคัญที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกตั้งแต่ต้นจริงๆ กล่าวถึงคำใดก็ต้องมีความเข้าใจในคำนั้นๆ ให้ชัดเจนด้วย
พระอรหันต์ เป็นบุคคลผู้ห่างไกลจากกิเลส เป็นผู้ดับกิเลสทั้งหลายทั้งปวงได้อย่างเด็ดขาด ไม่มีกิเลสเกิดขึ้นทำกิจหน้าที่อีกเลย พระอรหันต์ ไม่มีกุศลจิต ไม่มีอกุศลจิต แต่ยังมีจิตชาติอื่นๆ คือ ยังมีจิตชาติวิบาก ท่านยังต้องเห็น ยังได้ยิน ยังได้กลิ่นยังลิ้มรส ยังรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย (จนกว่าท่านจะดับขันธปรินิพพาน) แต่ไม่เป็นปัจจัยให้กิเลสเกิดขึ้นอีก เพราะท่านดับกิเลสได้หมดแล้ว และอีกประการหนึ่งพระอรหันต์มีจิตชาติกิริยา โดยปกติผู้ที่มิใช่พระอรหันต์ จะมีจิตชาติกิริยาเพียง ๒ ประเภท คือ ปัญจทวาราวัชชนจิต กับ มโนทวาราวัชชนจิต เท่านั้น แต่สำหรับพระอรหันต์มีมากกว่านั้น เช่น ขณะที่พระอรหันต์แสดงพระธรรมเพื่อให้ผู้อื่นได้เข้าใจสภาพธรรมตามความเป็นจริง ขณะนั้น เป็นมหากิริยาจิต (ไม่ใช่กุศลจิต) เป็นต้น
พระอรหันต์ดับขันธปรินิพพานแล้วไม่มีการเกิดอีก เพราะหมดเหตุที่จะทำให้มีการเกิดแล้ว ครับ
ขอเชิญคลิกอ่านข้อความเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ
ทุติยพลสูตร ... วันเสาร์ที่ ๙ สิงหาคม ๒๕๕๗
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
พระอรหันต์ดับกิเลสหมดแล้ว แต่ยังมีขันธ์ห้าที่ยังมีชีวิตอยู่ เช่น เห็นได้ยิน ได้กลิ่น กระทบสัมผัส ฯลฯ ต่อเมื่อปรินิพพานจึงจะดับขันธ์ทั้งห้า และ ไม่เกิดอีกเลย ค่ะ