องค์ประกอบของการฟังธรรมเพื่อให้เกิดปัญญา
ใครทราบบ้าง องค์ประกอบของการฟังธรรมเพื่อให้เกิดปัญญามีอะไรบ้าง
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ฟังด้วยความตั้งใจ และไม่คิดเรื่องอื่น คือไม่เอาพระสูตรอื่นๆ เรื่องอื่นๆ ความเข้าใจเดิมๆ มาปนกับเรื่องที่ฟัง ฟังเรื่องใดอยู่ก็ให้เข้าใจเรื่องนั้น และการฟังก็เป็นไปเพื่อละความไม่รู้และละคลายกิเลสเป็นสำคัญ การศึกษา ฟังพระธรรมที่จะเป็นไปเพื่อถึงการบรรลุธรรม จึงเป็นไปเพื่อเข้าใจสภาพธรรมที่มีในขณะนี้เป็นสำคัญครับ สมกับพระพุทธพจน์ที่ว่า ฟังด้วยดีย่อมได้ปัญญา และพระธรรมส่วนอื่นๆ ก็ทรงแสดงว่าฟังอย่างไรให้เกิดปัญญา
[เล่มที่ 36] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต เล่ม ๓ - หน้าที่ 322
๓. ตติยสัทธัมมนิยามสูตร
ดูก่อน ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการ ฟังสัทธรรมอยู่ เป็นผู้ควร เพื่อหยั่งลงสู่นิยาม คือ ความถูกในกุศลธรรม ธรรม ๕ ประการเป็นไฉน คือ
บุคคลย่อมไม่เป็นผู้ลบหลู่คุณท่าน ฟังธรรม ๑
เป็นผู้อันความลบหลู่ไม่ครอบงำ ไม่มีจิตแข่งดีฟังธรรม ๑
เป็นผู้ไม่แสวงโทษ ไม่มีจิตกระทบในผู้แสดงธรรม ไม่มีจิตกระด้าง ๑
เป็นผู้มีปัญญา ไม่โง่เง่า ๑
ไม่เป็นผู้มีความถือตัว ว่าเข้าใจในสิ่งที่ยังไม่เข้าใจ ๑
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคล ผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการนี้แล ฟังสัทธรรมอยู่ เป็นผู้ควร เพื่อหยั่งลงสู่นิยาม คือ ความถูกในกุศลธรรม.
คุณสมบัติของผู้ฟังที่ดี คือจากความคิดเห็น คุณ เมตตา
คุณสมบัติของผู้ฟัง ก็คือ ตั้งใจฟัง ซึ่งเป็นเหตุให้พระผู้มีพระภาคก่อนแสดงธรรมกล่าว ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็เพื่อให้ตั้งใจฟัง ตรัสเรียกเพื่อให้รู้สึกตัว ฟังสิ่งที่ควรแก่การฟัง ตั้งใจฟัง ไม่คลาดเคลื่อนไปจากความเป็นจริง เป็นผู้เห็นประโยชน์จริงๆ ไม่ให้เสียง และ คำ คลาดเคลื่อนไปจากอรรถที่ลึกซึ้ง ทุกคำเป็นไปตามเนื้อความ ฟังพระธรรมเพื่อเข้าใจ ไม่คิดเองเพราะมีอยู่ในพระไตรปิฎก ได้ยิน ได้ยินเสียงนี้ พยัญชนะไม่คลาด เริ่มเข้าใจสิ่งที่มีจริงว่า ขณะนี้มีสิ่งที่มีจริง เห็นเกิดขึ้นแล้วดับไปด้วย จะเป็นเราได้อย่างไร เริ่มเข้าใจความจริง ไม่มีเรา ความรู้ขั้นนี้ค่อยๆ มั่นคงขึ้น ค่อยๆ สะสมความเห็นถูกเข้าใจถูก ชำระจิตจากความไม่รู้
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สิ่งที่มีค่า ประเสริฐที่สุด คือ คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นพระธรรมคำสอนของพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ถ้าไม่มีโอกาสได้ฟัง ไม่มีโอกาสได้ศึกษา ย่อมไม่มีทางที่จะเข้าใจเลย บุคคลผู้ที่ฟัง ศึกษาด้วยความละเอียดรอบคอบเท่านั้น ถึงจะเข้าใจและได้รับประโยชน์จากพระธรรมอย่างแท้จริง
สิ่งที่ควรพิจารณาเป็นอย่างยิ่งคือ การฟังพระธรรมเป็นโอกาสที่หายากในชีวิต เป็นการยากมากที่จะได้ฟัง เมื่อมีโอกาสแล้ว ได้พบพระธรรมในแนวทางที่ถูกต้องแล้ว ก็ไม่ควรจะปล่อยโอกาสนั้นให้ผ่านไป ควรตั้งใจฟังด้วยความเคารพ ซึ่งเป็นการตั้งใจฟังด้วยความนอบน้อม เห็นคุณค่า และพิจารณาไตร่ตรองให้เข้าใจถูกต้องด้วยความละเอียด รอบคอบระมัดระวังอย่างยิ่ง ซึ่งสภาพจิตในขณะที่มีความเคารพยำเกรงในพระธรรม ย่อมเป็นสภาพจิตที่ดีงาม เป็นกุศล ซึ่งจะต่างจากขณะที่ฟังด้วยความไม่เคารพ กล่าวคือ ถ้าฟังโดยไม่เคารพ เมื่อฟังแล้วย่อมคิดเรื่องอื่นบ้าง มีความลบหลู่ตีเสมอ มุ่งจับผิดผู้แสดงธรรมบ้าง มีการคะนองมือเป็นต้นบ้าง หรือมีกิริยาอาการไม่เหมาะสมอื่นๆ ในขณะที่ฟัง ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ควรเลย
ดังนั้น จะเข้าใจพระธรรม ต้องไม่ลืมคุณสมบัติของผู้ควรแก่การฟัง คือ ตั้งใจฟัง ขณะที่ฟัง ไม่คิดเรื่องอื่น และไม่คิดธรรมเอาเอง เพราะคิดเรื่องอื่น ขณะนั้นไม่เข้าใจ และถ้าคิดธรรมเอง ไม่มีทางที่จะถูกต้องได้เลย ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สิ่งที่มีค่า ประเสริฐที่สุด คือ คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นพระธรรมคำสอนของพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ถ้าไม่มีโอกาสได้ฟัง ไม่มีโอกาสได้ศึกษา ย่อมไม่มีทางที่จะเข้าใจเลย
ขอบพระคุณและขออนุโมทนา ครับ
