กรุณา กับมุทิตา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

อัปปมัญญาเจตสิก ๒ ดวง เป็นเจตสิกที่มีสัตว์ บุคคล เป็นอารมณ์ ไม่เกิดกับมหาวิบากจิต รูปาวจรปัญจมฌาน อรูปาวจรจิตโลกุตตรจิต อัปปมัญญาเจตสิก ๒ ดวง คือ ...

๑. (๒๓) กรุณาเจตสิก เป็นเจตสิกที่กรุณาสัตว์ที่เป็นทุกข์ มีการไม่เบียดเบียนเป็นอาการปรากฏ
๒ (๒๔) มุทิตาเจตสิก เป็นเจตสิกที่ยินดีต่อสัตว์ที่เป็นสุข เป็นเจตสิกที่ตรงกันข้ามกับอิสสา ซึ่ง ขณะที่สงสาร กรุณา ขณะนั้นไม่ได้ยินดีในความสุขของผู้อื่น และ ขณะที่ยินดีความสุขของผู้อื่น ขณะนั้นไม่ได้สงสาร เพราะฉะนั้น กรุณาเจตสิก จึงไม่เกิดกับมุทิตาเจตสิก ครับ

ขออนุโมทนา

ขอเรียนถามว่าตอนมรรค ผลจิตเกิด ตอนนั้น กุศลทุกประการจะเกิดพร้อมกัน เพราะขณะนั้นปหานกิเลสเป็นสมุทเฉท เพราะเคยได้ยิน ตัวอย่าง สัมมา สามตัว ได้แก่สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ จะเกิดพร้อมกันตอนมรรคผลและคิดว่ากุศลอื่นๆ ก็เกิดพร้อมกัน และขอเรียนถามต่อว่า รูปาวจรปัญจมฌาน อรูปาวจรจิตโลกุตตรจิตคืออะไร ขอบคุณครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เรียนความคิดเห็นที่ ๒ ครับ
ธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง ไม่ว่าจะกล่าวถึงอะไรก็ไม่พ้นไปจากสภาพธรรมที่มีจริงเลยรวมถึงวิรตีเจตสิก ๓ ประเภทด้วย ก็เป็นธรรมที่มีจริงคือสัมมาวาจาเจตสิก เป็นเจตสิกที่ดีงามที่วิรัติงดเว้นจากการพูดเท็จ พูดส่อเสียด พูดคำหยาบ พูดเพ้อเจ้อ สัมมากัมมันตเจตสิก เป็นเจตสิกที่ดีงามที่งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ และประพฤติผิดในกาม และสัมมาอาชีวเจตสิก เป็นเจตสิกที่ดีงามที่งดเว้นจากวจีทุจริตและกายทุจริตที่เกี่ยวเนื่องด้วยอาชีพ ธรรมเป็นจริงอย่างไรก็เป็นจริงอย่างนั้น ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงให้เป็นอย่างอื่นไปได้

วิรตีเจตสิก ๓ ประเภทนั้น ถ้าเกิดร่วมกับมหากุศลจิต เกิดเพียงวิรตีหนึ่งเท่านั้น จะไม่เกิดพร้อมกัน เนื่องจากอารมณ์ต่างกัน แต่ถ้าเกิดร่วมกับมัคคจิต (และผลจิต) ต้องเกิดพร้อมกันทั้ง ๓ เจตสิก ทำกิจดับกิเลสได้ตามลำดับขั้น และรู้อารมณ์เดียวกันคือพระนิพพาน นอกจากนั้นแล้วก็จะต้องเกิดร่วมกับองค์มรรคอื่นๆ อีก ๕ องค์ด้วย คือสัมมาทิฏฐิ (ปัญญาเจตสิก) , สัมมาสังกัปปะ (วิตักกเจตสิก) , สัมมาวายามะ (วิริยเจตสิก) , สัมมาสติ (สติเจตสิก) , สัมมาสมาธิ (เอกัคคตาเจตสิก) รวมเป็นองค์มรรคทั้ง ๘ องค์ที่ประชุมพร้อมกันในขณะที่มัคคจิตและผลจิตเกิดขึ้น
สำหรับในประเด็นคำถามเรื่องฌานจิตและโลกุตตรกุศลจิต ซึ่งเป็นเรื่องที่ไกลตัวมาก ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่นี่ครับ

อรูปาวจรกุศลจิต ๔ ดวง
รูปาวจรกุศลจิต ๕ ดวง
โลกุตตรกุศลจิต
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...