มนต์ ในทางพุทธศาสนาคืออะไร มีหลักฐานทางบาลีอะไรบ้าง
เราได้ยินบ่อยๆ คำว่า มนต์พิธี พุทธมนต์ อยากทราบว่า มนต์ ในทางพุทธศาสนาคืออะไร มีหลักฐานทางบาลีอะไรบ้าง มนต์ ทำให้เกิดคุณวิเศษได้อย่างไรบ้างหรือไม่
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ก่อนอื่นต้องเข้าใจคำว่ามนต์ก่อนครับ เพราะ มนต์ (ภาษาบาลี คือ มนฺต) หมายถึง ปัญญา บางครั้งก็มีคำว่า พุทธมนต์ (พระปัญญาของพระพุทธเจ้า) ด้วย และประการที่สำคัญ คือ มนต์ในทางพระพุทธศาสนา ต้องเป็นพระธรรมคำสอนที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงเท่านั้น เช่น พระสูตร ต่างๆ เป็นต้น ซึ่งถ้าไม่ฟัง ไม่ศึกษา ย่อมไม่มีทางที่จะเข้าใจเลย
ทุกอย่างก็เป็นการใส่ชื่อเข้าไปว่า เป็นพิธีกรรม ของศาสนา หากแต่ว่า ศาสนาพุทธคือ ศาสนาที่สอนให้เกิดปัญญา ความเห็นถูก และเกิดกุศลธรรม ซึ่งพระพุทธเจ้าแสดงไว้ว่า ธรรมเหล่าใดที่แสดงเพื่อเป็นไปเพื่อความเบื่อหน่าย คลายกำหนัด อกุศลธรรมเสื่อมไป กุศลธรรมเจริญขึ้นนั่นเป็นธรรมที่เราแสดงไว้ และเป็นสิ่งที่ถูกต้อง ส่วนธรรมเหล่าใด หรือ สิ่งใด ที่กระทำแล้ว อกุศลธรรมเจริญขึ้น กุศลธรรมเสื่อมไปไม่ใช่ธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง และไม่ใช่การกระทำที่ถูกต้อง เพราะฉะนั้น การกระทำอะไรก็ตามที่ใส่ชื่อเข้าไปว่า พิธีศาสนาพุทธ แต่ทำแล้วทำให้อกุศลเจริญ เพื่อให้ได้กุศล เพื่ออยากได้กุศลธรรม การทำนั้นเพื่อได้ ไม่ใช่เพื่อละ เป็นไปกับความติดข้องก็ไม่ถูกต้อง และไม่ใช่พระพุทธศาสนา แต่แม้จะใส่ชื่อ หรือไม่ใส่ชื่อก็ตาม แต่การกระทำนั้น ไม่ใช่เพื่อความติดข้อง แต่เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของกุศลธรรม ก็เป็นพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นพระพุทธศาสนา ครับ
ที่สำคัญพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง ไม่ใช่เรื่องของรูปแบบ ที่จะต้องมีพิธีเป็นขั้นตอน ที่จะต้องยึดติดว่าจะต้องเป็นแบบนั้น เพียงแต่ว่า การกระทำต่างๆ จะต้องเกิดจากปัญญา ความเห็นถูก กาย วาจา และใจก็จะน้อมไปในทางกุศล ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตรัสรู้และทรงแสดงนั้น เป็นพระปัญญาตรัสรู้ของพระองค์ ที่เกิดจากการสะสมบำเพ็ญพระบารมีมาเป็นเวลาที่ยาวนาน เป็นพระพุทธมนต์ ซึ่งจะต้องมีความละเอียดรอบคอบในการศึกษา เพื่อความเข้าใจอย่างถูกต้องตรงตามความเป็นจริง โดยไม่ใช่เพียงสวด หรือท่อง เท่านั้นจะต้องเป็นผู้มีความเข้าใจด้วย บทสวดมนต์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นมงคลสูตร กรณียเมตตสูตร รัตนสูตร เป็นต้น ล้วนเป็นพระธรรมที่ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง ซึ่งจะมีประโยชน์ก็ต่อเมื่อได้ศึกษาและเข้าใจอย่างถูกต้อง ถ้านำมาสวดหรือท่องเพื่อได้เพื่อต้องการสิ่งหนึ่งสิ่งใด หวังลาภสักการะ ก็เป็นการผิดตั้งแต่ต้น เป็นอกุศลตั้งแต่ต้นแล้ว ไม่ได้เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของกุศลธรรมไม่เป็นไปเพื่อการขัดเกลากิเลสในชีวิตประจำวัน เพราะพระธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงทั้งหมดนั้น เป็นไปเพื่อละ ไม่ใช่เพื่อความติดข้องต้องการสิ่ง หนึ่งสิ่งใด
พระธรรมอันพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ดีแล้ว จึงควรอย่างยิ่งที่พุทธศาสนิกชนจะได้ศึกษา เพื่อความเข้าใจถูก เห็นถูกเป็นปัญญาของตนเองต่อไป ยิ่งฟังพระธรรม ก็ยิ่งเข้าใจ ยิ่งเห็นพระมหากรุณาคุณของพระองค์ ถ้าพระองค์ไม่ทรงบำเพ็ญ พระบารมีมา ไม่มีทางเลยที่สัตว์โลกจะได้เข้าใจความจริง ในฐานะของสาวก ประโยชน์สูงสุดที่ทุกคนจะพึงได้ คือความเข้าใจถูก เห็นถูกในสิ่งที่กำลังปรากฏ ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ขณะที่อ่านคำตอบของท่านอาจารย์ทั้งสองก็น้อมจิตเพื่อที่จะพิจารณาในการตอบและเข้าใจว่า พระธรรมที่ทรงแสดงล้วนเป็นเรื่องของการละความไม่รู้ จนกระทั่งขั้นการฟังก็จะสะสมความเข้าใจถูกไปทีละน้อย กราบอนุโมทนาในกุศลจิตค่ะ
สาธุค่ะ
พระธรรม ทุกคำ ควรศึกษาด้วยความเคารพ ให้ถูกต้องตรงตามความเป็นจริง ด้วยความรอบคอบ ไม่คิดเอง หรือฟังจากผู้ใดก็ตามควรพิจารณาให้รอบคอบ ค่ะ
...ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาในกุศลจิต ของ อ.คำปั่น และ อ.ผเดิม ด้วยค่ะ...
