มรรคผลจิต เป็น ขันธ์หรือเปล่า
ขอเรียนถามหน่อยว่า มรรคผลเป็นขันธ์ ขันธ์ 5 หรือเปล่า เพราะว่ามีนิพพานเป็นอารมณ์ ขอบคุณครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ก่อนอื่น ต้องเข้าใจถึงความหมายของขันธ์ ก่อนว่า หมายถึง อะไร?
ขันธ์ หมายถึง สภาพธรรมที่ทรงไว้ซึ่งความว่างเปล่า เกิดเพราะเหตุปัจจัย แล้วก็ดับไป ไม่เที่ยงไม่ยั่งยืน ขันธ์ ทั้งหมด มี ๕ ได้แก่ รูปขันธ์ (รูปทั้งหมด) , เวทนาขันธ์ (ความรู้สึก) , สัญญาขันธ์ (ความจำ) , สังขารขันธ์ (ได้แก่เจตสิก ๕๐ มี ผัสสะ เจตนา เป็นต้น) และวิญญาณขันธ์ ได้แก่ จิตทั้งหมด ดังนั้น ขันธ์ มี ๕ ไม่ขาด และไม่เกิน
มรรคจิต และ ผลจิต เป็น จิต เพราะฉะนั้น จึงเป็นวิญญาณขันธ์ แม้จะมีนิพพานเป็นอารมณ์ แต่ มรรค และ ผล เป็นจิต จึงเป็นขันธ์เช่นกันครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขันธ์ คือ สภาพธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไป เมื่อเกิดแล้วก็ดับไปไม่เที่ยง ไม่ยั่งยืน เป็นสภาพธรรมที่ทรงไว้ซึ่งความว่างเปล่าจากความเป็นสัตว์เป็นบุคคล เป็นตัวตน ที่จะเป็นประโยชน์แล้ว ความเข้าใจมาก่อน ชื่อมาทีหลัง เพราะจริงๆ แล้ว ขันธ์ มีจริงๆ เกิดเพราะเหตุปัจจัยแล้วก็ดับไป ซึ่งถ้าไม่ได้ฟังพระธรรมศึกษาพระธรรม ก็จะไม่สามารถเข้าใจถูกเห็นถูกตามความเป็นจริงได้เลย ไม่ว่าจะยกสภาพธรรมใดที่เกิดดับขึ้นมากล่าว ก็ไม่พ้นจากขันธ์เลย แม้มรรคจิต และ ผลจิต ก็เป็นขันธ์ เพราะจิตเป็นวิญญาณขันธ์ ไม่ว่าจะเป็นจิตประเภทใดก็ตาม แต่สิ่งที่มรรคจิต และ ผลจิต รู้ คือ พระนิพพาน ไม่ใช่ขันธ์ เพราะพระนิพพานเป็นสภาพธรรมที่ไม่เกิดไม่ดับครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...