รูปที่ไม่มีใจครองมีวิการรูปหรือไม่ครับ
เรียน อาจารย์ทั้งสองท่าน
"รูปที่ไม่มีใจครองมีวิการรูปหรือไม่ครับ" ขอความอนุเคราะห์อาจารย์ช่วยกรุณา อธิบายเพื่อความกระจ่างด้วยครับ
ขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
วิการรูป คือ รูปที่ทำให้มีอาการที่ต่าง หรือเปลี่ยนไปจากเดิม หมายถึง อสภาวรูป ๓ รูป คือลหุตารูป มุทุตารูป กัมมัญญตารูป เป็นอาการเบา อ่อน และควรแก่การงานของสภาวรูป ก็คือ กลุ่มของอวินิพโภครูปนั่นแหละที่เบา อ่อน ควรแก่การงาน จึงทำให้สัตว์บุคคลทำกิจการงานได้สะดวก รู้สึกกระฉับกระเฉง วิการรูปทั้ง ๓ นี้เกิดจากสมุฏฐาน ๓ คือ จิต อุตุ และอาหาร
เพราะฉะนั้น ถ้าสมุฏฐานใดบกพร่อง วิการรูปที่เกิดจากสมุฏฐานนั้น ก็ไม่มีกำลัง เช่น จิตอ่อนแอ อ่อนเพลียละเหี่ยใจ ก็ทำให้ไม่มีแรง หรืออากาศร้อน หนาวเกินไป ก็ทำให้ร่างกายไม่เบา ไม่อ่อน ไม่ควรแก่การงาน หรือขณะที่รับประทานอาหารที่เป็นพิษ หรือขณะที่หิวมากๆ ร่างกายก็อิดโรย เพราะวิการรูปทั้ง ๓ ไม่เกิด หรือเกิดแต่ไม่มีกำลัง วิการรูปเมื่อเกิด ต้องเกิดพร้อมกันทั้ง ๓ และเกิดเฉพาะในรูปที่เป็นสัตว์บุคคลเท่านั้น (รูปที่มีใจครอง) ไม่เกิดในรูปที่เป็นสิ่งไม่มีชีวิต (รูปที่ไม่มีใจครอง)
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ข้อความบางตอนจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์
การที่รูปของสัตว์บุคคลทั้งหลายเคลื่อนไหวไปได้เพราะมีจิตนั้น ก็จะต้องมีรูปที่เกิดจากจิตเป็นสมุฏฐานด้วย เพราะถ้ามีเพียงรูปที่เกิดจากกรรมเท่านั้น จะเคลื่อนไหวไปมาทำกิจธุระใดๆ ไม่ได้เลย การที่รูปร่างกายจะเคลื่อนไหวทำกิจการงานต่างๆ ได้นั้น จะต้องมี วิการรูป ๓ รูป คือ
-ลหุตารูป เป็นภาวะที่เบา ไม่หนักของรูป ดังเช่น อาการของคนไม่มีโรค
-มุทุตารูป เป็นภาวะที่อ่อน ไม่กระด้างของรูป ดังเช่น หนังที่ขยำไว้ดีแล้ว
-กัมมัญญตารูป เป็นภาวะที่ควรแก่การงานของรูป ดังเช่น ทองคำที่หลอมไว้ดีแล้ว
วิการรูป ๓ รูปนี้ เป็นอสภาวรูป เป็นรูปที่ไม่มีสภาวะต่างหากเฉพาะของตน เป็นอาการวิการของมหาภูตรูป คือ เบา อ่อนและควรแก่การงาน วิการรูป ๓ เป็นรูปที่เกิดภายในสัตว์บุคคลเท่านั้น รูปที่ไม่มีใจครองไม่มีวิการรูป ๓ เลย และวิการรูป ๓ นี้ไม่แยกกันเลย ในกลาปใดมีลหุตารูป กลาปนั้นก็มีมุทุตารูปและกัมมัญญตารูปด้วย นอกจากนั้น เมื่อจิตต้องการเคลื่อนไหวส่วนหนึ่งส่วนใดของร่างกาย ร่างกายส่วนนั้นจะต้องมีวิการรูปที่เกิดจากอุตุ (ความสม่ำเสมอของธาตุเย็นร้อน) เป็นสมุฏฐานและมีวิการรูปที่เกิดจากอาหาร (โอชารูป) เป็นสมุฏฐานด้วย มิฉะนั้นแล้ว แม้จิตต้องการจะเคลื่อนไหว รูปก็เคลื่อนไหวไม่ได้ เช่น ผู้ที่เป็นอัมพาตหรือเคล็ดขัดยอก กระปลกกระเปลี้ย เป็นต้น
...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง
ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
