สติ กับ ปัญญา ต่างกันอย่างไร
เมื่อพูดถึงสติ กับ พูดถึงปัญญา รู้สึกว่าความหมายใกล้กันมากจนแยกไม่ออก เพราะเหตุว่า 2 ตัวนี้เป็นลักษณะที่ระลึกรู้ความจริงของสภาพธรรมทั้งคู่ ผมจึงอยากจะรู้ความหมายของคำ 2 คำนี้ให้ชัดเจนยิ่งขึ้นครับ เพื่อที่จะได้รู้ว่า สติ กับ ปัญญา ใช่อย่างเดียวกันหรือไม่ กราบเรียนท่านอาจารย์ช่วยอธิบายครับ
สติ เป็นเจตสิกฝ่ายดี ทำหน้าที่ระลึก และกั้นกระแสของกิเลส
ปัญญา เป็นเจตสิกฝ่ายดีเช่นกัน ทำหน้าที่รู้ตามความเป็นจริง และตัด ละกิเลส
สติเป็นเจตสิกฝ่ายดี ที่เกิดกับจิตที่ดีทุกประเภท ดังนั้นขณะใดที่กุศลจิตเกิด ก็ต้องมีสติเจตสิกเกิดขึ้นร่วมด้วยเสมอครับ
ปัญญา เป็นเจตสิกฝ่ายดี แต่ไมได้เกิดร่วมกับจิตที่ดีทุกประเภท ดังนั้น ขณะที่กุศลจิตเกิด ก็มีทั้งกุศลที่ประกอบด้วยปัญญา และไม่ประกอบด้วยปัญญา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เมื่อกล่าวถึงคำอะไร ก็ต้องมีความเข้าใจในคำนั้นๆ ให้ชัดเจนจริงๆ ก่อนอื่นก็ต้องกล่าวถึง สติ กับ ปัญญา ต่างก็เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไป เป็นนามธรรม ไม่ใช่รูปธรรม สติ เป็นสภาพธรรมที่ระลึกเป็นไปในกุศล เกิดร่วมกับจิตที่ดีงามทุกประเภทไม่มีเว้น ส่วนปัญญา เป็นความเข้าใจถูกเห็นถูก เป็นความไม่หลง สติเกิดโดยไม่มีปัญญาเกิดร่วมด้วยก็ได้ แต่ทุกครั้งที่ปัญญาเกิดจะไม่ปราศจากสติ ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
