การทำงานคือการปฏิบัติธรรม หรือไม่
เคยได้ยินคำกล่าวว่า การทำงานคือการปฏิบัติธรรม ไม่ทราบว่าเป็นคำกล่าวที่ถูกต้อง ตรงตามหลักคำสอนในพระพุทธศาสนาหรือไม่ครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ปฏิบัติธรรม คือ ธรรมฝ่ายดี ทำกิจหน้าที่ โดยนัยที่เป็นหนทางการดับกิเลส การปฏิบัติธรรม คือ การรู้ความจริงของสภาพธรรมในขณะนี้ ไม่ใช่ว่า เป็นการทำอะไร กิจการงานที่รู้ตัวว่าทำอะไรอยู่ ในขณะที่ทำงาน จะเป็นการปฏฺิบัติธรรม ครับ
ซึ่งการทำงาน ก็คือ การทำหน้าที่ของจิต เจตสิกที่เกิดขึ้น เพราะขณะที่ทำงาน ก็ไม่พ้นจากการเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การรู้กระทบสัมผัสและการคิดนึก ซึ่งที่กล่าวมา ก็ไม่พ้นจากจิต เจตสิก ไม่พ้นจากรูป คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ดังนั้นขณะที่ทำงานก็คือ ขณะที่จิต เจตสิกเกิดขึ้นทำหน้าที่ ขณะที่คิดนึกเรื่องราวของงาน ก็ต้องมี จิต เจตสิกที่เกิดขึ้นอีกเช่นกัน ทำหน้าที่คิดนึก เป็นต้นครับ การทำงาน ก็คือ การเกิดขึ้นของสภาพธรรมที่เป็นจิต เจตสิกที่มี ในชีวิตประจำวัน ไม่มีเราทำงานเลย เพราะมีแต่ธรรม ครับ
ดังนั้น การทำงาน ไม่ใช่การปฏิบัติธรรม แต่ ขณะที่ทำงาน สามารถเกิดปัญญา เกิดสติ รู้ความจริง เป็นการปฏิบัติธรรมได้ในชีวิตประจำวัน แม้ในขณะที่ทำงาน ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ชีวิตประจำวัน คือ การเกิดขึ้นเป็นไปของจิตแต่ละขณะๆ ถ้าจิตเป็นอกุศล ซึ่งเกิดขึ้นเป็นไปมากในชีวิตประจำวัน เป็นไปกับความติดข้องบ้าง เป็นไปกับความขุ่นเคืองใจบ้าง เป็นต้น ก็ไม่ใช่ปฏิบัติธรรม เพราะการปฏิบัติธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า หมายถึง การเกิดกุศลจิตเป็นไปในเรื่องต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ การเข้าถึงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ด้วยสติและปัญญาพร้อมด้วยธรรมฝ่ายดีอื่นๆ ที่เกิดร่วมด้วย แต่ขณะใดที่จิตเป็นอกุศล จะกระทำอะไรก็ตามจะเรียกว่าปฏิบัติธรรมไม่ได้ ครับ
... ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ ...
ขณะที่เขียนหนังสือ หากแข็งปรากฎ สติเกิด เข้าใจว่าเป็นธรรมะ สติจะเกิดได้หากระลึกบ่อยๆ ขั้นการหัดก็ระลึกทันที ถึงขณะกำลังเขียนหนังสือ สติก็ระลึกได้ กุศลหรืออกุศล ก็เป็นธรรมะแต่หยาบไป สภาพที่ปรากฎเช่นแข็งนั้นเริ่มละเอียดเข้าๆ เข้าใจแล้วก็ไม่หวั่นไหว ว่าทำแบบนี้เป็นกุศลหรือเปล่า ปุถุชนก็เป็นธรรมดาแบบนี้
ขั้นปฏิบัติธรรมไม่ใช่ขั้นการฟัง ไม่ใช่การทำงานทางโลก แต่เป็นการเจริญสติปัฏฐานที่เกิดจากการสะสมความเข้าใจขึ้นจากการฟังธรรม ค่ะ
การปฏิบัติธรรมมาจากภาษาบาลีว่า ปฏิปัตติ หมายความถึงการถึงเฉพาะลักษณะธรรม ซึ่งก็คือการรู้ลักษณะสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง ซึ่งก็ไม่พ้นจากโลก ๖ โลก ทางตา หู ... และทางใจที่คิดนึก มีหนทางเดียว คือ การอบรมเจริญสติปัฏฐาน คือ การอบรมความเข้าใจถูกในสิ่งที่มีจริงที่กำลังปรากฏ ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน ไม่ว่าจะกำลังทำอะไรอยู่ กำลังนั่ง ยืน เดิน หรือนอน ปัญญาคือ ความเข้าใจถูกที่ได้อบรมดีแล้ว สติก็จรดลักษณะสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตรงตามความเป็นจริง
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านค่ะ
