“วิตกเจตสิก”
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เรียนขอคำอธิบายและข้อมูลอ้างอิง เกี่ยวกับ “วิตกเจตสิก” ค่ะ
ขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งสำหรับความอนุเคราะห์ให้ได้รับความรู้ค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
วิตก [ตรึก] วิตักกเจตสิก วิตกเจตสิก เป็นธรรมที่มีจริง เป็นสภาพธรรมที่ตรึกหรือจรดในอารมณ์ เกิดกับกุศลก็ได้ หรือ อกุศลก็ได้ ถ้าตรึกไปในทางที่เป็นกุศล ก็เป็นกุศลวิตก ในทางตรงกันข้าม ถ้าตรึกไปในทางอกุศล ก็เป็นอกุศลวิตก เป็นธรรมที่มีจริง ที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย และเกิดเองเพียงลำพังไม่ได้ ก็ต้องเกิดร่วมกับจิต และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย
วิตักกเจตสิก เป็นสภาพธรรมที่มีจริงๆ มีจริงๆ ในขณะนี้ด้วย เป็นเจตสิกธรรมที่เกิดกับจิตส่วนใหญ่เลยทีเดียว ซึ่งในชีวิตประจำวันก็ไม่เกิดกับจิต ๑๐ ประเภท คือไม่เกิดกับจิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น จิตลิ้มรส จิตรู้สิ่งที่กระทบสัมผัส ที่เป็นผลของกุศล กับ ที่เป็นผลของอกุศล (รวมเป็น ๑๐ พอดี) นอกนั้น มีวิตักกเจตสิกเกิดร่วมด้วย ซึ่งยากที่จะเข้าใจเป็นอย่างยิ่ง แม้มีจริงๆ ในขณะนี้ วิตักกเจตสิกตลอดจนถึงสภาพธรรมที่มีจริง ทั้งหมด เป็นอนัตตา ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้ืงสิ้น
สำหรับในชีวิตประจำวัน ก็พอจะเข้าใจได้ว่า มีการตรึกไปในทางที่เป็นกุศล หรือเป็นอกุศล เพราะส่วนใหญ่แล้ว ก็ตรึกนึกคิดด้วยกันทั้งนั้น ก็ตามการสะสมของแต่ละบุคคลอย่างแท้จริง จะคิดช่วยเหลือผู้อื่น คิดถึงพระธรรมที่ได้ยินได้ฟังด้วยความเข้าใจ คิดในทางที่จะไม่เบียดเบียนประทุษร้ายผู้อื่น หรือจะคิดในทางที่เบียดเบียดผู้อื่น เป็นไปกับด้วยอกุศลประการต่างๆ ก็ขึ้ืนอยู่กับการสะสมของแต่ละบุคคลอย่างแท้จริง
ความเข้าใจพระธรรมเท่านั้นที่จะเป็นเครื่องอุปการะเกื้อกูลที่ดี จากที่มากไปด้วยการตรึกไปด้วยอกุศล ก็มีพระธรรมเป็นเครื่องขัดเกลา ทำให้น้อมไปในทางที่ดี ตรึกไปในทางที่ดีมากด้วย คล้อยตามความเข้าใจที่ค่อยๆ เจริญขึ้น ทั้งหมดเป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ประโยชน์ของการมีโอกาสได้ฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ก็คือ ความเข้าใจถูกเห็นถูก เป็นการสะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย และสิ่งที่จะศึกษาให้เข้าใจนั้น ก็ไม่พ้นไปจากสภาพธรรมที่มีจริงๆ ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะกล่าวถึงเรื่องใดก็ตาม ก็ไม่พ้นไปจากธรรมเลย แต่ก็ไม่รู้ว่าเป็นธรรม จนกว่าจะได้ฟังพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง
วิตักกเจตสิก เป็นธรรมที่มีจริง เป็นสภาพธรรมที่ตรึกหรือจรดในอารมณ์ เกิดกับกุศลก็ได้ หรือ อกุศลก็ได้ ถ้าตรึกไปในทางที่เป็นกุศล ก็เป็นกุศลวิตก ในทางตรงกันข้าม ถ้าตรึกไปในทางอกุศล ก็เป็นอกุศลวิตก เป็นธรรมที่มีจริง ที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย และเกิดเองเพียงลำพังไม่ได้ ก็ต้องเกิดร่วมกับจิต และเจตสิกอื่นๆ ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
