เพ่งโทษฟังธรรม
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขอเรียนถามว่า “เพ่งโทษฟังธรรม” หมายความว่าอย่างไร ขอทราบชื่อของสภาพธรรมที่ปรากฏในขณะนั้นด้วยค่ะว่า จะมีอะไรบ้าง หากมีข้อความในพระไตรปิฎกอย่างไร ช่วยแสดงด้วยค่ะ
ขอบพระคุณที่อนุเคราะห์ให้ได้รับความรู้ความเข้าใจค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เพ่งโทษ ฟังธรรม คือ เพ่งโทษด้วยความอคติ ในบุคคลที่แสดงธรรม ขณะนั้นเป็นอกุศลจิต มีโทสะ เป็นต้น ผู้นั้นย่อมไม่ได้สาระในการฟังพระธรรม แต่ ผู้ที่พิจารณาเนื้อหาเหตุผลของธรรมที่คนอื่นแสดงและเพ่งพิจารณาอรรถะนั้นแล้ว พิจารณาแล้ว ไม่ถูกต้องตามความเป็นจริง เช่น เข้าใจว่า วิปัสสนา คือ การพยายามตรึกพระพุทธพจน์โดยนัยต่างๆ เป็นการเจริญวิปัสสนาแล้ว ผู้ที่เพ่งโทษใน ความเข้าใจผิด ด้วยความเห็นถูก ย่อมไม่ชื่อเพ่งโทษผู้แสดง แต่ พิจารณาข้อความธรรม ตามความเป็นจริง ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สิ่งที่มีค่า ประเสริฐที่สุด คือ คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นพระธรรมคำสอนของพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ถ้าไม่มีโอกาสได้ฟัง ไม่มีโอกาสได้ศึกษา ย่อมไม่มีทางที่จะเข้าใจเลย บุคคลผู้ที่ฟัง ศึกษาด้วยความละเอียดรอบคอบเท่านั้น ถึงจะเข้าใจและได้รับประโยชน์จากพระธรรมอย่างแท้จริง สิ่งที่ควรพิจารณาเป็นอย่างยิ่งคือ การฟังพระธรรมเป็นโอกาสที่หายากในชีวิต เป็นการยากมากที่จะได้ฟังเมื่อมีโอกาสแล้ว ได้พบพระธรรมในแนวทางที่ถูกต้องแล้ว ก็ไม่ควรจะปล่อยโอกาสนั้นให้ผ่านไป ควรตั้งใจฟังด้วยความเคารพ ซึ่งเป็นการตั้งใจฟังด้วยความนอบน้อม เห็นคุณค่า และพิจารณาไตร่ตรองให้เข้าใจถูกต้องด้วยความละเอียด รอบคอบระมัดระวังอย่างยิ่ง ซึ่งสภาพจิตในขณะที่มีความเคารพยำเกรงในพระธรรม ย่อมเป็นสภาพจิตที่ดีงาม เป็นกุศล ซึ่งจะต่างจากขณะที่ฟังด้วยความไม่เคารพ กล่าวคือ ถ้าฟังโดยไม่เคารพ เมื่อฟังแล้วย่อมคิดเรื่องอื่นบ้าง มีความลบหลู่ตีเสมอ มุ่งจับผิดผู้แสดงธรรมบ้าง มีการคะนองมือเป็นต้นบ้าง หรือมีกิริยาอาการไม่เหมาะสมอื่นๆ ในขณะที่ฟัง ย่อมไม่มีทางที่จะเข้าใจได้เลย เพราะมีแต่อกุศล จะเข้าใจได้อย่างไร
ดังนั้น จะเข้าใจพระธรรม ต้องไม่ลืมคุณสมบัติของผู้ควรแก่การฟัง คือ ตั้งใจฟัง ขณะที่ฟัง ไม่คิดเรื่องอื่น และไม่คิดธรรมเอาเอง เพราะคิดเรื่องอื่น ขณะนั้นไม่เข้าใจ และถ้าคิดธรรมเอง ไม่มีทางที่จะถูกต้องได้เลย ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
