“รู้” ตามความเป็นจริง
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขอเรียนถามค่ะ
๑. การที่จะ “รู้” ตามความเป็นจริง เป็น ปัญญาระดับไหน
๒. ความรู้ ต่างกับ ความเข้าใจ อย่างไร
๓. ความรู้ คือ ธรรมอะไร
๔. ความเข้าใจ คือ ธรรมอะไร
๕. ขั้นฟังธรรม แล้วรู้เป็นเรื่อง เข้าใจเป็นเรื่อง ไม่ใช่ “รู้” ตามความเป็นจริง เพราะยังไม่รู้ลักษณะสภาพธรรม เพราะสติสัมปชัญญะยังไม่เกิดตรงลักษณะสภาพธรรม ใช่ไหมคะ
๖. ฟังว่า “เห็น” คือ ธรรมะ ฯ รู้ว่า เห็นเป็นธรรมะอย่างหนึ่ง สิ่งที่ปรากฏทางตาเป็นธรรมะอย่างหนึ่ง จักขุปสาทรูปเป็นธรรมะอย่างหนึ่ง ไม่ใช่ “รู้” ตามความเป็นจริง เพราะยังไม่รู้ลักษณะสภาพธรรม เพราะสติสัมปชัญญะยังไม่เกิดตรงลักษณะสภาพธรรม ใช่ไหมคะ รู้ขั้นฟัง
๗. ฟังว่า “ได้ยิน” คือ ธรรมะ ฯ สังเกตตามประสาตัวตน ว่า ได้ยินก็เป็นอย่างที่ได้ยินนี้แหละ เสียงก็เป็นเสียงอย่างนี้แหละ ไม่ใช่ “รู้” ตามความเป็นจริง เพราะยังไม่รู้ลักษณะสภาพธรรม เพราะสติสัมปชัญญะยังไม่เกิดตรงลักษณะสภาพธรรม ใช่ไหมคะ รู้ขั้นคิด มีไหมขั้นนี้
ขอบพระคุณที่อนุเคราะห์ให้ความรู้ความเข้าใจค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๑. การที่จะ “รู้” ตามความเป็นจริง เป็น ปัญญาระดับไหน
รู้ตามความเป็นจริง ที่รู้ลักษณะของสภาพธรรม เป็นปัญญาระดับวิปัสสนา ครับ
๒. ความรู้ ต่างกับ ความเข้าใจ อย่างไร
ความรู้ กับ ความเข้าใจไม่ต่างกัน ต่างกันที่พยัญชนะเท่านั้น ครับ
๓. ความรู้ คือ ธรรมอะไร
ปัญญา
๔. ความเข้าใจ คือ ธรรมอะไร
ปัญญา
๕. ขั้นฟังธรรม แล้วรู้เป็นเรื่อง เข้าใจเป็นเรื่อง ไม่ใช่ “รู้” ตามความเป็นจริง เพราะยังไม่รู้ลักษณะสภาพธรรม เพราะสติสัมปชัญญะยังไม่เกิดตรงลักษณะสภาพธรรม ใช่ไหมคะ
รู้ กับ เข้าใจ ก็มีหลายระดับ เข้าใจเรื่อง รู้เรื่อง ได้ เข้าใจตัวธรรม รู้ธรรม เพราะ รู้ลักษณะ ก็เป็นปัญญาอีกขั้นหนึ่ง ครับ
๖. ฟังว่า “เห็น” คือ ธรรมะ ฯ รู้ว่า เห็นเป็นธรรมะอย่างหนึ่ง สิ่งที่ปรากฏทางตาเป็นธรรมะอย่างหนึ่ง จักขุปสาทรูปเป็นธรรมะอย่างหนึ่ง ไม่ใช่ “รู้” ตามความเป็นจริง เพราะยังไม่รู้ลักษณะสภาพธรรม เพราะสติสัมปชัญญะยังไม่เกิดตรงลักษณะสภาพธรรม ใช่ไหมคะ รู้ขั้นฟัง
ใช่ครับ รู้ขั้นฟัง ไม่ใช่รู้ลักษณะของสภาพธรรม ครับ
๗. ฟังว่า “ได้ยิน” คือ ธรรมะ ฯ สังเกตตามประสาตัวตน ว่า ได้ยินก็เป็นอย่างที่ได้ยินนี้แหละ เสียงก็เป็นเสียงอย่างนี้แหละ ไม่ใช่ “รู้” ตามความเป็นจริง เพราะยังไม่รู้ลักษณะสภาพธรรม เพราะสติสัมปชัญญะยังไม่เกิดตรงลักษณะสภาพธรรม ใช่ไหมคะ รู้ขั้นคิด มีไหมขั้นนี้
ใช่ครับ รู้ขั้นคิดถูก แต่ไม่ใช่รู้ลักษณะของสภาพธรรม ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เข้าใจธรรมในภาษาของตน เพราะคำว่า ปัญญา เป็นคำภาษาบาลี ไม่ใช่ภาษาไทย แปลเป็นไทยว่า ความรู้ ความเข้าใจถูกความเห็นถูก เพราะฉะนั้นเมื่อกล่าวถึง ความรู้ ความเข้าใจแล้ว ย่อมหมายถึงปัญญา เมื่อปัญญาเกิดขึ้นก็ทำกิจของปัญญา คือ เข้าใจถูกเห็นถูก ไม่มีทางเห็นผิดคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงได้เลย แต่ปัญญามีหลายระดับขั้น ตั้งแต่ขั้นการฟัง จนถึงขั้นรู้แจ้งอริยสัจจธรรมดับกิเลสตามลำดับขั้น เพราะฉะนั้น ปัญญาขั้นต้น ยังไม่ใช่ปัญญาขั้นที่เป็นการรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง แต่ถ้าไม่มีปัญญาขั้นการฟัง ก็ไม่สามารถมีปัญญาขั้นต่อๆ มาได้เลย เมื่อได้เหตุปัจจัยอันเนื่องมาจากความเข้าใจมั่นคงในเรื่องของสภาพธรรมจึงมีเหตุปัจจัยให้ปัญญาในระดับขั้นที่เป็นการรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริงเกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ได้
และที่น่าพิจารณา คือ การรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ไม่ใช่เรื่องรวดเร็ว และไม่ใช่ด้วยความอยากจดจ้องต้องการหรือด้วยความเป็นตัวตน แต่เป็นเรื่องของการอบรมเจริญปัญญาที่ต้องอาศัยกาลเวลาที่ยาวนาน ไม่ขาดการฟังพระธรรม เพราะแต่ละคำที่ได้ยินได้ฟังนั้น ล้วนกล่าวถึงสภาพธรรมที่มีจริงๆ ในชีวิตประจำวันที่ไม่เคยรู้มาก่อนว่าเป็นธรรม ซึ่งเมื่อฟังไปบ่อยๆ เนืองๆ ไม่ขาดการฟัง ความเข้าใจก็จะค่อยๆ เจริญขึ้น เมื่อเหตุปัจจัยพร้อม ก็สามารถรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริงได้ว่า เป็นธรรม ไม่ใช่เรา ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
