เพศที่ต่างกัน
การอบรมเจริญปัญญาเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกในสิ่งที่มีจริงที่กำลังปรากฏในชีวิตประจำวันว่าเป็นเพียงธรรมแต่ละอย่างเพื่อละการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นเราและการละกิเลสทั้งหลายจนหมดสิ้นเป็นสมุจเฉทได้นั้นไม่ว่าจะเป็นเพศใด เพศบรรชิตหรือเพศคฤหัสถ์ ผู้ชายหรือผู้หญิง เด็ก ผู้ใหญ่ หรือคนแก่ก็สามารถอบรมเจริญปัญญาได้ สามารถประพฤติพรหมจรรย์คือเป็นผู้ประพฤติสิ่งที่ดีงาม ประพฤติปฏิบัติสิ่งที่ดี เมื่อเหตุดีก็ต้องได้รับผลที่ดี เหตุที่นำมาสู่ผลดีก็ต้องมาจากการฟังให้เข้าใจพระธรรมจริงๆ ขณะนี้มีธรรมกำลังเกิดขึ้นเป็นไป ธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไปให้มีความเข้าใจว่า ไม่ใช่เรา ไม่ใช่สิ่งใดสิ่งหนึ่งไม่มีเราที่จะไปเลือกให้ธรรมเกิดได้ ไม่ว่าจะเห็น ได้ยิน ชอบ ไม่ชอบ ทั้งหมดที่กำลังปรากฏเป็นธรรมทั้งหมด เป็นอนัตตา ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครได้เลย เป็นคฤหัสถ์ก็สามารถทำความดีได้ประพฤติพรหมจรรย์ได้ อบรมเจริญปัญญาดับกิเลสเป็นพระอริยบุคคลตามลำดับขั้นได้ ส่วนบรรพชิตผู้มีอัธยาศัยที่ได้สะสมมาที่จะเห็นโทษของกิเลสของผู้อยู่ครองเรือน และมีความเข้าใจพระวินัยซึ่งทรงบัญญัติไว้สำหรับบรรชิตเพื่อการขัดเกลากิเลส ภิกษุถ้าไม่สามารถประพฤติปฏิบัติตามพระวินัยก็ผิด ไม่สามารถประพฤติพรหมจรรย์ได้ การจะรู้ความประพฤติได้จากกาย วาจาของผู้นั้นได้ วาจาที่ไม่ควรก็กล่าว เป็นพระภิกษุไม่สามารถรับหรือยินดีในเงินทองก็รับหรือยินดี เป็นภิกษุไม่สามารถประพฤติสิ่งที่ประเสริฐ คือคุณความดีได้ก็ควรลาสิกขาออกไป หากไม่ลาเมื่อตายไปก็ไปสู่อบายทุคติแน่นอน
ชีวิตสั้นแสนสั้น ไม่ควรมองข้ามพระพุทธพจน์ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้กล่าวไว้ดีแล้ว สาระทั้งหมดอยู่ที่ความเข้าใจพระธรรม เพื่อเป็นผู้ประพฤติสิ่งที่ดีงาม มิเช่นนั้นเมื่อตายไปจะไปนรก หรือเป็นเปรต เป็นนก เป็นหมู.. ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านด้วยค่ะ